۲-۶ پیشینه پژوهشی

۲-۶-۱ پیشینه خارجی

احمدی و همکاران (۲۰۱۳) در پژوهش خود با عنوان رابطه بین هوش معنوی و مسئولیت باکیفیت زندگی نشان دادند که خرده مقیاس‌های هوش معنوی، سهم بیشتری را در تبیین کیفیت زندگی دانش آموزان دارند؛ و همچنین خرده مقیاس‌های مسئولیت، احساس مسئولیت سهم بیشتری را در تبیین کیفیت زندگی دانش آموزان دارد و دیگر خرده مقیاس‌ها ازجمله احساس امنیت، اعتمادبه‌نفس، احساس تعلق، اثر مثبت بر کیفیت زندگی دانش آموزان دارند.

جاخار^[۸۵] و همکاران (۲۰۱۳) در پژوهش خود با عنوان عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری، با توجه ویژه بر هوش معنوی، نتایج نشان دادند که سن و هوش معنوی ارتباط معناداری با ظرفیت ریسک‌پذیری دارد.

بلکر و تاپچیک طی پژوهشی کشف کرده‌اند افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند، موفقیت کاری بیشتر و روابط محکم‌تری به وجود می‌آورند، از سلامت بیشتری برخوردارند، خود و دیگران را به موفقیت بیشتر ترغیب می‌کنند و این توانایی رادارند که به دیگران اعتماد کنند و مورد اعتماد قرار گیرند (مطلبی، ۱۳۸۸).

کارسون و همکاران^[۸۶] (۲۰۰۹) طی پژوهشی نشان دادند که هوش هیجانی دارای رابطه مثبت با کنترل فردی و رابطه منفی با خشونت کلامی می‌باشد. (کارسون و همکاران،۲۰۰۹)

نتایج حاصل از پژوهش‌های شات و دیگران^[۸۷] (۲۰۰۷) از ارتباط میان پذیرش دیدگاه همدلانه و توانایی خود نظارت گری در موقعیت‌های اجتماعی خبر می‌دهد.

سینهال^[۸۸] و همکاران (۲۰۰۷) در مطالعه‌ای که به بررسی رفتارهای پرخطر نوجوانان و مذهب در یک مطالعه ملی، بر روی نوجوانانی انجام شد، از یافته های حاصل مشخص گردید نوجوانانی که اهمیت معنویت را درک نموده‌اند، احتمال ارتکاب رفتارهای پرخطر دوران نوجوانی ازجمله سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و داشتن رابطه جنسی کمتر بوده است.

تحقیقات نشان می‌دهد که اعتقادات مذهبی و تمرین‌های مذهبی اثر مثبتی بر رضایت از زندگی، احساس بهزیستی ذهنی، سبک زندگی و افزایش در مهارت‌های کاری داشته است (پیکو، فیتزپافریک، ۲۰۰۴؛ سینهال و همکاران، ۲۰۰۷).

ویلز^[۸۹] و همکاران (۲۰۰۳) و راجرز (۱۹۹۹) در تحقیقات مشابهی با موضوع ارتباطات خانواده و دین‌داری در مصرف مواد و رفتار جنسی زود به هنگام در نوجوان پرداخته بودند، نتایج نشان داد که سطح بالایی از ارتباط و مکالمه‌ والد و نوجوان با سطح بالای خویشتن‌داری و ثبات کفایت و سطح پایین ارتباط جنسی مخاطره‌آمیز مرتبط است.

داسول^[۹۰] و همکاران (۲۰۰۳) در مطالعه خود با موضوع نقش معنویت در پیشگیری از رفتارهای جنسی زودهنگام ‌به این نتیجه رسیدند تقیّد مذهبی و خصوصی نوجوانانی که از طریق دعا و مراقبه ابراز می‌شود در مقایسه با ابراز عمومی مذهب، عامل محافظت‌کننده‌تری در برابر شروع زودهنگام رابطه جنسی به شمار می‌آید. همچنین آنان نشان دادند که معنویت رابطه مثبتی با کاهش رفتار جنسی نوجوانان آمریکایی-آفریقایی تبار دارد.

وینفری^[۹۱] و برنت^[۹۲] (۲۰۰۳) در پژوهش خود با عنوان یادگیری اجتماعی، خودکنترلی و مصرف مواد در دانش‌آموزان کلاس هشتم در دو شهرستان، نشان دادند که ارتباط فراوان مذهب با سلامت، شادکامی و رفتار اجتماعی می‌تواند حاصل تأثیر مذهب بر بهبود خویشتن‌داری باشد.

