• • • سینگر، کافلین و متیو در پژوهشی با عنوان ((خلاصه ای از اطلاعات و منابع مربوط به انرژی مصرفی در بیمارستان ها)) که در سال ۲۰۰۹ در نشریه کتابخانه ملی ارنست اورلاندو به چاپ رسیده است در بخشی از نتایج خود که به صورت جدول می باشد، هزینه های پرداختی برای مصرف انرژی در صنایع مختلف انرژی نشان داده شده است. در این بین بیمارستان ها بعد از صنایع فروش و تهیه مواد غذایی بیشترین هزینه را به نسبت سطح ساختمان برای مصرف حامل های انرژی پرداخت می کنند.

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همچنین در بخش دیگری از یافته های حاصل از این پژوهش مشخص گردیده که در بین ساختمانها و تسهیلات ارائه دهنده خدمات سلامت در امریکا، به ترتیب بیمارستان ها، خانه های پرستاری، کلینیک های سرپایی، آزمایشگاه های پزشکی/ دندانپزشکی و ادارات پزشکی/ دندانپزشکی بیشترین انرزی را مصرف می کنند. (سینگر و همکاران ، ۲۰۰۹)

• در مطالعه ای دیگر با عنوان ((دورنمایی برای بهبود کارایی مصرف انرژی در بیمارستان ها)) هافتوم و گاتمن یک بستۀ تجویزی را در رابطه با بررسی اثربخشی انرژی توضیح می دهند. همچنین در این پژوهش این دو پژوهشگر به ارائه مدلهایی برای ساختمان ها، ارزیابی و بررسی هزینه اثربخشی و تطابق با محیط اقلیمی پرداخته اند. (سینگر و همکاران ، ۲۰۰۹)

علیرغم مزایای ذکر شده در مطالعه فوق بر اساس گفته های جیم مک نیل، مدیر ارشد حوزه بازرسی مستقل بانک جهانی که در بخشی از گزارش آژانس توسعه و تعاون سوئیس نیز منتشر شده است، چیز بدی راجع به یارانه ها وجود ندارد. یارانه ها می توانند به فعالیت های کشاورزی و صنعتی پایداری ببخشند و سبب عدالت بیشتر شوند؛ ولی در بعد بزرگتر یارانه ها اثر معکوس دارند. آنها سبب می شوند تا فعالیتهای تولید و رشد کاهش پیدا کنند، معاملات از مسیر اصلی خود منحرف شوند، زیر ساختهای محیطی توسعه تخریب شوند و به فقرا آسیب وارد شود. (ایگر و همکاران، ۲۰۰۷)

• در سال ۲۰۰۷ مطالعه ای توسط موسسه کرامر کراسلت صورت پذیرفت که گزارش نهایی آن در ۱۸ آپریل ۲۰۰۷ در وبسایت سازمان بین المللی انجمن مدیران (IFMA) منتشر شد. این گزارش حاوی خلاصه ای از پاسخ ۱۲۴۹ نفر از مدیران و کارکنان اجرایی مؤسسات مختلف که نتایج آن بشرح زیر می باشد:

• در بین تمام صنایع، خدمات سلامت بالاترین میزان تطابق با ارتقاء کارایی مصرف انرژی دارا بوده است.

• تطابق صنعت سلامت با مصرف بهینه انرژی سبب شده تا در مصرف انرژی ۱۰ درصد کاهش به وجود بیاید که این صنعت را از این حیث در برابر سایر صنایع پیشتاز نموده است.

• اخیرا بسیاری از صنایع و سازمان ها توجه خود را نسبت به مصرف بهینه انرژی افزایش داده اند در حالیکه این توجه در گذشته نیز از سوی تسهیلات و سازمان های خدمات سلامت وجود داشته است و فقط معطوف به امروز نیست. (کرامر کراسلت، ۲۰۰۷)

• در رابطه با مصرف انرژی و هزینه آن، هیرواگن در مطالعه خود علاوه بر اشاره به کاهش میزان هزینه های ناشی از مصرف انرژی برق، مزایای بهره گیری از نور طبیعی خورشید را در بهبود سریعتر و مؤثرتر بیماران برشمرده است. همچنین علاوه بر کاهش طول دوره درمان بیماران روانی، استفاده از این انرژی پاک را راهی مفید برای تهویه بهتر بیمارستان دانسته است که از سوی دیگر مصرف انرژی را در این حیطه کاهش می دهد. (هیرواگن، ۲۰۰۷)

• در پژوهشی که توسط موسسه مشارکت برای افزایش کارایی انرژی صورت گرفته و توسط همین سازمان نیز به چاپ رسیده چنین بیان شده است که بودجه های محدود بیمارستان اغلب تعداد و دورۀ خدمات ارائه شده را دچار تغییر می کند (بطور مثال تعداد اعمال جراحی را کاهش می دهد) که این امر می تواند سبب ایجاد تغییراتی در مصرف انرژی شود. همچنین بیمارستان ها برای اینکه با هم به رقابت بپردازند اقدام به خرید تجهیزات خاص یا جدیدی می کنند که دسترسی به این تجهیزات قطعا روی میزان مصرف انرژی تأثیرگذار خواهد بود. در این پژوهش با استناد به سایر مطالعات، گفته شده که بیمارستان های نوساز بیشتر از بیمارستان های قدیمی انرژی مصرف می کنند. (کنسرسیوم افزایش اثربخشی انرژی، ۲۰۰۵)

• دوبو در پژوهش خود با عنوان ((تأثیر یارانه های انرژی بر عرضه و مصرف انرژی در زیمبابوه: آیا فقرای شهرنشین واقعا منتفع می شوند؟)) تأثیر یارانه ها را بر مصرف سه حامل انرژی (برق، نفت سفید و نفت به عنوان مکملی برای سوخت های چوبی) مورد بررسی قرار داده و نتایج او بیانگر این امر می باشد که یارانه ها بطور بالقوه برای دسترسی خانواده های فقیر به حامل های انرژی مفید هستند امّا به دلیل اینکه این یارانه ها بطور یکسان به عموم مردم پرداخت می شوند و نه به گروه های هدف خاص، همچنین به دلیل اینکه این یارانه ها به انرژی هایی تعلق می گیرند که کمتر در دسترس خانواده های فقیر قرار دارد، کارایی خود را از دست داده و بودجۀ تأمین آنها یک بار مالی اضافه را برای دولت ایجاد می کند. (دوبو، ۲۰۰۳)

• یوری و بوید آثار افزایش قیمت بنزین و برق بر اقتصاد مکزیک را در سال ۱۹۹۷ مورد تحلیل و بررسی قرار دادند. نتایج کار آنها حاکی از این بود که افزایش قیمت ها، مصرف حامل های انرژی را در بخش خانگی، تولیدی و صنعتی کاهش داده است. همچنین از دیگر تبعات مثبت افزایش قیمت انرژی، کاهش میزان آلودگی هوا و افزایش دریافتی های دولت بوده است که بدین طریق می تواند بخشی از وام های خارجی خود را پوشش دهد. (یوری و همکاران ، ۱۹۹۷)

• در پژوهشی با عنوان ((افزایش قیمت انرژی در کشورهای در حال توسعه، مطالعه موردی کلمبیا، غنا، اندونزی، مالزی، ترکیه و زیمبابوه)) که در سال ۱۹۹۵ توسط بانک جهانی منتشر شد سینگ وهوپ افزایش قیمت حامل های انرژی در بخش صنعت و خانوارها و آثار ناشی از آن را در حوزه اقتصاد کلان مورد بررسی قرار دادند. این دو پژوهشگر بیان کردند که تأثیر افزایش قیمت انرژی روی محصولات صنعتی، به حامل انرژی جایگزین برای حامل انرژی اصلی و نیز توانایی تولیدکنندگان در انتقال هزینه های تولید به مصرف کنندگان بستگی دارد. (سینگ و همکاران ، ۱۹۹۵)

