۲- رویه کار : شامل گردش کار و دستورالعمل های انجام کار و یا اجرای کار است. گردش کار ، ترتیب و چگونگی در گیر شدن واحد های سازمانی را برای انجام کار نشان می‌دهد.

۳- تولید وتوزیع اطلاعات: در مراحل مختلف فرایند عملیات یک سازمان ، اطلاعات ‌و داده ها ایجاد می‌شوند. تداوم موفقیت عملیات سازمان رابطه مستقیمی به میزان بهره برداری از اطلاعات و داده هایی دارد که در جریان عملیات ، تولید می‌شوند.

۴- قوانین و مقررات و آیین نامه ها: این قوانین بسیار پیچیده ، دست و پا گیر و بعضا ناسخ و منسوخ یکدیگر می‌باشند.

۵- فرایند تصمیم گیری : شامل افراد و مکانیزم‌های تصمیم گیری نظیر شوراها و کمیت ها است. برخی از نشانه ها و آثار بیماری های نرم افزاری سازمان ها به شرح زیر می‌باشند:

– نجام کار های یکسان با گردش کاری متفاوت.

– آشنایی کارکنان با کار خود ، اما نبودن نظام مشخص در چگونگی انجام کار.

– نا آگاهی کارکنان از محتوای کار همکاران و نبودن احساس رابطه منظم بین کار آنان با دیگران.

– وجود طرح­ها و ایده­های نیمه کاره و رها شده.

– یکسان نبودن توزیع کار بین کارکنان و تفویت بین حجم کار افراد هم رده.

– اختلال و مشکلات ناشی از تغیر برخی مدیران و کارکنان.

– وجود سوء تفاهم در تماس های کتبی و شفاهی برای انجام کار.

– زیاد بودن تعداد بخشنامه ها و دستورات منسوخ.

– یکسان نبودن سرعت انجام کار های مشابه.

– روشن نبودن مسئولیت ها و اختیارات.

– منطبق نبودن سیستم ارتقا مبتنی بر شایستگی.

– بی توجهی به صلاحیت و شایستگی فنی و حرفه ای افراد.

بهره ­وری و سیستم‌های سازمانی

راه های متفاوتی وجود دارد که به توسعه و افزایش بهره وری منتهی می شود. راه های زیر را می توان برای کارخانه ها مطرح نمود:

– بهبود جانمایی تأسیسات ، تجهزیات و ماشین آلات کارخانه.

– بهبود برنامه نقل و انتقال و حرکت مواد در داخل و خارج کارخانه.

– ایجاد تغییرات و تعویض در تجهیزات و تأسیسات و استقرار یک نظام پیشگیری و نگهداری.

– توسعه وبهبود در محصولات.

– بهبود در فرایند عملیات و جریان تولید.

– مکانیزاسیون و اتوماسیون.

– ایجاد سیستم‌های تشویق وتنبیه.

– سیستم های مناسب پرداخت حقوق و دستمزد ، پاداش بر اساس امتیازات و بهره وری.

برقراری دوره های آموزشی با توجه به مشکلات واقعی در عمل.

– توسعه و بهبود برنامه ریزی تولید وفروش.

– رشد و یادگیری در سازمان.

– نگرش استراتژیک به مسائل سازمان.

– نظام نظارت ، سنجش و ارزیابی عملکرد در سازمان.

در این میان جلوگیری از اتلاف مهم است. هر گونه فعالیتی که به بهبود بهره وری کمک نکند اتلاف به شمار می رود. اتلاف غالبا موجب افزایش هزینه محصول نهایی می‌گردد. اتلاف را می توان به ۵ گروه طبقه بندی نمود:

الف- اتلاف در جریان تولید

این پدبده زمانی رخ می‌دهد که از مواد خام و نیروی انسانی بیش از حد لازم استفاده کنیم و کالاهای نیم ساخته را انبار کنیم. تولید مازاد بر تقاضا باعث می شود هزینه های انبار داری ، حمل و نگه داری و کاغذ بازی افزایش یابند.

ب- اتلاف ناشی از ضایعات

ساختن قطعات ناقص موجب هدر رفتن منابع می شود و باعث می‌گردد هزینه دوباره کاری افزایش و تفکیک قطعات خوب وبد دقت بیشتری ببرد.

پ- اتلاف ناشی از زمان انتظار و تأخیر

از کار افتادن ماشین ها ، قطع شدن جریان برق ، نرسیدن به موقع مواد اولیه و عدم توازن در خط تولید موجب افزایش هزینه ها و زمان تولید می شود.

ت- اتلاف ناشی از حمل و نقل

باید تا جایی که ممکن است با طراحی سالن‌های تولید و استقرار ماشین آلات در جای مناسب میزان جابجایی قطعات ، مواد و انسان‌ها را به حداقل رساند.

ث- اتلاف ناشی از فرایند و حرکات غیر ضروری

با بهره گرفتن از سوالات کلیدی چه کاری ، به چه دلیلی ، کجا ، کی ، توسط چه کسی و چگونه ، فرایند کار را مورد بررسی قرار داده و باحذف مراحل زائد ، ترکیب ، تجدید فرایند ‌و ساده سازی، فرایند را بهبود بخشیم. مهندسی مجدد از روش های کارآمد در بهبود سیستم ها وروش ها است. استفاده از علوم کارسنجی و روش سنجی به جلوگیری از اتلاف در فرایند کمک شایانی می‌کنند.

