تداخل کاربران
حضور کاربران در یک مکان باعث تداخل سیگنال­های انتقالی آنها می­ شود. برخی از معماری­ها که زمینه را برای انتقال با توان بالا فراهم می­ کنند، باعث افزایش تداخل سیگنال­های انتقالی کاربران می­ شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ما اصطلاح “ارتباطات درون BAN” را در اشاره به ارتباطات رادیویی حدود ۲ متر در اطراف بدن انسان تعریف می­کنیم ،که می ­تواند به دو زیر گروه: ۱- ارتباط بین سنسورهای بدنی با هم ۲- ارتباط بین سنسورهای بدنی وPS قابل­حمل تقسیم شود. یکی از ویژگی­های این نوع ارتباط ذات باطری و نرخ بیتی پایین حسگر­های بدنی موجود می­باشد که به عنوان یک چالش مطرح است. برای اجتناب از این نوع چالش­ها بین حسگرها و PS
طرح­هایی مانند MITHril و SMART معرفی شده است که از کابل به طور مستقیم برای اتصال حسگرها با یک PS استفاده می­ شود که در شکل(۳) نشان داده شده است.
شکل(۳) : معماری SMART برای ارتباط درونBAN ]12[.
روش بعدی روشی به نام CODE BLUE می­باشد که در آن حسگرهابدون استفاده از PS، به طور مستقیم به صورت بی­سیم با Aps در ارتباط هستند. که در شکل ۴ نشان داده شده است.
شکل(۴) : معماری CODE BLUE برای ارتباط درون BAN ]12[.
در مقایسه با دو روش قبل شکل (۵) یک نوع معماری با توپولوژی استار را نمایش می­د­هد که به موجب آن چند حسگر بدنی بی­سیم با یک PS به صورت بی­سیم ارتباط برقرار کرده ­اند و از طریق آن اطلاعات خود را به یک اکسس پوینت می­فرستند.
شکل(۵) : استفاده از توپولوژی ستاره برای ارتباط درون BAN ]12[.
شکل (۶) نسبت به دو سطح قبل پیشرفته­تر هستند و در آنها حسگرها به دلیل کاهش مقدار داده های خام و صرفه­جویی در انرژی به صورت سیمی یا بی­سیم به یک پردازنده مرکزی متصل هستند .پس از هجوم داده ­ها حجم داده­هایی که از پردازنده مرکزی به PS منتقل می­شوند کاهش می­یابد. با این حال این راه­حل­ها با چالش­های بیشتری روبرو هستند. یکی از این چالش­ها این است که پیچیدگی سیستم افزایش می­یابد.
شکل(۶) : استفاده از گره مرکزی برای شبکه درون BAN
در مقایسه با شبکه های حسگر بی_­­سیم که به منظور مشاهدات محیطی به کار می­روند، WBAN دارای محدودیت­های مضاعفی در برقراری ارتباطات و دریافت داده از بدن انسان می­باشد به عنوان مثال به دلیل محدودیت ­های بدن انسان تعداد کمی حسگر می ­تواند روی بدن پخش شود، با توجه به این محدودیت­ها و به دلیل مقیاس کوچک WBAN و فاصله کوتاه بین لینک­ها (ارتباط بین گره و سینک) توپولوژی ستاره به عنوان یک انتخاب طبیعی و پیش فرض برای WBAN محسوب می­ شود. از سوی دیگر به دلیل حرکت کاربر و ماهیت بدن انسان ، کانال­های ارتباطی بی­سیم روی بدن دائما تغییر می­ کند. در نتیجه نیاز به برقراری ارتباط بی­سیم مطمئن که انرژی را به طور موثر بگیرد احساس می­ شود. به همین دلیل معماری دیگری به عنوان چند پرشی مطرح می­ شود که در آن حسگرها ممکن است به عنوان گره رله ^[۲۸]استفاده شوند تا کارایی انتقال را افزایش دهند.