فصل سوم
۳-۱ مقدمه
در هر پژوهشی بر حسب موضوع وامکانات موجود، برای انجام آن از روش خاصی استفاده می گردد. این فصل به مواد وروش های مورد استفاده دراین پژوهش به موارد: نوع پژوهش و جامعه پژوهش، روش نمونه گیری وحجم نمونه، روش گرد آوری داده ها، ابزار گرد آوری داده ها، روش تحلیل داده ها، مکان وزمان مطالعه، محدودیتهای پژوهش و ملاحظات اخلاقی می پردازد.
۳-۲ نوع پژوهش و جامعه پژوهش:
این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی با رویکرد گذشته نگر بوده که در یک دوره ۲ ساله (۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰)، طی یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها به صورت مقطعی در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام انجام گرفت.
۳-۴ روش نمونه گیری وحجم نمونه:
در این پژوهش از روش سرشماری استفاده شده و بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام شامل بیمارستان امام خمینی (با ظرفیت ۱۷۶ تخت)، بیمارستان آیت الله طالقانی (با ظرفیت ۸۰ تخت) و بیمارستان شهید مصطفی خمینی (با ظرفیت ۱۱۲ تخت) مورد مطالعه قرار گرفت.
۳-۵ روش گرد آوری داده ها:
پژوهشگر پس از کسب معرفی نامه از معاوت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی قزوین و ارائه آن به دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ضمن انجام هماهنگی های لازم و کسب مجوز از آن دانشگاه نسبت به جمع آوری داده های بیمارستانی از قبیل تعداد بیماران و تعداد تخت روز اشغالی از بخش آمار بیمارستان های مورد مطالعه و همچنین داده های مربوط به مصرف انرژی بیمارستان ها با مطالعه قبوض آب، برق و گاز این بیمارستان ها از تاریخ یکسال قبل تا یک سال بعد هدفمندی یارانه ها( ۲۸/۹/۱۳۸۹ لغایت ۲۸/۹/۱۳۹۱) نمود .
۳-۶ ابزار گرد آوری داده ها:
به دلیل اینکه محقق داده های خود را از طریق مشاهده مستقیم و بررسی سوابق مصرفی و هزینه ای بیمارستان ها جمع آوری نموده است، از ابزار خاصی برای گردآوری داده ها استفاده نشده است.
۳-۷ روش تحلیل داده ها:
داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار کاربردی اکسل وارد و طبقه بندی گردید، همچنین از نرم افزار آماری SPSS.17 نیز جهت انجام آزمون های آماری( تی قبل و بعد و همچنین پیرسون) و بررسی اختلاف معناداری میزان مصرف انرژی در بین بیمارستان های مورد مطالعه استفاده شد.
۳-۸ مکان وزمان مطالعه:
این مطالعه در بیمارستان های اموزشی شهر ایلام در یک دوره دو ساله ۱۳۸۸-۱۳۹۰ انجام گرفته است.
۳-۹ محدودیتهای پژوهش
در این پژوهش نیز مانند بسیاری از مطالعات محدودیت هایی برای انجام کار پژوهشی وجود داشته است که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
بروکراسی های اداری از جمله مسایلی بوده است که کار پژوهشی را در مواقعی با کندی و گاهاً توقف مواجه نمود.
از دیگر مشکلات موجود در پژوهش پراکندگی جامعه مورد پژوهش در سطح شهر بوده است که از سرعت انجام پژوهش می کاست.
تعداد اندک پژوهش های داخلی مرتبط با هدفمندسازی یارانه ها و مصرف انرژی در نهادهای اداری ایران کار پژوهشگر را در رابطه با بررسی پژوهش های دیگران با مشکل مواجه نمود و بیشتر بررسی ها از متون لاتین صورت پذیرفت.
سر و کار داشتن با اطلاعات مالی هزینه ای هر سازمانی به صورت بالقوه دشواری هایی را برای انجام همکاری های لازم به وجود خواهد آورد که در این پژوهش نیز به دلیل نیاز پژوهشگر به گردآوری چنین داده هایی مشکلاتی گریبان گیر پژوهشگر شد.
۳-۱۰ ملاحظات اخلاقی:

• کسب معرفی نامه از معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی قزوین و مجوز از دانشگاه علوم پزشکی ایلام جهت جمع آوری داده ها

• محرمانگی اطلاعات مالی بیمارستان های مورد پژوهش

• یکی از ابعاد ملاحظات اخلاقی که محقق در این مطالعه به آن عمل کرد، روشن نمودن هدف این پژوهش برای مدیران بیمارستان های ایلام بود.

• رعایت بی طرفی و عدم پیش داوری محقق نسبت به اثربخشی اجرای طرح اصلاحات یارانه ای و عدم سوگیری در تحلیل داده ها از دیگر ملاحظات اخلاقی رعایت شده در این پژوهش بوده است.

• پژوهشگر با اطمینان دادن به مسئولین محترم بیمارستان ها در جهت بهره گیری از داده ها (صرفاً) در این پژوهش در خصوص حفظ محرمانگی اطلاعات سازمانی بیمارستان های مورد پژوهش کوشیده است.

۳-۱۱ تعریف واژه ها
۱-۹-۱ یارانه:
تعریف نظری: آنچه امروزه در جامعه ما تحت عنوان یارانه از آن نام برده می شود، در واقع عبارت است از پرداخت مستقیم و یا غیر مستقیم نوعی کمک مالی، امتیاز اقتصادی یا اعطای برتری ویژه ای به موسسات خصوصی، خانوارها و یا واحدهای دولتی که جهت دستیابی به اهداف مورد نظر انجام می پذیرد. (روابط عمومی وزارت امور اقتصادی و دارایی، ۱۳۸۸)
تعریف عملیاتی: عبارت است از برخی کمک های دولتی به بیمارستان تا خدمات خود را با قیمتی کمتر از هزینه تمام شده به مصرف کنندگان عرضه می نمایند.
۱-۹-۲ حامل های انرژی:
تعریف نظری: مواد و عناصر طبیعی اعم از فسیلی و غیرفسیلی یا فرآورده های آنها مانند نفت خام، فرآورده های نفتی، گازطبیعی، زغال سنگ و منابع تجدید شونده انرژی که قابلیت انرژی زایی دارند و می توان با انجام عملیات خاصی، از انرژی نهفته در آنها به صورتهای مختلف استفاده نمود. (سازمان بهره وری انرژی ایران، ۱۳۸۹)

HC

۸۶/۰

-

۷۴/۰

-

سرمایه ساختاری

SC

۹۲/۰

۵۳/۱۶

۸۵/۰

۰۵۱/۰

سرمایه ارتباطی

RC

۸۹/۰

۲۹/۱۵

۷۹/۰

۰۵۶/۰

در روش شناسی مدل معادلات ساختاری، ابتدا به ساکن لازم است تا روایی سازه مورد مطالعه قرار گرفته تا مشخص شود گویه‌های انتخاب شده برای اندازه گیری متغیرهای مورد نظر خود از دقت لازم برخوردار هستند. به این شکل که ضریب مسیر هر گویه با متغیر خود دارای مقدار t بالاتر از ۹۶/۱ باشد. در این صورت این گویه از دقت لازم برای اندازه گیری آن سازه یا متغیر مکنون برخوردار است؛ بدین سان اگر مقدار قدرمطلق آماره t بزرگ تر از ۹۶/۱ گردد، در سطح اطمینان ۹۵% و در صورتی که مقدار آماره t بیشتر از ۵۸/۲ گردد، ضریب مسیر در سطح اطمینان ۹۹% معنادار است. با توجه به نتایج مدلهای اندازه گیری همگی گویه ها دارای آماره t بزرگتر از مقدار ۱/۹۶ می باشد و همچنین مقدار ضریب تعیین آنها مناسب بوده پس هیچ کدام از گویه ‌ها از مدل حذف نمی‌شوند پس کار را با همه گویه ها ادامه داده و به بررسی مدل می‌پردازیم. از طرفی بر اساس ضرایب استاندارد (بارهای عاملی)، شاخصی که بیشترین بار عاملی را داشته باشد، در اندازه گیری متغیر مربوطه سهم بیشتری دارد و شاخصی که ضرایب کوچک‌تری داشته باشد سهم کمتری رو در اندازه گیری سازه مربوطه ایفا می‌کند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تصویر ۴-۷: مدل در حالت تخمین غیر استاندارد