۲-۲-۱۰- برنامه­ ریزی برای بهبود بهره ­وری

برای رسیدن به بهبود در بهره وری باید برنامه ریزی کرد. غالبا برنامه ها به دلیل اینکه به زبان افرادی که باید آن ها را به اجرا در آورند نوشته نمی شوند و دستورالعمل اجرائی مطلوبی ندارند ، به شکست منتهی می شود. برای طراحی یک برنامه کامل و جامع به منظور نیل به بهبود در بهره وری باید مراحل و مراتب فوق را تعقیب کرد:

1. تجزیه و تحلیل موقعیت سازمان یا شرکت.

۲- طراحی برنامه بهبود در بهره وری .

۳- ایجاد انگیزه و آگاهی لازم نسبت به بهره وری.

۴- اجرای برنامه.

۵- ارزیابی یرنامه

اولین مرحله در یک برنامه ریزی جهت بهره وری ، تجزیه و تحلیل کامل موقعیت است. برای این منظور به نکات زیر توجه می‌کنیم:

۱- پایین بودن انگیزه در میان کارکنان می‌تواند یکی از علل کاهش بهره وری در یک شرکت یا سازمان باشد.

۲- افزایش در هزینه های تولید و بازاریابی یک محصول یا خدمت علت معمولی کاهش بهره وری در بسیاری از شرکت‌ها است.

۳- ضایع کردن منابع نظیر مواد ، زمان ، کار و پول ممکن است منجر به کاهش بهره وری گردد.

۴- تأخیر در تحویل محصولات و خدمات منجر به کاهش بهره وری می‌گردد. اگر شرکتی در زمان مقرر نسبت به تحویل کالا یا خدمت به مشتریان کوتاه کند مشتری به دنبال فروشنده دیگری خواهد گشت.

۵- باید به روابط رسمی و غیر رسمی شرکت که سبب تضعیف روحیه و ناکامی کارکنان می شود توجه داشت. چون یکی از مهمترین عوامل کاهش بهره وری حل نکردن این اختلافات است.

۶- قصور شرکت در حفظ و بهبود دستیابی به آخرین پیشرفتها در صنعت می‌تواند منجر به کاهش بهره وری شود.

۲-۲-۱۱- طراحی برنامه ­های بهبود در بهره ­وری

باید روش های گوناگون رسیدن به اهداف تعیین شده در سطوح مختلف سازمان از طریق تشکیل جلسات گوناگون برای افراد ، آن ها را برای کشف راه های بهتر بهره وری به کمک طلبید. هنگامی که راه کار درست انتخاب می شود باید برای مؤثر شدن آن ، برنامه و پروژه هایی طراحی نمود که بتوان به هدف بهره وری دست یافت. مثلا اگر آموزش کارکنان به روش های مؤثر و بهتر راه کار منتخب است لذا برنامه باید شامل روش ، محتوا ، هزینه و دیگر جزئیات مربوط به آموزش باشد.

۲-۲-۱۲- آگاهی از میزان و اهمیت بهره ­وری

پیش از اینکه هر برنامه بهبود بهره وری توسط سازمان به اجرا در آید باید کارکنان در همه سطوح سازمان را از اهمیت بهره وری و نیاز به آن آگاه کرد. تحمیل هر برنامه به کارکنان به هر شکل که باشد محققا منتج به رنجش و خشم آنان خواهد شد. در این مرحله باید کلیه اطلاعات مربوط به برنامه های پیشنهادی بهبود در بهره وری به اطلاع همه شرکت کنندگان در برنامه و افرادی که بنوعی در ارتباط با آن قرار می گیرند برسد.

جامعه آماری:

جامعه آماری مجموعه اعضای حقیقی یا فرضی است که نتایج پژوهشی به آن انتقال داده می شود. برای درک و روشن شدن هدف های پژوهش باید ابتدا جامعه ای که قصد داریم نمونه مورد مطالعه را ازآن انتخاب کنیم،تعریف نمائیم (کیامنش ،۱۳۸۵).

در این تحقیق جامعه آماری،کلیه دانش آموزان دختر و پسر پایه دوم مقطع متوسطه شهرستان سرپل ذهاب که در سال تحصیلی ۹۳/۹۲ مشغول به تحصیل هستند را تشکیل می‌دهد که تعدادآنها۱۱۶۵نفر می‌باشد.

نمونه آماری:

نمونه گروهی از اعضای یک جامعۀ تعریف شده است که اطلاعات مورد نیاز پژوهشی به کمک آن حاصل می شود.و نمونه عبارت است از زیر جامعه ای که از کل جامعه انتخاب می شود و معرف آن است.نمونه بایستی معرف یا نمایندۀ واقعی جامعه باشد.مراد از معرف یا نمایندۀ واقعی بودن این است که بین ویژگی‌های نمونه و جامعه ای که نمونه از آن انتخاب شده است.شباهت تقریباً کاملی وجود داشته باشد.بر اساس این شباهت است که برآورد جامعه امکان پذیر می شود.معرف یا نمایندۀ واقعی بودن غالباً از طریق انتخاب نمونه به صورت تصادفی امکان پذیر می شود.نمونه گیری از طریق هر فرد یا هر عنصر جامعه شناسی مساوی جهت انتخاب شدن را دارد انتخاب تصادفی پژوهشگر را مطمئن می کندکه تنها شانس مدرک انتخاب اعضای تشکیل دهنده یک نمونه است نه چیزی دیگر البته می توان از جامعه نمونه های مختلف با حجم های متفاوت انتخاب کرد.(همان منبع)

در این تحقیق نمونه برابر با ۵۰ نفر با توجه به روش نمونه گیری تصادفی در نظر گرفته شده است. (یعنی ۲۵ نفر دختر و ۲۵ نفر پسر)

روش نمونه گیری:

به طور کلی نمونه گیری یعنی انتخاب تعدادی از افراد یا انتخاب درصدی ازیک جامعه به عنوان نمایندگی آن جامعه که حدسیات مورد نیاز پژوهشی که به کمک این نمونه حاصل می شود عمده ترین مسئله در نمونه گیری انتخاب واقعی نمونه است که انتخاب به صورت تصادفی این امکان را فراهم می‌کند چراکه در این پژوهش هرفرد یا عضو جامعه شانسی مساوی جهت انتخاب شدن رادارند وما در این تحقیق هم نمونه گیری را به صورت تصادفی انجام می‌دهیم.

