۲-۸) پیشینه تحقیق

پیشینه تحقیقات، شامل تحقیقاتی است که در خصوص نقش متغیرهای اقتصادی در بازار سهام و تحقیقاتی که عوامل مؤثر بر بازده غیرعادی سهام انجام شده است. این تحقیقات، در دو بخش تحقیقات خارجی و تحقیقات داخلی به شرح زیر ارائه شده است.

۲-۸-۱) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور

توسعه و تکامل تحلیل های هم‌جمعی امکان آزمون روابط بین متغیرهای اقتصادی و بازارهای سهام به شیوه ­های دیگر را فراهم کرد. چن و همکاران (۱۹۸۶) مبنایی برای این عقیده که یک توازن بلند مدت^[۲۱] بین قیمت­های سهام و متغیرهای کلان اقتصادی وجود دارد، فراهم کردند. گرنجر^[۲۲] (۱۹۸۶) پیشنهاد کرد که بررسی این ارتباط از طریق تحلیل های هم‌جمعی صورت گیرد. مجموعه­یی از متغیرهای سری زمانی هنگامی هم جمع هستند که دارای مرتبه یکسان باشند و ترکیب خطی آنان ایستا است. چنین ترکیب خطی وجود یک رابطه­ بلندمدت میان این متغیرها را نشان می­دهد (یوهانسون و جوسیلیوس^[۲۳]، ۱۹۹۰). گسترش تحلیل های هم‌جمعی شیوه های دیگری را برای آزمون روابط بین متغیرهای اقتصاد کلان و بازده­های سهام فراهم کرد.

گلنور مراد اوغلو و کیویلسیم متین^[۲۴] (۱۹۹۶) رابطه­ بلندمدت شاخص قیمت سهام بورس استانبول با نرخ بهره، نرخ ارز (دلار)، نرخ تورم و حجم پول را برای دوره­ زمانی ۱۹۸۶ لغایت ۱۹۹۳ به صورت داده‎های ماهانه در اقتصاد ترکیه بررسی کردند. اجرای روش انگل گرنجر و روش یوهانسون بیان کننده این مطلب بود که شاخص قیمت سهام با متغیرهای پولی دارای رابطه­ بلندمدت است به طوری که رابطه­ شاخص قیمت سهام بورس با حجم پول مثبت، اما رابطه­ آن با نرخ ارز، نرخ بهره و نرخ تورم منفی است.

لی لی و زولیوف هو^[۲۵] ( ۱۹۹۸) در مطالعه­ جدید خود با عنوان “واکنش­های بازار سهام نسبت به اعلام خبرهای اقتصادی، در شرایط مختلف اقتصادی” به بررسی تاثیر خبرهای کلان اقتصادی در اوضاع و احوال متفاوت اقتصادی بر بازار سهام ایالات متحده آمریکا پرداختند. آنان به بررسی شواهد تاثیر تغییرات پیش ­بینی نشده در متغیرهای اقتصادی از قبیل عرضه­ی پول، نرخ تنزیل و فعالیت واقعی اقتصادی بز بازار سهام پرداختند. در زمینه­ عرضه­ی پول یافته ­های آنان حاکی از آن بود که افزایش پیش ­بینی نشده در عرضه­ی پول منجر به افزایش فوری در نرخ بهره می­ شود. افزایش نرخ بهره باعث کاهش ارزش فعلی جریان های نقدی آینده و در نهایت کاهش قیمت سهام می­ شود.