تصویر ۴-۸: مدل در حالت اعداد معناداری(t-value)

اعداد موجود بر روی مسیرها نیز نشانگر مقدار t-value برای هر مسیر می باشد. اگر این مقدار معنی دار نباشد در خروجی نرم افزار به صورت قرمز رنگ نشان داده میشود. در این مدل مقدار آماره t برای هر سه مسیر (فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش به سرمایه‌ی فکری و مسیر فرهنگ سازمانی به مدیریت دانش) بالاتر از ۹۶/۱ بوده و در نتیجه معنادار می باشد .
تصویر ۴-۹: مدل در حالت ضرایب استاندارد

شکل بالا مدل کلی در حالت تخمین استاندارد نشان می‌دهد. فقط در حالت تخمین استاندارد امکان مقایسه بین متغیر های مشاهده شده تبیین کننده متغیر مکنون وجود دارد و همچنین با عنایت به ضرایب استاندارد می توان گفت متغیرهای مدیریت دانش (۵۷/۰) و فرهنگ سازمانی (۴۳/۰) به ترتیب بیشترین تاثیر را بر روی متغیر سرمایه‌ی فکری می‌گذارند.
به همین ترتیب در مدل های اندازه گیری با توجه به ضرایب استاندارد می توان گفت ابعاد نتیجه گرایی(۸۰/۰) ، رابطه گرایی(۷۹/۰) ، تیم گرایی (۷۳/۰) و کنترل گرایی (۶۹/۰) به ترتیب بیشترین تاثیر را در ساخت متغیر فرهنگ سازمانی دارند از طرفی بعد تسهیم دانش در ساخت متغیر مدیریت دانش تاثیر بیشتری دارد. در ساخت متغیر سرمایه‌ی فکری ، ابعاد سرمایه ساختاری (۹۲/۰) ، سرمایه ارتباطی (۸۹/۰) و سرمایه انسانی (۸۶/۰) به ترتیب بیشترین تاثیر را می گذارد.
۴-۹- تایید مدل

