1. 1. اصلاحات مختصر و دفاعی پیش از خصوصی سازی

1. 1. فراهم کردن موجبات سرمایه گذاری خارجی در برنامه خصوصی سازی

1. 1. 1. خصوصی سازی بخش به بخش یا به شیوه فروش ترکیبی برای حداکثر رساندن درآمد دولت

   

1. 1. به حداقل رساندن شروط مرتبط با اجرای برنامه خصوصی سازی

1. عدم پایبندی به یک برنامه زمان بندی تثبیت شده مصنوعی.

رویه های داخلی آن ها نمی تواند از عهده تقاضاهای خصوصی سازی برآید. تقاضاهای مربوط به اطلاعات، پاسخ داده نمی شود، اطلاعات فنی ‌در مورد شرکت ها و بخش ها ناقص است، حساب‌ها مطابق با استاندارد های بین‌المللی نیست، مخالفت کارکنان بخش دولتی با خصوصی سازی چه بسا اینرسی بروکراسی را تشدید کند.

خلاصه اینکه، دولت‌ها می‌توانند با تعهد سیاسی به فرایند خصوصی سازی بر موانع موجود بر سر راه خصوصی سازی فایق آیند. هر قدر این تعهد از طرف دولت بیشتر باشد، راحت تر می شود بر مخالفت‌ها، اینرسی و عدم هماهنگی فائق آمد. این تعهد سیاسی به خصوصی سازی باید در طول فرایند خصوصی سازی حفظ شود. در عین حال باید از مدیریت خود در این زمینه خودداری کرد.

۲-۲۲- شفافیت و عادلانه بودن فرایند خصوصی سازی :

شفافیت در معاملات برای موفقیت برنامه خصوصی سازی بسیار مهم است. مردم باید بدانند آیا برنامه در حال اجرا، فرایند عادلانه و صادقانه است. عدم شفافیت می‌تواند منجر به سوءتفاهم شود ۰(حتی اگر سوء تفاهمی وجود نداشته باشد) و این به نفع گروه مخالف است که نه تنها فرایند خصوصی سازی را تهدید می‌کند؛ بلکه اعتبار دولت را نیز خدشه دار می‌سازد.

شفافیت در چهار مرحله مورد نیاز است: نخست، قوانین و مقرراتی که این برنامه را حمایت می‌کنند باید شفافیت و باز بودن در اجرای برنامه را الزامی کنند ؛ دوم، انتخاب مشاورین باید عمومی، رقابتی، و بر اساس ملاک های از پیش تعیین شده و از پیش بیان شده باشد؛ سوم، معاملات باید در یک محیط رقابتی و مزایده ای آشکار و در معرض دید مردم باشد؛ چهارم، انتخاب ملاک های ساده و آشکار برای ارزیابی مزاید ه ها، و آ شکار بودن خرید و فروش‌ها، به منظور تشویق طیف وسیعتری از سرمایه گذار ان داخلی و خارجی به امر سرمایه گذاری.

۲-۲۳- استراتژی خصوصی سازی :

دولتهایی که در امر خصوصی سازی موفق بوده اند برای آماده کردن خود برای هر معامله و تعبیه بهترین استراتژی برای خصوصی سازی بسیار زحمت کشیده اند.

اولین گام اصلی در این فرایند، تعیین اهداف خصوصی سازی به طور کلی و اهداف هر معامله به طور خاص می‌باشد.

در تعیین اهداف برنامه و معامله، دولت‌ها باید توازن بین اهداف مختلف را مدنظر قرار دهند و با اتخاذ تصمیمات آگاهانه بین هدف افزایش عایدات خصوصی سازی و سایر اولویتها نظیر بهبود رقابتی بودن بنگاه ها و نظام اقتصادی به طور کل، و نیز تقویت رقابت و توسعه بازارهای سرمایه، تعادل ایجاد کنند.

دومین گام اصلی، پاسخ ‌به این پرسش است که آیا شرکت یا بخش مورد نظر، نیاز به تجدید ساختار دارد؟ غالبا تجدید ساختار متضمن یک فرایند زمانبر تبدیل سازمان دولتی به یک شرکت یا بر چیدن یک انحصار دولتی است. تجدید ساختار همچنین می‌تواند متضمن کاهش نیروی کار برای افزایش کارایی شرکت و ارتقای بهره وری نیروی کار باشد و همچنین چه بسا مشتمل بر تجدید ساختار مالی نیز بشود.

فرایند خصوصی سازی، خط مشی هر نوع خصوصی سازی زیر ساختی (ساختار بازار، طرح تنظیمی و غیره)، استفاده از عواید و نگرانیهای اجتماعی و کاری و چگونگی مورد توجه قرار دادن آن ها را تهیه می کند. در این صورت، دولت می‌تواند شیوه خصوصی سازی مناسب را معین کند.