ابزارجمع آوری اطلاعات:

ابزار به وسیله یا وسایلی (پرسشنامه،مشاهده،مصاحبه) اطلاق می‌شوند که از طریق اجرای آن ها، اطلاعات جمع‌ آوری می شود.لازم به تذکر است که ابزار تنها به وسایل وتجهیزات اطلاق نمی شود،بلکه شامل کلیه مواردی است که پژوهش اقتضا می‌کند. در این تحقیق از پرسشنامه سبک‌های یادگیری (ILS ) استفاده شده است.پرسشنامه سبک‌های یادگیری نیمرخ های چهارسبک یادگیری راازهم ‌متمایز می سازد وبه طور عمده برای استفاده ‌در دوره های آموزش عالی توسط جان .دی .اچ .ام .ورمونت وفرنک ۱٫دبلیو.ام.ون ریجسویک دربخش روان شناسی تربیتی دانشگاه کی.یو.بریبانت تدوین شده است.این پرسشنامه ابتدا ‌در سال‌ ۱۹۹۴توسط ورمونت تدوین شدودرسال ۱۹۹۸توسط فودوی وهمکارش بااستفاده ازتحلیل اکتشافی ،روایی ومناسب بودن آن برای اندازه گیری چهارعامل کشف شد.ILS برای مطالعه سبک‌های یادگیری ومطالعه دانش آموزان دوره های متوسط وبالاترتدوین شده است .این پرسشنامه چهارمؤلفه عمده ‌را اندازه گیری می‌کند که عبارتنداز:

۱-راهبرهای پردازش ۲- راهبرهای نظم دهی ۳- جهت گیری ها وانگیزه ها ی یادگیری ۴-عقاید ‌و بورها درباره یادگیری. دومؤلفه نخست به فعالیت‌های یادگیری مربوط اند که دربخش اول پرسشنامه ۵۵ماده به آن اختصاص یافته است.۲۵ماده بعدی برای ارزیابی انگیزه های یادگیری و۴۰ماده آخرپرسشنامه برای بررسی عقاید وباورهای یادگیرنده درنظرگرفته شده است.هریک ازاین مؤلفه ها به طبقات فرعی تقسیم شده اندودرمجموع۱۶طبقه فرعی وجوددارد که به وسیله پرسشنامه ILS می توان آنهاراارزیابی کرداین طبقات متعاقبا ًمعرفی خواهند شد.به وسیله پرسشنامه یادشده می توان چهارسبک یادگیری راازهم متمایزکرد این سبکها به شرح زیرخلاصه شده اند:سبک یادگیری معطوف به بازآفرینی ،سبک یادگیری معطوف به معنا وهدف ،سبک یادگیری مبتنی برکاربرد،سبک یادگیری غیرمتمرکز.

دومین ابزار جمع‌ آوری اطلاعات نمرات پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می‌باشد که بر اساس معدل ترم قبل آن ها به دست آمده است.

روش اجرای پژوهش :

پس از تهیه طرح تحقیق ،تهیه ابزار پژوهش و انتخاب جامعه آماری روی ۵۰ نفر از دانش آموزان دختر و پسر که انتخاب شده بودند با پرسشنامه ILS موردآزمون قرار گرفته اند. پرسشنامه ILS شامل ۱۲۰ گویه است که دانشجویان هرگویه ‌را مطالعه کرده ومیزان موافقت خودرابرروی یک مقیاس ۵درجه ای رتبه بندی می‌کنند مقیاس اندازه گیری این ابزارطبقه ای مرتب شده است که ازهرگزتاهمیشه تغییرمی کند.اجرای پرسشنامه به صورت فردی وگروهی امکان پذیراست.درهنگام نمره گذاری می توان موادپرسشنامه رابه ۱۶ طبقه تقسیم کرد.وجهت نمرات پیشرفت تحصیلی معدل ترم قبل دانش آموزان را در نظر می گیریم

روش تجزیه وتحلیل داده ها :

تجزیه و تحلیل به عنوان فرایندی از روش علمی ،یکی از پایه های اساسی هر روش تحقیق است. تجزیه و تحلیل عبارت است از روشی که از طریق آن کل فرایند پژوهشی ،از انتخاب مسئله تا دسترسی به یک نتیجه هدایت می شود. چون غالب مسائلی که در تعلیم و تربیت مورد پژوهش قرار می گیرند خیلی گسترده و وسیع هستند .پژوهشگر برای ‌پاسخ‌گویی‌ به مسئله تدوین شده و یا تصمیم گیری ‌در مورد رد یا فرضیه ای که صورتبندی ‌کرده‌است از روش تجزیه و تحلیل استفاده می‌کند. روش های تجزیه و تحلیل را می توان به سه طبقه به شرح زیر تقسیم کرد :

۱)تجزیه و تحلیل توصیفی:در این نوع تجزیه و تحلیل،پژوهشگر داده های جمع‌ آوری شده را با بهره گرفتن از شاخص های آمارتوصیفی ،خلاصه و طبقه بندی می‌کند.به عبارتی دیگر ،در تجزیه و تحلیل توصیفی پژوهشگر ابتدا داده های جمع‌ آوری شده را با تهیه و تنظیم جدول توزیع فراوانی خلاصه می‌کند و سپس به کمک نمودار آن ها را نمایش می‌دهد وسرانجام ،با استفاده ازسایر شاخص های آمارتوصیفی آن ها راخلاصه می‌کند.