جدول۴-۱۱: بررسی شاخص های برازندگی

شاخصها

مقدار گزارش شده

مجذور کای

۰۹/۶۲

فلاسفه مسلمان ور کنار مسایل فلسفی به مبحث زیبایی نیز توجه داشته اند که البته زیباییی که طبق تعریف متون دینی و فلسفی اسلامی به آن پرداخته شده مد نظر فیلسوفان مسلمان می باشد و به زیبایی به عنوان غایت فی نفسه نمی نگرند بلکه غایت آن زیبایی باید منتهی به خداوند شود تا بتوان آن را زیبا نامید.
بیان مصادیق زیبایی و اظهار نظر در مواردی مانند موسیقی بیان گر این مطلب است که فلاسفه هم از مفاهیم کلی زیبایی مطلع بوده و هم در مصادیق آن صاحب نظر بوده اند، که بدین ترتیب می توان به یک تعریف مشترک و بیان کلی از زیبایی دست پیدا کرد.
فصل چهارم
تخیل و ادراک خیالی
مباحثی که تا کنون در زمینه زیبایی در دیدگاه ابن‌سینا مورد بررسی قرار گرفت، زیبایی‌های وجودی را در بر می گرفت و نظرات ابن‌سینا در زمینه وجود شناسی زیبایی مورد بررسی قرار گرفت. در این فصل به بررسی قسم دیگری از زیبایی می‌پردازیم که می‌توان از آن به زیبایی معرفت شناسانه یاد کرد. همانطور که در مقدمه بیان شد تقسیم بندی زیبایی به دو قسم زیبایی وجودشناسانه و زیبایی معرفت شناسانه تقسیم بندی است که در قرون اخیر صورت گرفته و این تقسیم بندی در نظر ابن‌سینا لحاظ نشده است و وی صرفا به بررسی انواع زیبایی‌های موجود پرداخته است که این نوشته نیز طبق آثار ابن‌سینا صرفا زیبایی در نظر و دیدگاه ابن‌سینا را مورد بررسی قرار داده است.
در این فصل به برسی زیبایی‌های متون ادبی پرداخته شده است. و به علت اهمیت و گستردگی مبحث خیال و تخیل که از ابتکارات فیلسوفان مسلمان بویژه ابن‌سینا است در فصلی جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است. در این فصل نیز تاثیر ایمان و عقاید ابن‌سینا در ارائه مبانی و نظرات زیباشناسانه در باب متون ادبی، به خوبی نمایان است.
ابن‌سینا در چند مبحث به بررسی زیبایی‌های متون ادبی پرداخته است که مهم‌ترین آن نوشته‌ها نهمین قسمت از کتاب «الشفاء» در منطق است. با بررسی این منبع، در می‌یابیم که اساس کار ابن‌سینا در این نوشتار «فن شعر» ارسطو است؛ اما نکته قابل تأمل، اجتهاد و ابتکاری است که ابن‌سینا در تبیین افکار ارسطو از خود نشان داده است. بنابراین، این مبحث گر چه متأثر از اقوال ارسطوست، اما ابن‌سینا صرفا یک مفسر و توضیح دهنده نظرات ارسطو نیست وافکار و نظرات ابن سینا در آن یافت می شود. وی هر جا نظرات ارسطو را مطابق با نظریات خود دانسته، عینا آن را نقل کرده و هر جا تفاوتی میان نظرات ارسطو و خود قایل بوده، بسیار استادانه به این تفاوت اشاره کرده است وبا دقت بالایی ابتکارات خود را بیان کرده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از مطالب برجسته‌ای که در فن شعر ابن‌سینا مورد بررسی قرار می‌گیرد مبحث خیال است که در این فصل به بررسی نظرات ابن‌سینا در باب خیال می‌پردازیم در واقع خیال نیز یکی از قوای نفس است که باید در کنار مباحث نفس بیان می‌شد اما به دلیل اهمیت بحث خیال و گستردگی مطالب، انرا در فصلی جداگانه مورد بررسی قرار دادیم.
نظری بر موضع ابن‌سینا در فن شعر
شعر از دیدگاه شیخ الرئیس
ابن‌سینا در دو اثر مهم خود یعنی شفا و اشارات درباره شعر سخن گفته است و این بدان معنا نیست که در دیگر آثار منطقی خود، از آن چیزی نگفته باشد. بلکه اصل کلام و تمام آرا وی را در این موضوع (شعر) به تمامه، در این دو اثر می‌توان دید. ماخذ شیخ در این فن، ترجمه ابوبشر متی ابن یونس قنایی از فن شعر ارسطو بوده است که تحت عنوان «فی الشعر» آن را به عربی ترجمه کرده بود.^[۸۶]
این نکته در اینجا قابل یادآوری است که شیخ در فهم متون ارسطو به طور کلی و نیز در بحث فن شعر او به شدت متاثر از شرح‌ها و گفتار فارابی است، به ویژه در تقسیمات انواع شعر و کلام و. . . و تعریف آن‌ها نظرات فارابی را پذیرفته است. این کلام صراحتا در نظر ابن‌سینا بیان شده است. و هو) ابن‌سینا) هنا انما ینقل عن الفارابی نقلا مع شی ء من الایجاز. . . بل کلام الفارابی هنا اوسع و ادق و اوضح و لم نستطع عن آن نفهم کلام ابن‌سینا الا بعد اطلاعنا علی کلام الفارابی.^[۸۷]
همان طور که در مقدمه بیان شد فلسفه از لا مکان بوجود نمی‌آید و در طول تاریخ با پشت سر گذاشتن نظرات فلاسه پیشین، زمینه برای بیان نظرات جدید فراهم می‌گردد.
فن نهم (الفن التاسع) از کتاب المنطق شفا به شعر اختصاص یافته است، این قسمت دارای هشت فصل است.
تاریخچه‌ای از شعر و آغاز هنر اسلامی
در ابتدا به بیان تاریخچه‌ای از شعر در اسلام می‌پردازیم زیرا همان گونه که نظرات ابن‌سینا متاثر از نظرات ارسطو در این باب است به همان اندازه نیز متاثر از تاریخچه شعر در اسلام است و نمی‌توان این وجهه نظر را در کلمات ابن‌سینا نادیده گرفت.
ظهور اسلام روح شرک شعر جاهلی را مستور کرد. شعر حالتی ماورالطبیعی و قدسی به خود می‌گیرد ودیگر صرفا به امور مادی نمی‌پردازد. در زمان امویان با نفوذ روح جاهلی، شعر برای تحریک شهوات و تبلیغات سیاسی باطل به کار گرفته شد. ادیبان در نقد شعر خود بیشتر به صورت ظاهر، یعنی جهت موزون، قافیه اندیشی یا بلاغت شعر پرداختند و از تنبیهات و کنایات شاعرانه و تاثیر آن در آدمی سخن گفتند و در باب حقیقت کمتر سخن گفتند وکمتر مضامین و محتوای صحیح اشعار مورد بررسی قرار گرفت.
در عهد عباسی شعر از نظر بلاغت و نفوذ در اذهان مورد توجه قرار گرفت و در همین دوران پرداختن به عظمت ظاهری بناها و مساجد مورد توجه قرار گرفت که این نمایانگر پررنگ شدن روح ایمان در ظواهر جامعه آن روز است.
نهضت ترجمه به همراه ملل و نحل متعدد در سرزمین‌های اسلامی دید تازه‌ای را نسبت به هنر و شعر بوجود اورد. ترجمه آثار ارسطو در باب خطابه وشعرو منطق ومابعدالطبیعه باعث نفوذ فرهنگ یونانی شد و زمینه را برای بیان نظریات نو در باب شعر هموار کرد.
در یونانیت فلسفی افلاطونی ارسطویی شعر و موسیقی و معماری بالکل از عالم معنا و ماورایی رانده شده بود و قلمرو آن را طبیعت می‌دانستند اما در نظریه جدید اسلامی، شعر وموسیقی و. . . از حصار ظاهر پرستی و حسیت و عواطف صرف خارج شد و معنایی تازه به خود گرفت.
نگاه به شعر سه دیدگاه پیدا کرد: عده‌ای به الفاظ شعر و کلام می‌پرداختند و در بلاغت آن می‌اندیشیدند که می‌توان از آن‌ها به ادبا یاد کرد اینان اساس شعر را صناعت و بلاغت می‌دانستند و شعر در نزد انان «کلام موزون مقفایی» بودکه دلالت بر معنایی داشت. وهرگاه متنی موزن بود و صناعات شعری در آن وجود داشت آن را در زمره اشعار قرار می‌دادند صرف نظر از این که متن و محتوای آن چه بود که به این معنا خود ابن‌سینا نیز اشاره دارد و بیان می‌دارد
نقول نحن اولا آن الشعر هو کلام مخیل مؤلف من اقوال موزونه متساویه و عند العرب مقفاه… و لانظر للمنطقی فی شی ء من ذلک الا فی کونه کلاما مخیلا.^[۸۸]
دسته دیگر فلاسفه بودندکه از نظر گاه صرف زیبایی‌شناسی ارسطویی شعر نظر می‌کردند و تابع نظر ارسطو در فن شعر شده بودندو به شعر، در باب صادق بودن یا کاذب بودن آن بنا به قاعده احسن الشعر اکذبه، می‌اندیشیدند و شعر را کلام مخیل می‌دانستند و شعر را به محاکات عالم واقع و طبیعت محدود می‌کردند و باید خاطر نشان کرد که مراد از محاکات در نظر این افراد فقط تقلید و رونمایی از عالم واقع بود وشاعر چیزی از خود به مطالب نمی‌افزود کار شاعر فقط تقلید بود.
منظر یونانی هنر و شعر برخیال، تخیل و سمبلیسم و محاکات حسانی تاکید دارد نه بر موسیقی آن.
در حقیقت در عرف فلسفی یونانی سقراطی، شعر نوعی محاکات از عالم واقع است. در نظر ارسطو دو چیز در شاعر وجود دارد که او را به محاکات وا می‌دارد: اول اشتیاق به محاکات و تقلید و تشبیه و دوم علاقه به تناسب و آهنگ و موزون. که در این دیدگاه خود شخص باید قابلیت و ذوق شعری را دارا باشد و باید علاقه‌ای برای تقلید و محاکات در ضمیر وی وجود داشته باشد.^[۸۹]
تخیلات شعری در وجود شاعر متوقف نمی‌ماند و در برانگیختن افراد اثر بالایی دارد که این نظر مطابق این جمله است «ان من البیان لسحرا» چرا که تاثیر شعر در قوه مخیله است و تحت تاثیر این قوه است و همین موجب تاثیر گذاری بالای شعر بر نفس آدمی می‌شود.
در نظر ارسطو شعر کلام مخیل است. شعری که فاقد خیال است اگر وزن و قافیه شعری نیز داشته باشد شعر نیست. اگر دانش مابعد الطبییعه و ما فی الطبیعه هم به صورت موزون ارائه شوند شعر نخواهد بود ونگاه صرفا زیبایی‌شناسانه است. در این نگرش، به شعر صرف زیبایی ظاهری و یا داشتن محتوای عمیق و والا نگاه نشده است و شعر بودن شعر به داشتن عنصر خیال در آن است.^[۹۰]