در آزمایشی به عنوان تحلیل کارایی معماری ستاره صورت گرفته است.نتایج به دست آمده در این مقاله تایید می­ کند که معماری چند پرشی در مقایسه با معماری ستاره کاراتر می­باشد و در کاربردهای پزشکی، معیارهای قابلیت اطمینان و مصرف انرژی به طور موثر را فراهم می­ کند. همچنین در معماری­های ستاره^[۲۹] و چند پرشی ^[۳۰]مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله دو نمونه از شبکه ­های چند پرشی مطرح شده است. شبکه­ ای با معماری چند پرشی به منظور بهینه کردن حداکثر نرخ تحویل دادن بسته(PDR) و شبکه­ ای با معماری چند پرشی به منظور بهینه کردن حداقل میانگین تعداد انتقال دوباره(ANR). نتایج به دست آمده از این مقاله در زیر آمده است.
معماری ستاره برای محیط پویا نا مناسب است. معماری چند پرشی چون از گره رله استفاده می­ کند می ­تواند خود را با تغییرات وفق دهد.
اگر یک شبکه به PDR بالایی نیاز داشته باشد و در محیط پویایی قرار داشته باشد آنگاه باید معماری چند پرشی با حداثر PDR به کار گرفته شود.
اگر طراح WBAN بخواهد شبکه­ ای طراحی کند که حداقل انرژی را مصرف کند و کمترین تاخیر را هم داشته باشد،معماری چند پرشی با حداقل ANR بهترین انتخاب است.
از نقطه نظر تداخل کاربران ، معماری ستاره نباید در محیط­های باز استفاده شود.چون در این محیط­ها تنها راه افزایش قابلیت اطمینان، افزایش توان است و این افزایش توان به شدت بر تداخل کاربران تاثیر میگذارد.
معماری ارتباط بین BAN
در این قسمت ارتباط بین BAN را به عنوان ارتباط بین PS و یک یا چند (Aps)^[31]تعریف می­کنیم.ما الگوهای ارتباط بین BAN را به دو دسته تقسیم می­کنیم:۱- معماری مبتنی بر زیر ساخت^[۳۲](شکل ۷) ۲- معماری مبتنی برad hoc^[33](شکل۸)
۱٫۲٫۲٫۴٫ معماری مبتنی بر زیر ساخت
اکثر برنامه ­های کاربردی BAN از معماری مبتنی بر زیر ساخت استفاده می­ کنند. در ارتباط بین BAN فرض بر این می­ شود که یک محیط زیست با فضای محدود وجود دارد. به عنوان مثال یک اتاق انتظار در بیمارستان،خانه و دفتر و … در مقایسه با شبکه ad hocشبکه مبتنی بر زیرساخت از مدیریت متمرکز و کنترل امنیت استفاده می­ کند. با توجه به این ساختار متمرکز AP به عنوان سرور پایگاه داده در برخی ازبرنامه­های کاربردی کار می­ کند. به عنوان مثال(SMART, CareNet).
شکل(۷) معماری مبتنی بر زیر ساخت ]۱۲[
معماری مبتنی بر AD HOC
در معماری مبتنی بر ad hoc ، چندین Aps برای کمک به انتقال اطلاعات حسگرهای بدنی به مراکز پزشکی مستقر هستند. بنابراین پوشش خدمات نسبت به معماری مبتنی بر ساختار بزرگتر می­باشد، کار کاربران را برای حرکت در اطراف یک ساختمان، زمین بازی و یا در یک نقطه از امداد اورژانس راحت­تر می­ کند. دو دسته از گره­ها در این معماری وجود دارد: گره­های نصب به عنوان مثال،حسگر/گره­های فعال در یا اطراف بدن و گره­های روتر اطراف یک BAN که هر دو مشابه سخت­افزار رادیو هستند برای آسان کردن مسیریابی چند پرشی معماری نصب شبیه به WSN سنتی می­باشد. و هر دو آنها اغلب از دروازه^[۳۴] به عنوان رابط با جهان خارج استفاده می­ کنند.
شکل(۸) معماری مبتنی بر AD HOC ]12[
ارتباط فراتر از BAN
لایه سوم که بالاترین لایه در این معماری است شامل تلفن هوشمند پزشکان و مراکز مشاهده­ از راه دور مستقر در بیمارستان یا اورژانس می­باشد. این مراکز داده ­های بدست آمده را ذخیره و دسته­بندی می­ کنند و از این داده ­ها جهت انجام عملیات خاصی استفاده می­ شود. در این لایه همچنین امکان به کارگیری GSM^[35] و GPS جهت پیدا کردن موقعیت بیمار در نظر گرفته شده است. این امکان برای بیماری­های ناگهانی مثل سکته های قلبی و مغزی بسیار مناسب است.