۲) تجزیه و تحلیل مقایسه ای :آزمون‌های آماری در تجزیه و تحلیل های مقایسه ای به منظورتصمیم گیری دوباره رد یا فرضیه پژوهشی به کار برده می‌شوند. ‌به این معنی که هدف آزمون آماری تعیین این مطلب است که آیا اختلاف بین شاخص‌های مورد مقایسه به اندازه ای هست که بتوان فرض صفر را رد کرد؟

۳) تجزیه و تحلیل علی:در تجزیه وتحلیل علی ،روابط علت ‌و معلول بین متغیرهای مستقل ‌و وابسته مورد بحث وبررسی قرار می‌گیرد وپژوهشگر با رد یا تأیید فرضهای آماری به تأیید یا رد روابط علت ‌و معلول می پردازد (دلاور،۱۳۸۰).

روش تجزیه وتحلیل در این پژوهش: بااستفاده ازآزمون ضریب همبستگی پیرسون ، برای بررسی رابطه بین دو متغیر وt استودنت برای مقایسه بین دوگروه با بهره گرفتن از نرم افزارSPSSپرداخته می شود

فصل چهارم:

تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه:

در این فصل برای تجزیه و تحلیل داده ها ی آماری از روش توصیفی و استنباطی استفاده می شود در این راستا در بخش توصیفی از مشخصه‌ های آماری نظیر فراوانی،درصد فراوانی ،میانگین و جداول و نمودارهای مربوطه و در سطح استنباطی از آزمون های همبستگی پیرسون ، و t مستقل استفاده می شود.

الف) یافته های توصیفی

1. 1. معرق کاری : ترسیم طرح ها و نقش های سنتی بر روی زمینه چوبی ، سرامیک وسنگ و خالی کردن داخل خطوط طرح ها و پر کردن فضای خالی شده به وسیله قطعات آماده چوبی ، سرامیک ، فلزی ، صدفی و سنگی را معرق کاری می‌گویند.

1. 1. 1. کاشی گری : هنری است پرسابقه که طی آن انواع کاشی ها با بهره گرفتن از طرح ها ونقش های سنتی برای استفاده در ابنیه ی مذهبی و تاریخی از طریق قالب گیری گل رس ، پختن آن در کوره و لعاب زنی ، نقاشی و پخت مجدد در کوره ساخته و پرداخته می شود.

      

   

1. 1. ملیله کاری : منظور ساخت اشیای مختلف نظیر : سرویس چایخوری ، تنگ و همچنین برخی از زیور آلات با بهره گرفتن از ‌مفتول‌های نقره ، طلا و مس به کمک ابزار و وسایل ساده فلزکاری نظیر : حدیده ، انبر ، قیچی ، کوره ی مخصوص و. . . است.

1. 1. مینا کاری : در اینجا مراد ساخت بدنه ی فلزی ، لعاب کاری ، پخت ، نقاشی و پخت مجدد اشیا در کوره است که تمامی این مراحل به کمک ابزار و وسایل ساده و استفاده از طرح های اصیل و سنتی در مرحله نقاشی انجام می پذیرد.

1. 1. ساخت اشیا مستظرفه هنری : در اینجا منظور ساخت اشیا و وسایل ظریفه ای است که در آن ها عامل هنر به مراتب بیش از فنون تولیدی دخالت دارد و شامل نگارگری ، نقاشی روی صدف ، نقاشی روی چرم ، لاکی روغنی و تذهیب می شود.

1. 1. ساخت زیور آلات : در اینجا مراد ساخت و تولید انواع جواهرات محلی و همچنین انواع زیورآلات و دیگر زیور آلات با بهره گرفتن از طلا ، نقره و انواع آلیاژ است.

1. ساخت سایر فراورده های دستی : منظور ساخت سایر محصولات دستی نظیر : فیروزه نشانی (فیروزه کوبی)، طلاکوبی روی فولاد ، انواع عروسک های محلی ، تخت کشی گیوه و. . . است که با ابزار و وسایل دستی و با بهره گرفتن از طرح های سنتی ساخته و پرداخته می شود ( یاوری ، ۱۳۸۹).

۵-۱-۲- نقش صنایع دستی در توسعه اقتصادی – اجتماعی جامعه

صنایع دستی دارای اثرات قابل ملاحظه ای در برطرف کردن و یا تخفیف و تعدیل مسائل اجتماعی و توسعه اقتصادی دارد ، ضمن آنکه نقش فرهنگی صنایع دستی نیز حائز اهمیت فراوان است. بدون تردید یکی از دلایل مهم در توجیه جنبه‌های مثبت صنایع دستی مربوط به اثرات آن در مبارزه با انواع بیکاری ، به عنوان یکی از مسائل پیچیده و بغرنج کشورهای رو به رشد از جمله ایران است. بیکاری انواع مختلفی دارد که افزون بر بیکاری آشکار باید از بیکاری پنهان و بیکاری فصلی نام برد. بیکاری پنهان و فصلی بیشتر در ممالکی که دارای اقتصاد مبتنی بر کشاورزی هستند به چشم می‌خورد و بدیهی است که اگر در کوتاه مدت برای آن چاره ای اندیشیده نشود به ناچار نیروی کار به مهاجرت دست خواهند زد و مهاجرت بی رویه به شهرها ، خود به وجود آورنده بسیاری از مشکلات فعلی کشورهای جهان سوم از جمله کشورمان است (اطلس ملی صنایع دستی ،۱۳۸۰).