گروه سوم متفکران مسلمان بودند که زمینه گذار از عالم محسوس و معقول را فراهم کردند یعنی نه صرف زیبایی‌شناسی ملاک شعر بودن است ونه صرف به کار گرفتن قوه خیال بلکه چیزی فراتر از آن را بیان می‌کنند.
ابن‌سینا در پرسش از ماهیت و غایت شعر و هنر سخنی مغایر با ارسطو نگفته است و البته این طور هم نبوده که فقط نظرات وی را تکرار کند بلکه مضامینی بر تعاریف وی نیز افزوده است، شعر محاکات است اما محاکات عالم واقع است. و در ادامه توضیح داده می‌شود که مراد از محاکات در کلام ابن‌سینا، صرف تقلید نیست بلکه مراد حکایت گری است.^[۹۱]
فیلسوف هنر را در چارچوب خیال می‌بیند که قوه‌ای متعلق به نفس حیوانی است و مناسبت با وهم و شهوت و غضب دارد و ادبا صرف زیبایی صوری، خیالی و موسیقایی هنر و شعر را در نظر می‌آورند و فیلسوف مسلمان شعر را نوعی تولید و خلق می‌داند که محاکات را به حکایت گری تبیین می‌کند.
درمورد ابن‌سینا، نکته قابل توجه این است که ابن‌سینا یک فرد مسلمان است و مباحث ایمانی در نظرات وی مشهود است. و ابن‌سینا به هنری می‌پردازد و بسط می‌دهد که در کلام پیامبر و قران بیان شده است. بنابراین نمی‌توان در بررسی ریشه‌های نظرات ابن‌سینادر شعر، فقط به بررسی آرا ارسطو اکتفا کرد و باید کلام پیامبررا نیز در مورد شعرمورد بررسی قرار دهیم.^[۹۲]
پیامبر شعر و هنر حقیقی را عین حکمت می‌داند. ایشان از شاعران صالح حمایت می‌کرد و فرمودند برای حسان بن ثابت منبری مخصوص در مسجد قرار دادند تا بر سر منبر رود و شعر گوید. و پیامبر به وی فرمود قل و روح القدس معک.^[۹۳] شاعر و هنر مند حقیقی از نظر اسلامی کسی است که تزکیه و تهذیب کند و کسی که به تزکیه و تهذیب باطن و درون می‌پردازد تقوی الهام اوست و اگر باطن الوده شودو تزکیه در کار نباشد الهام شاعر فجور می‌شود. یعنی به چیزی که پیامبر فرمود اگر درون انسان از آن پر شود از کثیف‌ترین اشیا پر شده است. شاعر اگر ملهم به تقوی باشد، شعر وهنر او عین حکمت است. مراد از حکایت گری که از آن سخن به میان آمد این نوع حکایت گری است یعنی حکایت گری که بر پایه ایمان به خداوند است.
فن شعر ابن‌سینا
مهمترین نظرات ابن‌سینا در مورد شعر، در فن شعر او مورد بررسی قرار گرفته که در الهیات شفا به آن پرداخته است و در هر فصل به نکته‌ای اشاره کرده است. در اینجا به بررسی جمع بندی گونه از نظرات وی می‌پردازیم.
ابن‌سینا در فصل اول و دوم بسیاری از نظرات ابتکاری خود را بیان می‌کند و به بیان کلام مخیل می‌پردازد:
«والمخیل هوالکلام الذی تذعن له النفس فتنبسط عن امور و تنقبض عن امور من غیر رویه و فکر و اختیار و بالجمله تنفعل له انفعالا نفسانیا غیر فکری، سواء کان القول مصدقا به او غیر مصدق به؛ فان کونه مصدقا به غیر کونه مخیلا او غیر مخیل. فانه قد یصدق بقول من الاقوال و لاینفعل عنه؛ فان قیل مر – اخری و علی هیئه اخری، فکثیرا ما یؤثر الانفعال و لایحدث تصدیقا، و ربما کان المتیقن کذبه مخیلا و اذا کانت محاکاه الشیء بغیره تحرک النفس و هو کاذب، فلا عجب آن تکون صفه الشیء علی ما هو علیه تحرک النفس و هو صادق؛ بل ذلک اوجب، لکن الناس اطوع للتخیل منهم للتصدیق…»^[۹۴]
کلام مخیل کلامی است که نفس از آن در حالتی غیر حالت فکر و اختیار فرمان می‌برد و انبساط و انقباضی برایش حاصل می‌شود و خلاصه این که شخص را دچار انفعالی نفسانی و غیرفکری می‌کند. به تعبیر دیگر اثر شعری از حیث تأثیرش در نفس اهمیت دارد، چه این تأثیر معقول باشد چه غیرمعقول. ابن‌سینا به بیان تفاوت خطابه و شعر می‌پردازد در کلام ابن‌سینا بین تخیل و تصدیق فرق گذاشته می‌شود. تخییل بر آمده از شعر است و مقصود آن تحریک نفس است و موجب التذاذ و اعجاب می‌شود، تفاوتی هم نمی‌کند محرک حقیقی باشد یا غیر حقیقی. وی بیان می‌دارد که در فضای حاکم بر داستان امر غیر معقول و محال هم جایز است ویکی از موارد جایز را اعتقادی که بین مردم جایز است می‌داند. اما غرض از تصدیق معرفت حقیقت شی موجود است. و اعتراف بر قبول شی است.
اسباب تولید و خلق شعر
ابن‌سینا در فصل سوم به برسی منشا شعر می‌پردازد و این که چه چیزی موجب می‌شود تا فرد شعر بسرایدابن‌سینا منشا آن را دو چیز بیان می‌کند یکی غریزه تقلید که در نهان همه انسان‌ها وجود دارد ودیگری لذتی است که از شباهت و تقلید حاصل می‌شود. و هرچه تقلید به طبیعت نزدیک‌تر باشد لذت بیشتری برای انسان تأمین می‌شود. لذا الحان موسیقی و شعر بر اساس تقلید و محاکات از طبیعت بوجود آمده‌اند و همان طور که بیان شد موسیقی در زمره علوم هندسه و ریاضی واقع شد و هر چه تناسب ریاضی در موسیقی بالا‌تر باشد آن موسیقی دل نواز‌تر به نظر می‌رسد چرا که به قواعد ریاضی عالم نزدیک‌تر است.
زیبایی در تصویر هم اینگونه است و هر چه به طبیعت شبیه‌تر باشد زیباتر است بنابراین یکی از مهمترین اصول زیبایی‌شناسی شعرتقلید و شباهت صحیح و براساس معرفت و تأمل است.
تناسب لفظ و معنی در شعر
از اصول دیگری که ابن‌سینا در فصل چهارم بدان اشاره می‌کند تناسب لفظ و معنا ست. اصل زیبایی در کلام ابن‌سینا در بردارنده تناسب است. تناسب و اعتدال از مولفه‌های اساسی دین اسلام است و در جای جای مباحث مختلف به این اصل اشاره شده است، که در نظر زیبایی‌شناسانه این فیلسوف نیز جایگاه خاص خود را دارد.
ابن‌سینامی‌گوید: میزان واژگان، اوزان و تخیلات موجود در شعر باید با مفهوم و معنایی که شعر درصدد بیان آن است تناسب داشته باشد. بر این اساس، نه ایجاز و نه اطناب را به طور مطلق جایز نمی‌داند و معتقد است که ایجاز، اطناب و کلام متوسط هر کدام جایگاه خاص خود را دارندو تصریح می‌کند که در شعر باید اندازه طبیعی باشد و اطناب بی مورد آن صحیح نیست.
زیبایی در تناسب و مقدار
در فصل پنجم می‌گوید:
«بل یجب آن یکون لها طول و تقدیر معتدل کالطبیعی و آن تکون الاشتمالات التی فیه التی ذکرنا، آن‌ها توجب الانتقالات محدوده الازمنه، لاکما ظن ناس انه انما کان القصد فی الطراغوذیه الکلام فی معنی بسیط و لایلتفت الی جمیع مایعرض للشیء فیطول فیه…»^[۹۵]
از دیگر اصولی که ابن‌سینا بیان می‌کند کیفیت ترتیب اجزا است و این را در تمام آثار ادبی لازم می‌دارد او می گوید: شعر باید از اول و وسط و اخر تشکیل شده باشد وبهتر است که زیباترین قسمت شعر در میانه آن قرار گیرد. وی با اشاره به کلیله و دمنه از اعتدال در آن یاد می‌کند و ساختار کلیله و دمنه را به شعر مخصوصا به تراژدی نزدیک می‌داند. یعنی تاکید بر هارمونی در زیبایی دارد لذا می‌توان این ادعا را تکرار کرد که هر چه شی کامل‌تر باشد زیباتر به نظر می‌رسد وکامل‌ترین انسان‌ها زیباترین آنهااست.
تراژدی
در فصل ششم به مهمترین گونه ادبی که تراژدی است پرداخته و اجزای آن را که «مدخل، مخرج، مجاز و تقویم است را شبیه قصاید عرب که از «نسبیت، مدخل وخاتمه » تشکیل شده می‌داند. در نظر وی در ترکیب اجزا تراژدی و شعر باید حس‌های مختلف مانند ترس و حزن سعادت و شقاوت با هم آمیخته شوند تا در مخاطب ترس و شفقت را برانگیزانند. یعنی عنصر در هم آمیختگی باید به صورتی کامل و متناسب وجود داشته باشد.^[۹۶]
واژه‌های به کار رفته در شعر
ابن‌سینا در فصل هفتم به الفاظ و اسم هایی که شاعر در شعر خود به کار می‌برد پرداخته و آن‌ها را به شش نوع تقسیم می‌کند؛ حقیقی، لغت، زینت، موضوع، منفصل ومتغیر. هر کدام از این واژه‌ها تعاریف و توضیحات خاص خود را دارد که به دلیل این که این پایان نامه دنبال توصیف و توضیح زیبایی در دیدگاه ابن‌سینا است، اطناب کلام در این موارد ما را از پرداختن به اصل موضوع بازمی‌دارد لذا به این تعاریف و توضیحات نمی‌پردازیم.^[۹۷]
تشبیه شعر به نقاشی
ابن‌سینا در فصل هشتم شعر را به نقاشی تشبیه کرده و بیان می‌کند که شاعران نیز باید مانند نقاش‌ها در شعر خود به تقلید از طبیعت بپردازند و هرچه این تقلید و قرابت به طبیعت بیشتر باشد شعر زیباتر به نظر می‌رسد. ابن‌سینا بیان می‌دارد که شاعران باید در توصیفات خود یکی از سه شیوه زیر را به کار گیرنداین سه شیوه عبارت‌اند از: باید اشیا را چنان که بوده‌اند و هستند تصویر کنند یعنی تقلید از چیزی که وجود دارد. هر چه تقلید بیشتر باشد و شبیه‌تر به واقعیت باشد زیباتر به نظرمی‌رسد.