لگ^[۲۶] (۱۹۹۷) بازار سهام سنگاپور را مورد مطالعه قرار داد و دریافت که شاخص سهام سنگاپور به شکل مثبتی با تقاضای پول ارتباط دارد. فانگ و لی^[۲۷] (۱۹۹۰) نتایج مشابه تحقیق لگ را در بازار سهام تایوان به دست آوردند. جرد و ساتم^[۲۸] (۱۹۹۹)، آچسانی و استرو^[۲۹] (۲۰۰۲)، بازارهای منطقه­یی کوچک از قبیل بازار نروژ و اندونزی را مورد بررسی قرار دادند. آنان دریافتند که بازده­های سهام با تغییرات در نرخ بهره ارتباط منفی، و با تغییرات قیمت نفت و فعالیت­های واقعی اقتصادی ارتباط مثبت دارد. تحقیق آچسانی و استرو نشان داد که رابطه­ بین قیمت سهام و نرخ تورم یک رابطه­ منفی است. این در حالی است که رابطه­ بین قیمت سهام با نرخ تورم مبهم و دو پهلوست. علاوه براین، محققان نتوانستند وجود یک رابطه­ قوی و مؤثر بین قیمت سهام و صادرات و نرخ­های بهره­ی بلندمدت را شناسایی کنند. با این وجود، آنان توانستند به یک رابطه­ مثبت بین قیمت سهام با تولید ناخالص داخلی، عرضه­ی پول و نرخ ارز دست پیدا کنند. یونگ سولی^[۳۰] (۱۹۹۲) آزمون روابط علی بین بازده­های دارای فعالیت واقعی و تورم را با بهره گرفتن از داده ­های کشور آمریکا انجام داد و ‌به این تیجه رسید که بر خلاف فرضیه­ فیشر، بازده اسمی سهام و تورم همبستگی منفی ضعیفی دارند اما، رابطه­ میان نرخ های بهره اسمی و تورم مثبت است. رحمان و کوزیر^[۳۱] (۱۹۸۸) طی تحقیقی به رابطه­ معکوس میان بازده واقعی سهام و تورم در کانادا دست یافتند. در حالی که لئونارد هرناندز^[۳۲] (۱۹۹۰) به رابطه­ معناداری میان بازده واقعی سهام و تورم رسیدند. آنرو لی^[۳۳] (۱۹۹۶) در تحقیقی ‌به این نتیجه رسید که بین بازده­ی واقعی سهام و تورم رابط­ی منفی معناداری وجود دارد. سونگ، رم­چندر و چاترات^[۳۴] (۱۹۹۷) به رابطه­ منفی بین بازده واقعی سهام و اجزای تورم غیرمنتظره دست یافتند.

موریندل^[۳۵] و عبدا… (۱۹۹۷) در تحقیقی ‌به این نتیجه رسیدند که در کشورهای کره، هند و پاکستان نرخ‎های تبدیل ارز موجب تغییر در قیمت­های سهام می­ شود، اما ‌در مورد فیلیپین ‌به این نتیجه رسیدند که قیمت بازار سهام، موجب هدایت نرخ­های تبدیل ارز می­ شود که این نتیجه ­گیری با یافته ­های اسمیت (۱۹۹۳) در کشورهای آلمان، ژاپن و ایالات متحده آمریکا هم خوانی داشت.

چانگ و ان چی^[۳۶] (۱۹۹۸)، آزمون هم‌جمعی یوهانسون را برای داده های فصلی از کشورهای کانادا، آلمان، ایتالیا، ژاپن و آمریکا، به کار گرفتند و نتیجه گرفتند که بین شاخص سهام ملی و برخی متغیرهای اقتصادی خاص از قبیل قیمت نفت واقعی، مصرف واقعی، عرضه­ی پول واقعی و تولید ناخالص داخلی واقعی در این پنج کشور یک هم سویی بلندمدتی^[۳۷] وجود دارد.

کان و شن^[۳۸] (۱۹۹۹) آزمون­های علیت گرانجر و هم‌جمعی انگل- گرانجر^[۳۹] را به واسطه­ مدل تصحیح خطای برداری به کار گرفتند و دریافتند که بازار سهام کره با متغیرهای اقتصادی از قبیل شاخص تولید، نرخ ارز، موازنه تجاری و عرضه­ی پول همجمع هستند. به هر حال، با بهره گرفتن از آزمون علیت گرانجر برای متغیرهای اقتصاد کلان و شاخص سهام بازار کره، محققان دریافتند که شاخص سهام کره مقدم بر متغیرهای اقتصادی نیست.