تولید صنایع دستی یک بخش جدا نشدنی از فعالیت بسیاری از خانوارهاست که با آن ایجاد شغل و کسب درآمد می‌کنند. همچنین در بسیاری از کشورها صنایع دستی مشخصا درون جوامع آن ها گسترش یافته است. صنایع دستی نه تنها موجب اشتغال پاره وقت یا تمام وقت برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شده است بلکه به حفاظت از ویژگی های فرهنگی و قومیتی آن ها نیز کمک ‌کرده‌است. محققان بر این باورند که تولید صنایع دستی و هنرهای سنتی ویژگی های قومیتی را احیا کرده واز آن ها حمایت می‌کند و ‌به این ترتیب موجب تقویت فرهنگ‌های محلی در جوامع پیشرفته می شود. بعلاوه تولید صنایع دستی توسط قومیتها باعث تشویق استفاده از مهارت‌های سنتی در حال انقراض شده و جوامع را در کنار یکدیگر نگاه می‌دارد (لی و همکاران،۲۰۰۸)^[۱۵].

صنایع دستی به علت داشتن مزایایی نظیر کارطلب بودن آن ،سادگی فن و عدم احتیاج به آموزش فنی وسیع و تاثیر چشمگیر آن در افزایش سطح اشتغال و امثال آن بیش از هر فعالیت اقتصادی دیگر زمینه برای توسعه و پیشرفت دارد. به خصوص در مناطق روستایی و عشایری صنایع دستی می‌تواند به عنوان دومین منبع درآمد و در پاره ای از مناطق کشور به عنوان مهمترین عامل کار و درآمد به حساب آید (اطلس ملی صنایع دستی،۱۳۸۰).

همچنین خلق صنایع دستی فرصتی در اختیار مردم بومی قرار می‌دهد تا تنوع فرهنگی خود را برای عموم به نمایش بگذارند و آن را ارتقا دهند و از ویژگی های قومیتی و فرهنگ های سنتی خود حفاظت کنند. این موضوع می‌تواند برای ‌گروه‌های فرهنگی اقلیت بسیار حیاتی باشد زیرا که آن ها در معرض از دست دادن ویژگی های فرهنگی و قومی منحصر به فرد خود هستند ، بسیار آسیب پذیر بوده و مستعد یکپارچه شدن با فرهنگ غالب می‌باشند. تولید صنایع دستی بومی فرصتی را فراهم می آورد تا با بهره گرفتن از مهارت‌ها و روش های سنتی که در حال انقراض هستند، از میراث فرهنگی حمایت شود. صنعت گران صنایع دستی تولید کارگاهی را با محصولات سنتی خانه محور ترکیب می‌کند تا ارزش های سنتی و ارزش های فرهنگی معاصر را یکپارچه کنند (لی و همکاران،۲۰۰۸).

۶-۱-۲- اثرات تولید صنایع دستی بر اقتصاد ملی

از جمله اهداف اصلی دولت در بخش اقتصاد، افزایش تولید و درآمد ملی، رشد اقتصادی، رسیدن به اشتغال کامل و کاهش نرخ بیکاری، ثبات قیمت‌ها، توسعه صادرات و افزایش درآمدهای ارزی است. کشورهای در حال توسعه در اجرای برنامه های مورد نظر خود با مشکلات زیادی همانند رشد بی‌رویه جمعیت، وجود انواع مختلف بیکاری و در نتیجه پایین بودن سطح درآمد گروه زیادی از مردم، کمبود سرمایه داخلی و نبود منابع مالی کافی برای اجرای برنامه های توسعه اقتصادی جهت فراهم آوردن امکان بهره‌برداری بهینه از منابع انسانی، طبیعی کشور روبرو هستند. با توجه به کاهش منابع درآمد ملی، که اساساً متکی به درآمد حاصل از صدور نفت بوده، و شدت یافتن آهنگ رشد جمعیت که تعداد متقاضیان در بازار کار را هر ساله به طور روز افزونی افزایش می‌دهد، در حال حاضر اولویتها ایجاب می‌کند، صرف‌ نظر از طرح های زیربنایی و اساسی کشور، در زمینه تولید روی طرحها و پروژه های کاربر یا کارطلب بیشتر تکیه داشته باشیم تا طرحهایی که عمدتاًً سرمایه‌ بر و به ‌ویژه ارزبر می‌باشند. در این راستا صنایع‌دستی با توجه به ویژگیهایی که دارد شاید بیش از هر فعالیت تولیدی دیگری با شرایط موجود مطابقت داشته باشد و از این‌رو می‌توان نقش شایسته‌تری در برنامه‌ریزی آینده کشور برای آن در نظر گرفت که از آن جمله افزایش سهم تولید ناخالص ملی خواهد بود (معاونت صنایع دستی).