تکثیر اولیه

۵۰sec

مرحله سوم

تکثیر نهایی

۵min

۳-۴ آنالیزهای آماری
در این مطالعه پس از به دست آوردن ژنوتیپ افراد بیمار و کنترل فراوانی ژنوتیپ و فراوانی آللی را به دست می آوریم.
سپس اختلاف در توزیع ژنوتیپ های مختلف، با بهره گرفتن از آزمون  بررسی گردید.جهت بررسی ارتباط پلی مورفیسم مورد مطالعه و ریسک ابتلا به میوم از نسبت فزاینده (OR) با درجه ی ا طمینان ۹۵% استفاده شد.
۳-۴-۱آزمون  ( کای مربع)
با کمک کای مربع(  ) می توان میزان انحراف بین نسبت های مشاهده شده از مورد انتظار را در آزمایش اندازه گیری کرد. فرمول کلی کای مربع به صورت زیر است:

^[۲۷]  = اعدادی است که مشاهده شده در سطر iوستون j
^[۲۸]  = اعدادی است که مورد انتظار می باشد در سطر iوستون j
: ( مجموع ستون j× مجموع ستونi) / مجموع داده ها
در آمار اصطلاح درجه آزادی را برای تعداد گروه ها به کار می برند. درجه ی آزادی همیشه یکی کمتر از تعداد گروه ها است (۱ـ n) .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

^[۲۹]  = درجه ی آزادی: ( تعداد ستون ها – ۱ × تعداد سطرها ـ ۱)
حال میزان  به دست آمده را در درجه آزادی و میزان خطای مورد نظر ( در این تحقیق ۵% خطا)، با مقدار پیش بینی شده در جدول  تست مطابقت داده، در صورتی که عدد به دست آمده از عدد جدول بزرگتر باشد فرضیه HO رد می شود. برای قبول یا رد آمار آزمون می توان، ارزش P مقدار  محاسبه شده را نیز به دست آورده ارزش P در واقع احتمال رد و یا قبول فرضیه ی آزمون است.
در این تحقیق ارزش P کوچکتر از ۵ ۰% به عنوان اختلاف آماری معنی دا در نظر گرفته شد.
۳-۴-۲ نسبت افزاینده (OR)
یکی از بهترین شیوه ها برای به دست آوردن اطلاعات در مورد فاکتورها یا عواملی که در انسان ایجاد سرطان
می کنند مطالعات اپیدمولوژی است. به طور کلی شیوع یک بیماری در یک جمعیت را اپیدمیولوژی می گویند.
مطالعات اپیدمیولوژی را می توان به دو صورت انجام داد:

• اپید میولوژی توصیفی (Pesecrptive Epidemiology)

• اپیدمیولوژی تحلیلی (Analytical Epidemiology)

اپیدمیولوژی توصیفی برای نشان دادن روند یک سرطان است. در این نوع اپیدمیولوژی از اطلاعات به دست آمده از یک جمعیت بزرگ استفاده نموده و پس از آنالیز اطلاعات به دست آمده نتیجه گیری می گردد.
اطلاعات به دست آمده را به صورت Incidence Rate یا Immortality گزارش می دهند.
هدف از مطالعات اپیدمیولوژی تحلیلی به دست آوردن اطلاعات در مورد فاکتورهایی است که یک بیماری را به وجود می آورد.به این منظور دو یا چند گروه جهت مشخص کردن فاکتورهای ریسک مورد مطالعه قرار
می گیرند و سپس نتایج را به صورت نسبت فزاینده (OR)^[30] یا ریسک نسبی ( RR) ^[۳۱]بیان می نمایند.
اپیدمیولوژی تحلیلی می تواند به دو صورت انجام شود.
۱ـ بیمارـ کنترل^[۳۲]
در این مطالعه دو گروه از افراد برای اثر یک فاکتور با هم مقایسه می شوند و چون وقایع اتفاق افتاده مربوط به گذشته است. این نوع مطالعات را مطالعات مربوط به گذشته هم می گویند.^[۳۳]
۲ـ مطالعات گروهی ^[۳۴]
در این مطالعه یک گروه سالم را برای سال ها تحت نظر قرار می دهند تا اثر یک فاکتور یا فاکتورهای بیماری را بر روی آن ها مشخص نمایند. چون در این مطالعه وقایع در آینده مورد مطالعه قرار می گیرد به این نوع مطالعه، مطالعات مربوط به آینده ^[۳۵]نیز گفته می شود.
در تحقیق حاضر مطالعات اپیدمیولوژی در سطح مطالعه ی کنترل/ بیمار انجام گرفت و نتایج با بهره گرفتن از پارامتر OR بیان گردید.