۲-۲۴- انتخاب شیوه خصوصی سازی مناسب :

شیوه های بسیاری برای خصوصی سازی یا مشارکت بخش خصوصی وجود دارد. انتخاب شیوه مناسب خصوصی سازی باید در سایه ویژگی‌های بخش یا بنگاه دولتی که قرار است خصوصی شود، اهداف، خط مشی دولت و وضعیت بازار بین‌المللی انجام شود.

انتخاب روش و استراتژی خصوصی سازی یکی از عو امل تعیین کننده اصلی موقعیت معامله است . متناسب با ویژگی‌های بنگاه یا بخشی که قرار است خصوصی سازی شود، باید شیوه مناسب انتخاب و استراتژی لازم طراحی شود.

۲-۲۵- یک معامله مدیریت شده به طرز حرفه ای :

زمانی که دولت شیوه ای را انتخاب کرد، خصوصی سازی وارد مرحله پایانی خود؛ یعنی مرحله معامله خواهد شد . این فرایند با توجه به روش انتخابی ، متفاوت خواهد بود و در واقع دو فرایند مختلف وجود دارد که بستگی دار د به اینکه آیا شیوه خصوصی سازی نیازمند ورود به بازار مالی است یا به یک بازار محدودتر نیاز دارد ، که در آن شرکت کنندگان در مزا یده یا مناقصه طبق معیارهای فنی (شرکت‌های با تجربه وسیع در این بخش، شاخص‌های مالی و غیره) از قبل انتخاب شده باشند . هر فرایند نیازمند آماده سازی دقیق و کار مشورتی گسترده و پر هزینه است . بهتر آن است که در این مرحله مقامات سیاسی موضع نظارتی را حفظ کرده و از مدیریت خود اجتناب کنند.

در هر مرحله از این فرایند، داشتن کارشناسان داخلی و اختصاصی که مبادرت به سرپرستی کار مشاوران خارجی می‌کنند (بانک های سرمایه گذاری، مأموران رسیدگی و غیره) توصیه می شود.

۲-۲۶- ابعاد و مؤلفه های خصوصی سازی :

با عنایت به ادبیات و پیشینه پژوهش و تجارب پژوهشگران، نه (۹) بعد در قالب ۱۹۰ مؤلفه‌ استخراج شد و که تحت عنوان ابعاد و مؤلفه‌ های نهایی خصوصی سازی به شرح ذیل می‌باشد.

۲-۲۶-۱- بعد اقتصادی :

1. 1. هماهنگی بین زمان اجرای فرایند خصوصی سازی و شرایط اقتصادی؛

1. 1. در نظر گرفتن خصوصی سازی به عنوان بخشی از سیاست اقتصادی کشور؛

1. 1. تجدید ساختارهای اقتصادی؛

1. 1. ایجاد محیط کاملاً رقابتی و شفاف؛

1. 1. کاهش هزینه های معاملاتی و مبادلاتی؛

1. 1. ثبات اقتصادی؛

1. 1. جامعیت (در برگرفتن تمامی بخش‌های اقتصادی) ؛

1. 1. تقویت و گسترش بازار سرمایه ؛

1. 1. توجه به فعالیت‌های مولد به منظور حصول خودکفایی و حضور مؤثر در بازارهای رقابتی؛

1. 1. تقویت و گسترش بازار سرمایه متشکل و نقل و انتقال صحیح و مستمر منابع مالی از طریق این بازار؛

1. 1. انحصارزدایی دولت در کسب درآمدها و تخصیص و توزیع آن در سطح کلان اقتصاد

1. 1. تسهیل مراحل سرمایه گذاری و صادرات؛

1. 1. آزادسازی اقتصادی؛

1. 1. توسعه و تقویت بازار بورس بهادار؛

1. 1. تضمین رشد اقتصادی برای تشویق مردم؛

1. 1. ایجاد و تقویت بازارهای فرابورسی؛

1. 1. کاهش نگاه درآمدزایی به خصوصی سازی؛

1. 1. تسهیل شرایط حضور سرمایه گذاران خارجی و کاهش ریسک سرمایه گذاری؛

1. 1. سیاست‌های حمایت از سرمایه گذاران بخش خصوصی؛

1. 1. جلوگیری از انحصار بخش خصوصی؛

1. 1. عدم سرمایه گذاری بیشتر دولت و شرکت‌های دولتی در فعالیت‌های تصدی به موازات خصوصی سازی؛

1. 1. ادامه تحویل کار توسط دولت به شرکت‌های واگذارشده و عدم قطع ارجاع به آن ها، بخصوص واگذاری شرکت‌های پیمانکاری؛

1. 1. کاهش هزینه های دولت در طول برنامه خصوصی سازی؛

1. 1. کاهش نرخ تورم و مهار آن؛