فصل

اول

۱-۱- مقدمه

روانشناسی صرفا یک شاخه پزشکی علاقه‏مند به بیماری یا بهداشت نیست بلکه گسترده ‏تر است و موضوعاتی از قبیل کار، تحصیلات، بینش، عشق، رشد و بازی را نیز دربرمی‏گیرد. روانشناسان اکنون به تحقیقات جامعی ‌در مورد نقاط قوت و فضیلت‏های انسانی نیازمندمند. روانشناسانی که با خانواده‏ها، مدارس، انجمن‏های مذهبی و شرکت‏ها کار می‏ کنند نیازمند توسعه جوی هستند که بر این نقاط قوت تأکید نماید. امروزه نظریه های روانشناسی عمده به سمت دیدگاهی نوین مبتنی بر پرورش نقاط قوت تغییر مسیر داده ‏اند. دیگر نظریه روانشناسانی برجسته‏ای وجود ندارد که افراد انسانی را به عنوان کالبدهای منفعل پاسخ به محرک‏ها تعریف نماید و امروزه انسان‏ها بیشتر به عنوان افرادی تصمیم گیرنده با امکان انتخاب گزینه‏های متعدد و امکان چیره‏دست شدن و کار آمد شدن تعریف می ‏شوند. موضوعات روانشناسی مطرح شده در آغاز قرن بیست و یکم عمدتاً بر تجربه مثبت انسانی و آن‏چه که لحظه‏ای را بهتر از لحظه دیگر می ‏کند تمرکز کرده ‏اند.به گفته دانیل خانمن، کیفیت عاطفی تجربه جاری اساس و بلوک یا روانشناسی مثبت‏نگر است(خانمن، ۱۹۹۹).

مثبت نگری حاصل تعامل آرام و بدون مشکل با محیط اجتماعی است که پیامد آن مجموعه ای از تمایلات مبتنی بر رضایت مندی، خوش بینی، امید، اعتماد و اطمینان خاطر در فرد است. نقطه مقابل آن وجود بیزاری، ترس، عصبانیت، ناامیدی و نگرانی خواهد بود. مثبت نگری زمانی به وجود می‌آید که افراد احساس نمایند درکشان از خودشان تأیید شده است. مثبت نگری نوعی خیر عمومی است که پیامد و حاصل آن را باید در تشریک مساعی، طراوت اجتماعی، وفاق اجتماعی، عواطف مثبت، زندگی انجمنی و مشارکت اجتماعی جستجو کرد. مثبت نگری نوعی سرمایه عاطفی است که هزینه های کنترل و نظارت رسمی را کاهش می‌دهد و افراد را متقاعد به رفتار مطابق با ارزش ها و هنجارهای اجتماعی پذیرفته شده می کند. سرمایه ای که به واسطه استفاده از آن زایش تازه ای پیدا می‌کند، زیرا وقتی افراد از عواطف مثبتی که دیگران ابراز می دارند استفاده می‌کنند به نوعی عواطف مثبت تازه ای را تولید می‌کنند. مهمترین تأثیر مثبت نگری بر زندگی عادی یا روزمره این است که در صورت وجود مثبت نگری زندگی روزمره معطوف به آینده خواهد بود و افراد جامعه از گذشته نگری منفی و داشتن کنش های آنی و لحظه ای رهایی پیدا خواهند کرد. آن ها پذیرای برنامه داشتن و کنش های عقلانی معطوف به هدف خواهند شد؛ کنش هایی که آن ها را وادار به تلاش و کوشش مضاعف و نیل به اهداف متعالی تر می کند به گونه ای که نوعی آینده گرایی و آینده اندیشی را در افراد جامعه تقویت می کند که خود می‌تواند پیامدهای مثبت متعددی را به دنبال داشته باشد.

روانشناسی مثبت نگر به عنوان رویکردی تازه در روانشناسی، بر فهم و تشریح شادمانی و احساس ذهنی بهزیستی و همچنین پیش‌بینی دقیق عواملی که بر آ نها مؤثرند، تمرکز دارد. این رویکرد از منظری مثبت گرایانه با ارتقای احساس ذهنی بهزیستی و شادمانی، در عوض درمان نواقص و اختلالات سروکار دارد. ‌بنابرین‏، روان شناسی مثبت نگر تکمیل کننده روان شناسی بالینی سنتی است. فهم، درک و شفاف سازی شادمانی و احساس ذهنی بهزیستی، موضوع محوری روا نشناسی مثبت نگراست (سلیگمن، ۲۰۰۵)

مارتین سلیگمن، (پدر روان‌شناسی مثبت) می‌گوید: این روان‌شناسی، روان‌شناسی قرن بیست و یکم است؛ علمی که به جای توجه به ناتوانی‌ها و ضعف‌های بشری، متمرکز شده است روی توانایی‌های آدم‌ها؛ توانایی‌هایی از قبیل شاد زیستن‏، لذت بردن، قدرت حل مسأله و خوش‌بینی .

مازلو هم در سلسله مراتبی که برای نیازها در نظر گرفته بود «نیاز به خودشکوفایی» را در بالاترین مرتبه قرار داده بود. او می‌گفت افراد در مرحله خودشکوفایی، یک حس شادی را تجربه می‌کند، توأم با آرامش.

حتی قبل از انسان‌گراها، یک روان‌شناس آمریکایی به نام ویلیام جیمز، نگرانی اصلی روان‌شناسی را «شادی و بهزیستی انسان‌ها» می‌دانست. «مارتین سلیگمن» بنیان‌گذار جنبش روانشناسی مثبت در دهه قبل می‌گوید؛ «تصور کنید دارویی کشف شده است که می‌تواند طول عمر شما را هشت الی ۹ سال بیشتر کند. احساس خوشبختی همان دارو است.»

محققان در زمینه خوشبختی به پشتوانه هزاران تحقیق در این مورد می‌گویند «خوشبختی ساختنی است».(دینر، ۱۹۸۴).