بعد از این دوران نمایشگاهی در بوستون برپا کرد که موجب شگفتی بسیاری گشت. از جمله کسانی که از آن نمایشگاه بازدید کردند، خانم ماری هسکل بود که بعدها در برآوردن آرزوهای جبران نقش مهمی باز کرد. ماری ده سال از جبران بزرگ تر بود و دارای شخصیتی با فرهنگ و با نفوذ بود و از حیث ظاهر، قدی بلند داشت. در همین دوران در روزنامه «المهاجر» مقاله هیی نوشت که دارای سبک خیالی و دور از تصنع و تکلف بود و موجب جلب توجه خوانندگان زیادی می‌شد. بهترین مقاله این دوران « الموسیقی » بود که موجب تحسین بسیاری شد و جبران را وا داشت تا آن را ویرایش نماید و در سال ۱۹۰۵ به صورت کتابی منتشر کرد. به خاطر توجه مردم «عرائس المروج» رادر ۱۹۰۵ و «الارواح المتمرده» را در ۱۹۰۸ منتشر کرد. در ۱۹۱۲ هم «الاجنحه المتکسره»را منتشر کرد.‌(جبران؛۱۳:۱۴۱۴)
روزنامه‌ها در چاپ مقاله‌های جبران با هم به رقابت می‌پرداختند؛ چون چلوه‌هایی از ادبیات جدید را در خود داشت، به تشویق ماری به نوشتن مطالبی به زبان انگلیسی روی آورد. از این ایام به بعد این ستاره درخشیدن گرفت. و در محافل آمریکایی برای خود جاباز کرد. به ویژه در ۱۹۱۸ « المجنون» را به انگلیسی و «السابق» را به همان زبان منتشر کرد. در ۱۹۱۹ قصیده بلند « المواکب» و سپس «العواصف» را به عربی نوشت که بسیار تکان دهنده بود.‌(بدیع یعقوب بی تا؛۱۴)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تنگ نظران به پیشرفت ادبی و هنری زود هنگام او حسادت می‌ورزیدند. اما جبران علی رغم فقر شدید با خواهرش مریانا در خانه‌ای که اجاره آن را نمی‌توانست بپردازد به کار ادامه می‌داد. روزی کسی به او گفت تا نقاشی‌هایش را بفروشد و قرضهایش را پرداخت کند، جبران با عصبانیت گفت: هنر ارزان فروخته نمی‌شود.‌(جبر؛۱۵:۱۹۹۱)
در ۱۹۱۱ به نیویورک آمد و تا آخر عمر در آنجا ماند. جبران در آنجا به واسطه امین الریحانی با گروه مبارزان لبنانی که برای آزادی لبنان از کابوس حکومت عثمانی مبارزه می‌کردند، آشنا شد. جبران در نوشتن مقاله‌های سیاسی به آنها کمک می‌کرد. جنگ جهانی و ظلم ترکان عثمانی بر مردم لبنان باعث شد تا مقاله «مات اهلی» را بنویسد. او تنها به نوشتن اکتفا نمی‌کردبلکه به کمک مالی به مردم لبنان هم می‌پرداخت. در ۱۹۱۷ به کمیته کمک به محرومان سوریه و لبنان پیوست. البته جبران چندان شخصیت سیاسی نبود و بعد از جنگ جهانی از سیاست دست کشید و به ادبیات روی آورد و «الرابطه القلمیه»را تأسیس کرد.‌(بدیع یعقوب؛بی تا:۱۴)
در زندگی جبران چند زن نقش‌های مهمی ایفا کردند، اولی مادر جبران بود و بعد ماری هکسل، می‌زیاده و مشیلین. جبران و می‌زیاده سالها به هم نامه می‌نوشتند ولی هیچ گاه یکدیگر را نمی‌دیدند؛ این یک احساس و عشق ادبی و رویایی بود که هیچ گاه به ازدواج منجر نشد. هرچند که یک بارخود جبران پیشنهاد ازدواج به ماری داده بود اما او بنا به دلایلی به او جواب رد داده بود.‌(جبران؛ بی تا:۱۵)

۳-۱-۳ وفات

جبران وقتی به اوج عظمت خود رسید بیمار گشت و در بیمارستان قدیس و نست نیویورک در ۱۹۳۱ از دنیا رفت. جسدش به لبنان برده شد ودر دیرمارسرکیس نزدیک بشری، جایی که آرزوی بازگشت به آنجا را داشت، به خاک سپرده شد. جبران نقاشی‌هایش را به دوستش ماری هکسل سپرد و اموالش را به خواهرش مریانا تا نیمی ازآن را در امور نیک خرج کند.‌(بدیع یعقوب؛ بی تا:۱۵)

۳-۱-۴ عوامل موثر در شکل‌گیری اندیشه‌های جبران خلیل جبران

گذشته از استعدادهای فردی جبران عوامل مختلفی را در شکل‌گیری اندیشه‌های وی موثر دانسته‌اند .
۱-یک علت را فقر و تنگدستی دوران کودکی و نوجوانی جبران دانسته‌اند‌: پدرش خلیل جبران کارمند دولت فردی میگسار و بی توجه به آداب و اخلاق بود، از نظر اخلاقی فردی تند خو و خشن بود به خاطر اختلاس، زندانی شد و دارایی او را مصادره کردند مادرش پس از تحمل رنج وسختی بسیار توانست دارایی از دست رفته‌ی وی را باز پس گیرد. این حادثه در محیط بسته روستا به یکی از انگیزه‌های اساسی احساسات تراژدیک جبران تبدیل گشت که بعدها به صورت سرکشی نسبت به انواع و اقسام سلطه و قدرت خود نمایی کرد.‌(خالد؛۱۲:۱۹۸۳)
۲-یک عامل مؤثردیگر دراندیشه جبران را مهاجرت وی با خانواده اش از لبنان به آمریکا دانسته‌اند، جبران که کودکی اش را در بشری در محیطی سرشار از سرسبزی گذرانده بود، اینک باید در یک آپارتمان و فضایی کاملا متفاوت ازآن محیط زیبا به سر برد. اطراف بشری را کوههای بلند با چشمه‌های فراوان و دره‌های عمیق و ابرهای خاکستری بر بالای آن پوشانده بود. در آنجابقعه هب بود که«وادی قادیشا» نامیده می‌شد که در زبان سریانی به معنای «وادی مقدس» می‌باشد.‌( الاشتر؛۳۵:۱۹۸۳)
جبران در جوانی از این کوهها بالا ومیرفت و لحظه‌های را در این مکان ساکت می‌نشست و به صدای کلاغهای پراکنده در قله کوهها گوش می‌سپرد. در این دوران که جوان سرشار از خیال بود آنها را در دفتر مدرسه اش ثبت میکرد. این تغییر ناگهانی در محیط زندگی او به همراه سخت‌گیری پدر و فقر مالی و غربت همه را در شخصیت او تأثیر گذار دانسته‌اند.‌(همان)
۳-همچنین در سخن از بنیاد اندیشهگریهای جبران خلیل جبران و مایه‌های فلسفی گوناگونی که آموزه‌های پیامبراو را ژرفا می‌بخشد بیش از هرکس از نیچه و کتاب شگرف او چنین گفت زرتشت نیچه سخن به میان می‌آید. جبران خود از تأثیرپذیری عمیقش از کتاب زرتشت نیچه که درونش را تسخیر نموده بارها سخن می‌گوید و نیچه و اندیشه گریهایش را می‌ستاید. جبران شناسان نیز در این مورد یک سخن است.‌(نعیمه؛ ۱۹۷۴‌:۱۳۶-۱۳۷)
۴-دکتر براکس نیز در این خصوص قاطعانه و با صراحت می‌گوید کسی که بیش از هر فیلسوف و شاعر و نقاش شخصیت جبران و شیوه‌های اندیشه گری او را ساخت و پرداخت مسیح بود. نهایت اینکه مسیح جبران با مسیح کشیشان تفاوت بسیار داشت. مسیح جبران، انسان کامل بود، نه خدا. مسیح جبران، با اینکه مهرورزی را می‌پراکند، نیرومند و جبار و شاعری بزرگ و نوآور نیز بود. مسیح جبران، حقیقت انجیلی عیسی بود به رؤیت باطنی و تفسیر قلبی جبران.
براکس، با تکیه بر این مطالب می‌افزاید، بی دلیل نبود که جبران بی درنگ پس از مرگ، به صورت طبیعی پیامبر«النبی»خوانده شد و حتی در کتیبه‌های ماندنی مربوط به او و درسخن صاحب نظران، این عنوان به او پیوند خورد. بر فراز صلیب منصوب در بشِرّی وبر بالای ضریح شاعر در دیرمار سرکیس نیز«النبی-نبینا» نگاشته شد که مورد دوم را کلیساییان به بیننا تبدیل کردند.‌(براکس؛۱۹۷۴:۴۲۱-۴۲۰)
نقد روانشناختی دکتر براکس در این مورد چنین نتیجه می‌دهد که باتوجه به ویژگی‌های خلیل، پدر جبران که مردی خشن، باده نوش و بیگانه با خانواده بود، جبران از کودکی «پدر ستیز»بار آمد و طبعأ با انگیزه‌های نا خودآگاه به دنبال پدر مطلوب خود بود. بنابرین زمانی که مسیح را در صورت ابر مرد شناخت او را به پدری برگزید. ازآن پس مسیح پدری مطاع و جبران پسری سر سپرده بود. این رابطه یا تقلید و پیروی جبران از مسیح، گسترش و استواری یافت تا اینکه رفته رفته مسیح ماهیت جبران را فرا گرفت و جبران در صفات و خلق وخوی مسیح مجال تجلی یافت(همان:۴۲۰-۴۲۱)
در میان نقاشی‌های جبران تصویری هست که اندیشه‌ی فلسفی ویژه‌ای را بازگو می‌کند و میخائیل نعیمه تفسیری بر نوشته است. تصویر، از جوانی است با عضلات و‌اند امهایی کشیده و دستهای افراخته که بالهایی گشاده بر شانه‌هایش تصویر شده و چون به پا‌هایش می‌نگریم، آنها را در قید طنابها یا افعی‌ها می‌یابیم که دنبال درزمین دارند و جوان را در هوا گرفتن و بر کنده شدن از خاک، ناکام ساخته‌اند .
میخائیل نعیمه، تصویر را با این بیت که از مواکب جبران است