روزنائو و تان^[۹۳] (۲۰۰۲) در تحقیقی نشان دادند افرادی که باورها و ارزش‌های قوی معنوی دارند، در برابر رفتارهای جنسی پرخطر مقاوم‌ترند.

کاپوتی (۲۰۰۲) در پژوهش خود ‌به این نتایج دست‌یافته‌اند که بین هوش معنوی با عدم تعامل منفی با دوستان، ارتباط مثبت با دیگران و رضایت از این ارتباط رابطه مثبت وجود دارد.

سیاروچی و همکاران^[۹۴] (۲۰۰۱) ‌به این نتیجه دست‌یافت‌اند که برخی اشکال هوش هیجانی افراد را از ناامیدی در امان داشته و به سازگاری بهتر می‌ انجامد. همچنین در پژوهشی دیگر نشان دادند که همه شاخص‌های توانمندی‌های هیجانی و عوامل استرس‌زا، پیش‌بینی کننده های سلامتی اجتماعی و روانی هستند (سیاروچی و همکاران،۲۰۰۱).

روبین^[۹۵] (۲۰۰۱) در پژوهش خود ‌به این نتیجه دست‌یافت که بین هوش معنوی با شاخص‌های مختلف سازش یافتگی اجتماعی نظیر رفتار مناسب اجتماعی رابطه معنی‌داری وجود دارد.

هولدر^[۹۶] و همکاران (۲۰۰۰) در مطالعه‌ای که به ارتباط بین معنویت نوجوانان و فعالیت‌های داوطلبانه جنسی بر روی ۱۴۱ نوجوان آمریکایی انجام دادند و ‌به این نتیجه رسیدند که نوجوانانی که در تعامل با دوستانی دارای ارزش‌ها و باورهای معنوی هستند، به‌احتمال کمتر درگیر فعالیت جنسی داوطلبانه می‌شوند و معنویت، یک عامل محافظت‌کننده نوجوانان برای مقاومت در برابر رفتارهای پرخطر و تسلیم شدن به فشارهای منفی جنس مخالف می‌باشد.

نتایج کلی پژوهش‌ها حاکی از ارتباط مثبت و معنادار هوش هیجانی با شاخص‌های مختلف سازش یافتگی اجتماعی، نظیر رفتار مناسب اجتماعی در کودکان، همدلی افراد با یکدیگر و گشودگی در برابر احساسات، عدم تعامل منفی با دوستان، برقراری ارتباط مثبت با دیگران و رضایت از این ارتباط، گرم بودن و احساس همدردی با دیگران، پذیرش دیدگاه همدلانه و توانایی خود نظارت گری در موقعیت‌های اجتماعی، خبر می‌دهد. باآنکه هوش هیجانی می‌تواند چارچوب مناسبی برای بررسی سازش یافتگی اجتماعی و عاطفی افراد در تعامل‌های بین فردی آنان محسوب شود و در ایجاد و ادامه روابط بین فردی و کیفیت آن نقش داشته باشد.

۲-۶-۲ پیشینه داخلی

مرادی دشت و همکاران (۱۳۹۳) رابطه بین هوش هیجانی و مهارت‌های ارتباطی با تحلیل رفتگی مربیان بین‌المللی تنیس روی میز به انجام رساندند. نتایج نشان داد که بین هوش هیجانی با فراوانی تحلیل رفتگی در مربیان زن و مرد همبستگی منفی و معنادار وجود دارد. بین مهارت‌های ارتباطی با شدت تحلیل رفتگی در مربیان زن همبستگی معنادار منفی مشاهده شد. از بین هوش هیجانی و مهارت‌های ارتباطی، بهترین متغیر پیش‌بین برای تحلیل رفتگی، هوش هیجانی است؛ ‌بنابرین‏ پیشنهاد می‌شود که دوره های آموزشی به منظور افزایش سطح مهارت‌های ارتباطی و ارتقای هوش هیجانی مربیان برگزار شود تا مربیان کمتر در معرض تحلیل رفتگی قرار گیرند.

رقیبی و قره چاهی (۱۳۹۲) پژوهشی را باهدف بررسی ابعاد گوناگون هوش هیجانی و هوش معنوی در زنان و مردان در شرف طلاق و سازگار شهرستان زاهدان دادند. نتایج این پژوهش نشان داد که هوش هیجانی و هوش معنوی در زوج‌های سازگار وضع بهتری داشته است و افرادی که زندگی‌شان ممکن است به طلاق منجر شود آگاهی هیجانی، خود ابرازی، احترام به خود و خودشکوفایی و استقلال کم‌تری دارند و تحمل مشکلات و استرس‌های زندگی در آن‌ ها کمتر است.