اغلب مردم آن‏چه را که در رابطه با زندگی‏شان اتفاق می‏افتد خوب یا بد ارزیابی می‏ کنند و طبیعتا آن‏ها قادر به قضاوت ‌در مورد زندگی خود هستند.آن‏ها تقریبا همیشه هیجانات و خلقیاتی را تجربه می‏ کنند که یا مؤلفه‏ای خوشایند دارد که منجر به یک واکنش مثبت می‏ شود و یا مؤلفه‏ای ناخوشایند دارد و واکنشی منفی را می‏طلبد. ‌بنابرین‏ همواره سطحی از شادمانی ذهنی بر زندگی مردم حاکم است، حتی اگر به طور هشیارانه به آن نپردازند.

سلیگمن ( ۲۰۰۲ ) در کتاب خود با عنوان شادمانی اصیل هیجان های مثبت را در سه مقوله آن هایی که با گذشته، حال و آینده پیوند دارند، طبقه بندی می‌کند. هیجان های مثبت مرتبط با آینده، خوش بینی، امید، اعتماد، ایمان و اعتقاد را شامل می‌شوند. رضامندی، خشنودی، تحقق، غرور و آرامش خاطر هیجان های مثبت عمده ای هستند که با گذشته پیوند دارند. در ارتباط با هیجان های مثبت حال دو طبقه متمایزوجود دارد: لذت های آنی و رضامندی های پایدارتر. لذت ها، هم لذت های جسمانی و هم لذت های عالی تر را شامل می‌شوند. لذت های جسمانی از طریق حواس حاصل می‌شوند. احساس هایی که از امر جنسی، عطرهای خوش و چاشنی های خوشمزه بروز می‌کنند، در این مقوله قرار می گیرند. برعکس، لذت های عالی تر از فعالیت های پیچیده تر به دست می‌آیند و احساس هایی مانند سعادت، شعف، راحتی، سرخوشی و شادمانی را شامل می‌شوند. رضامندی ها که حالت های شیفتگی یا جذبه را شامل می‌شوند و حاصل فعالیت هایی هستند که به کارگیری نیرومندی های یکتا و التزامی را می طلبند، با لذت ها تفاوت دارند. قایق رانی، تدریس و کمک به دیگران مصداق های چنین فعالیت هایی هستند. نیرومندی های التزامی آن دسته ‌از صفات شخصی هستند که با فضیلت های خاصی رابطه دارند و در ارزش های عملی طبقه بندی نیرومندی ها تعریف می‌شوند.در مطالعه هیجان های مثبت و شادمانی، نکته حساس یافتن یک راه موشکافانه برای تشخیص دادن حالت های عاطفی مثبت و منفی است (سلیگمن، ۲۰۰۲).

۱-۲- بیان مسئله

گویه

عامل ۱

اضطراب (دلبستگی دوسوگرا)

عامل ۲

وابستگی (عکس دلبستگی اجتنابی)

عامل ۳

نزدیک بودن (دلبستگی ایمن)

۹

۸۰/۰

۱۰

۷۷/۰

۱۱

۷۱/۰

۳

۶۲/۰

۴

۵۱/۰

۱۸

۷۵/۰

۱۴

۷۲/۰

۷

۶۳/۰

۱۶

۵۴/۰

۱۲

۷۶/۰

۸

۶۷/۰

۱

۶۴/۰

۶

۴۷/۰

۱۳

۴۶/۰

ارزش ویژه

۸۷/۲

۱۸/۲

۹۶/۱

واریانس تبیین شده

۴۷/۲۰

۵۹/۱۵

۱۴

واریانس کل

۰۷/۵۰

۳-۴-۳- پرسشنامه سبک پردازش هویت:

این پرسشنامه برگرفته از مدل برزونسکی (۱۹۹۲) است و دارای سه مؤلفه‌ می‌باشد (پیوست۳). زیر مقیاس های آن عبارتند از: سبک اطلاعاتی (۱۱ سوال)‏، سبک هنجاری (۹ سوال) و سبک سردرگم- اجتنابی (۱۰ سوال) که در جدول(۳) تعداد سوالات سبک‏های هویت نشان داده شده است. در مقابل هر گویه یک طیف ۵ گزینه ای مقیاس لیکرت قرار دارد و از گزینه ی کاملا مخالفم، نمره‏ی ۱ تا کاملا موافقم، نمره ۵، را شامل می شود.

جدول۵-۳- سوالات مربوط به مؤلفه‌ های سبک پردازش هویت

برزونسکی‏(۱۹۹۲)‏ میزان ضریب آلفای‏کرونباخ را برای سبک اطلاعاتی‏۶۲/۰، سبک هنجاری ۶۶/۰ و سبک سردرگم- اجتنابی ۷۳/۰ گزارش کرد. وایت و همکاران (۱۹۹۸) برای نسخه تجدید نظر شده‏ پرسشنامه سبک هویت، میزان ضریب آلفای کرونباخ ۵۹/۰، ۶۴/۰ و ۷۸/۰ را برای سبک های اطلاعاتی، هنجاری و سردرگم- اجتنابی گزارش کردند.کروسیتی، روبینی، برزونسکی و میوس^[۱۲۰](۲۰۰۸) ضرایب ۶۴/۰، ۵۸/۰ و ۷۵/۰ را برای سبک های اطلاعاتی، هنجاری و سردرگم- اجتنابی به دست آوردند. اسمیتس و همکاران (۲۰۰۸، به نقل از آذر پیکان، ۱۳۹۰) ضریب آلفا را برای سبک اطلاعاتی ۶۹/۰، هنجاری۵۲/۰ و سردرگم-اجتنابی ۶۸/۰ گزارش کردند.