«آزاده بر زمین از آرزوهای خود زندانی می‌سازد و ندانسته در بند آن می‌شود. می‌سنجد و چنین نتیجه می‌گیرد که درهر دو، شخصیت خود جبران که به روشنی بازگو شده »است.(نعیمه؛۱۷۰:۱۹۷۴)
۵- شاید جذاب تر از همه اینها این باشد که از زبان خود جبران بشنویم که چه چیزی برای اولین، به قول خودش او را از خواب غفلت بیدار کرد و گره را از زبانش گشود.
جبران در آغاز کتاب الاجنحهالمتکسره، چنین بیان نمود. . . کنتُ فِی الثامنه عشره عندما فتح الحب عینی
بأشعتهِ السحریهِ، ولمس نفسی لأول
مره بأصابعه الناریه.
وکانت سلمی کرامه المرأه الأولی التی أیقظت روحی بمحاسنها. و مشت أمامی إلی جنه المواطف الماویه، حیث تمر الأیام کا لأحلام و تنقضی اللیالی کالأعراس.
آن هنگام که عشق با پرتو سحرآمیزش چشمانم را گشود و نخستین بار انگشتان آتشیش مرا لمس نمود، هجده ساله بودم. اولین دوشیزه‌ای که با زیبایی‌هایش روح و روانم را از خواب غفلت بیدار کرد، سلما کرامه بود، او مرا با خود به بهشتِ بَرینِ مهربانی‌ها برد، جایی که روزهایش چون رؤیاهایی شیرین و شبهایش مانند جشن عروسی درخشان بود.
سلمی کرامه هی عامتنی عباده الجمال یحمالها، وأرتنی خفایا الحب بانعطافها، و هی التی أنشدت علی مسمعی أول بیت من قصیده الحیاه المعنویه.
‌ای فتی لا یذکر الصبیه الأولی التی أبدلت غفله شبیبته بیقظه‌هائله بلطفها، جارحه بعذوبتها، فتاکه بحلاوتها؟ من منا لا یذوب حنینأ إلی تلک الساعه الغریبه التی إذا انتبه فیها فجأه رأی کلیته قد انقلبت و تحولت، وأعماقه قد اتسعت و انبسطت و تبطنت بانفعالات لذیذه بکل ما فیها من مراره الکتمان، مستحبه
بکل ما یکتنفها من الدموع و الشوق و السهاد؟ لکل فتی سلمی تظهر علی حین غفله فی ربیع حیاته وتجعل لانفراده معنی شعریاً وتبدل وحشه أیامه بالأنس، وسکینه لیالیه بالأنغام.
«سلما کرامه» همان دختری است که زیبایی اش، مرا به ستایش زیبایی برانگیخت و دلدادگی اش، رموزعشق را به من آموخت. او که با زمزمه‌ی غزل خوشبختی در جانم، به زندگیم معنا بخشید. کدام جوان نخستین زن زندگانی اش را از یاد می‌برد کسی که با مهربانی‌هایش او را ازخواب غفلت بیدار کرده است و دنیای هولناکش را با لذت و حلاوت خود به سُخره گرفته است؟ هر جوانی سلمایی دارد که ناگاه در بهار زندگی اش طلوع کرده وبه تنهایی او معنای شاعرانه‌ای بخشیده است، معنایی که وحشت وتیرگی روزهای او را به آرامش و سکوت شبهایش را به نوایی فرح بخش مبدل ساخته است.
کنت حائراً بین تأثیرات الطبیعه و موحیات الکتب والأسفارعندما سمعت الحب یهمس بشفتی سلمی فی آذان نفسی، و کانت حیاتی خالیه مقفره بارده شبیهه بسبات آدم فی الفردوس عندما رأیت سلمی منتصبه أمامی کعبود النورفسلمی کرامه هی حواء هذا القلب المملوء بالأسرار والعجائب، و هی التی افهمته کنه هذا الوجود وأوقفته کالمرآه أمام هذه الأشباح.‌(جبران بی تا؛۷-۸)
هنگامی که ترانه روح نوازِ عشق از میان لبهای سلما کرامه بر گوش جانم نواخته شد من در میان شاهکارهای نویسندگان بزرگ و باشکوه طبیعت پرسه می‌زدم و سرگردان بودم تا هم اینکه چون ستونی نورانی در برابر دیدگانم خودنمایی کرد، با زندگی من به سان خواب آدم در بهشت، سرد و وحشت افزا بود. سلما همان حوّای این دلِ آکنده از اسرار و شگفتیها بود. او که حقیقتِ وجود را به من فهمانید و اوهام و خیالات را درآئینه وجودم منعکس نمود.
أنتم أیها الناس تذکرون فجر الشبیبه فرحین باستر جاع رسومه متأسفین علی انقضائه، أما أنا فأذکره مثلها یذکر الحر المعتق جدران سجنه و ثقل قیوده. أنتم تدعون تلک السنین التی تجیئ بین الطفوله و الشباب عهداَ ذهبیاَ..
‌ای مردم! شما جوانی و دوران خوش زندگانی را با شادی‌ها و خوشی‌هایش به یاد می‌آورید و حسرت آن روزها را می‌خورید، اما من مانند یک زندانی، که پس از سالها‌ی دراز از زنجیر آزادگشته است، آن روزهای رؤیایی را بخاطر می‌آورم. شما دوره‌ی کودکی و جوانی را، دوره‌ی طلایی نام می‌نهید. . .
أما أنا فلا استطیع أنا أدعو سنی الصبا سوی عهد آلام خفیه خرساء کانت تقطن قلب. . . اما من آن دوران را، دوره‌ی غم و‌اند وه قلبم می‌نامم، زیرا در آن سالها بود که حزن و‌اندوهی خاموش به دلم راه یافت، . . .
فالحب قد أعتق لسانی فتکلمت و مزق أجفانی فبکیت و فتح حنجرتی فتنهدت و شکوت. . .
تنها عشق بود که گره زبانم را گشود و مرا گویا کرد، مژگانم را فشرد و گریستم و بغض حنجره ام را درید، پس آن گاه ناله سر دادم. . .
هکذا کانت حیاتی قبل أن ابلغ الثامنه عشره، فتلک السنه هی من ماضی بمقام المقمه من الجبل لانها أوقفتنی متأملاَ تجاه هذا العالم وأرتنی سبل البشر و مروج میولهم و عقبات متاعبهم و کهوف شرائعهم وتقالیدهم.
فی تلک السنه ولدت ثانیه، والمرء ان لم تجعل به الکآبه ویتمخض به الیأس وتضعه المحبه فی مهد الاحلام تظل حیاته کصفحه خالیه بیضاء فی کتابِ الکیان.
فی تلک السنه شاهدت ملائکه السماء تنظر الیّ من وراء أجفان امرأه جمیله، وفیها رأیت أبالسه الجحیم یضجون ویتراکضون فی صدر رجل مجرم- و من لایشاهد الملائکه و الشیاطین فی محاسن الحیاه ومکروهاتها یطل قلبه بعیداَ عن المعرفه و نفسه فارغه من العواطف.‌(همان‌:۱۱)