در ایران نیز حجازی و فرتاش (۱۳۸۵) ضریب ۶۸/۰ جهت سبک اطلاعاتی، ۶۵/۰ را برای سبک هنجاری و ۶۸/۰ را برای سبک سردرگم- اجتنابی به دست آوردند. فولادچنگ و همکاران (۱۳۸۸) ضریب آلفای کرونباخ را برای سبک های اطلاعاتی، هنجاری و سردرگم- اجتنابی به ترتیب۶۳/۰، ۵۰/۰ و ۶۴/۰ به دست آورند. غضنفری (۱۳۸۳) جهت بررسی روایی پرسشنامه سبک پردازش هویت از روش همبستگی همزمان استفاده نمود و گزارش کرد که پرسشنامه از اعتبار مناسبی برخوردار است. همچنین جوکار و حسین چاری (۱۳۸۰) و فولادچنگ و همکاران(۱۳۸۸) نیز روایی مطلوبی را جهت پرسشنامه سبک پردازش هویت گزارش کردند.

در پژوهش حاضر، روایی پرسشنامه سبک‏ پردازش هویت از طریق تحلیل عامل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عامل به روش مؤلفه‌‏‏های اصلی، با چرخش واریماکس وجود ۳ عامل در گویه ها را تأیید نمود. ملاک استخراج عوامل، از حداقل بار عاملی برای هر گویه ۳۰/۰، ارزش ویژه بالاتر از یک و نمودار شیب اسکری استفاده شد. از مجموع گویه ها، ۱۰ گویه (۴، ۵، ۶، ۸، ۹، ۱۰، ۲۱، ۲۳، ۳۰، ۱۴) به دلیل پایین بودن بار عاملی و یا تداخل گویه ها در چند عامل حذف شدند. در نهایت ۲۰ گویه باقی ماندند. شاخص KMO برابر ۷۲/۰ و ضریب سطح ۰۰۱/۰>P معنادار بود که نشان دهنده کفایت نمونه‏گیری گویه‏ها است. نتایج تحلیل عامل در جدول (۶-۳) نشان داده شده است.

برای تعیین پایایی پرسشنامه سبک دلبستگی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد و ضرایب برای سبک‏های اطلاعاتی، هنجاری، سردرگم اجتنابی به ترتیب برابر با ۶۸/۰، ۵۴/۰، ۶۲/۰ به دست آمد.

جدول۶-۳- نتایج تحلیل عوامل مقیاس سبک‏های پردازش هویت

گویه

عامل ۱

سبک اطلاعاتی

عامل ۲

سبک سردرگم- اجتنابی

عامل ۳

سبک هنجاری

۲۸

۷۴/۰

۱۶

۶۸/۰

۲۴

۶۵/۰

۱۷

۵۲/۰

۱

۴۸/۰

۲۷

۴۶/۰

۱۱

۳۸/۰

۲۲

۶۳/۰

۲۰

۵۹/۰

۲

۵۲/۰

۱۵

۵۲/۰

۲۶

۴۹/۰

۱۸

۴۹/۰

۲۹

۴۸/۰

۷

۶۱/۰

۱۲

۵۸/۰

۱۳

۵۲/۰

۲۵

۵۲/۰

۳

۴۴/۰

۱۹

۳۶/۰

ارزش ویژه

۷۷/۲

۳۰/۲

۹۶/۱

واریانس تبیین شده

۸۶/۱۳

۴۹/۱۱

۷۹/۹

واریانس کل

۱۴/۳۵

۳-۵- روش اجرا:

بعد از انتخاب گروه شرکت کنندگان و تهیه پرسشنامه‌ها، پژوهش‏گر، با هماهنگی لازم در کلاس های منتخب حضور یافته و قبل از توزیع پرسشنامه‌ها برای آزمودنی ها، توضیح مختصری درباره هدف پژوهش و نحوه ‌پاسخ‌گویی‌ به سوالات و اینکه در هیچ یک از گویه های پرسشنامه‌ها پاسخ صحیح و غلط وجود ندارد، ارائه گردید. پرسشنامه ‏ها به روش چرخش متناوب در اختیار مشارکت‏کنندگان پژوهش قرار گرفت.

۳-۶- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات:

به منظور تجزیه و تحلیل آماری در این پژوهش، ابتدا با بهره گرفتن از شاخص های آمار توصیفی، اطلاعات توصیفی متغیر‏های پژوهش شامل (میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر نمرات) مشخص گردید. سپس برای بررسی اینکه آیا بین سبک‏های دلبستگی و سبک‏های پردازش هویت با ترس از صمیمیت رابطه وجود دارد، از همبستگی پیرسون و برای ‌پاسخ‌گویی‌ به سوالات دوم تا چهارم پژوهش از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش هم‏زمان استفاده شد.

فصل چهارم

یافته های پژوهش

در این فصل، با توجه به تحلیل‏های آماری انجام شده، ابتدا شاخص‏های توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش ارائه می ‏شوند، سپس به بررسی ماتریس همبستگی و رابطه بین متغیرها پرداخته می‏ شود و در ادامه، نتایج تحلیل‏هایی که برای بررسی فرضیه ‏های دوم تا چهارم پژوهش صورت گرفته است، ارائه شده است.

۴-۱- یافته های توصیفی متغیر های پژوهش

جدول ۴-۱ یافته های توصیفی متغیر های پژوهش شامل میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر نمرات را نشان می‌دهد.