امنیت در شبکه ­های بدنی بی­سیم
از آنجایی که گره­های WBAN اطلاعات حساسی (علائم حیاتی بدن) را جمع­آوری می­ کنند و ممکن است که در محیط­های خصمانه قرار بگیرند، به کارگیری مکانیسم­های قوی امنیتی امری ضروری است. در کاربردهای پزشکی تهدیدهای امنیتی ممکن است شرایط خطرناکی را برای بیمار ایجاد کند و در گاهی اوقات باعث مرگ وی شود. فرض کنید بر روی یک سیگنالی که حاوی اطلاعات مبنی بر بالا بودن قند خون بیمار است، حمله­ای صورت پذیرد. عدم رسیدن این سیگنال به پزشک یا مراکز درمانی باعث بروز تشنج و در صورت عدم تزریق انسولین به موقع باعث مرگ وی می­ شود. امنیت یکی از مهمترین چالش­های شبکه ­های بی­سیم محسوب می­ شود]۱۳[. امنیت در شبکه ­های WBAN در سه مرحله ارائه شده است:
رمزنگاری^[۳۶]: اطلاعات حیاتی انسان نباید توسط افراد مختلف مورد استفاده قرار گرفته و خوانده شود. پس لزوم رمز نگاری­هایی منطبق بر شبکه­ WBAN امری ضروری است. استفاده از رمزنگاری متقارن کاراتر می­باشد. زیرا رمز نگاری کلید عمومی به دلیل محاسبات سنگینش و بالطبع مصرف انرژی زیاد برای گره­هایی که انرژی محدودی دارند مناسب نیست]۱۴[.
احراز هویت^[۳۷]: برخی از حسگرها با توجه به عامل­هایی که برای آنها در نظر گرفته شده است قادرند تا عملی را بر روی بدن انسان انجام دهند. دسترسی هر کس جهت اقدام بر روی بدن انسان بدون هیچ مرزی ، خطرات بسیاری را پدید می ­آورد. پس احراز هویت باید انجام شود.
تشخیص صحیح خطای انتقال: محافظت در برابر خطای انتقال باید حتما در نظر گرفته شود. فرض کنید خطایی در انتقال داده ­های اورژانسی صورت پذیرد آنگاه ممکن است جان انسانی به دلیل نرسیدن اطلاعات به پزشک یا مرکز مربوطه به خطر بیافتد.
نیازمندی­های امنیتی
نیازهای امنیتی برنامه ­های مراقبت پزشکی و بهداشتی با بهره گرفتن از شبکه ­های حسگر سطح بدن به شرح زیر است:
محرمانه بودن اطلاعات: اطلاعات سلامت بیمار باید محرمانه باشد و تنها در دسترس پزشکان مجاز و مراقبین قرار گیرد. بنابراین لازم است اطلاعات سلامت فرد به صورت محرمانه حفظ شود به طوری که نفوذگر نتواند این اطلاعات را استراق سمع کند. استراق سمع داده ­ها ممکن است به بیمار آسیب برساند زیرا دشمن می ­تواند اطلاعات مربوط به بیمار را برای اهداف غیر قانونی استفاده کرده و حریم خصوصی بیمار نقض شود. بنابراین محرمانگی داده ­ها یک نیاز بسیار ضروری در برنامه ­های مراقبت پزشکی با بهره گرفتن از WBAN می­باشد.
احراز هویت اطلاعات: سرویس تایید و ارائه مجوز برای برنامه ­های کاربردی پزشکی و غیر پزشکی ضروری است. در کاربردهای مراقبت پزشکیWBAN احراز هویت باید برای هر سنسور و ایستگاه پایه به منظور بررسی اینکه داده ­های ارسالی توسط یک سنسور مورد اعتماد است یا نه استفاده ­شود.
احراز هویت قوی کاربر: مهمترین مساله در مراقبت­های پزشکی بی­سیم آسیب­پذیری پیام­ها توسط کاربران غیر مجاز است. بنابرین تایید هویت قوی کاربران باید در نظر گرفته شود. به موجب آن هر کاربر باید صحت خود را قبل از دسترسی به هرگونه اطلاعات فیزیولوژیک بیمار اثبات کند.
جامعیت و یکپارچگی داده ­ها: جامعیت داده ­ها تضمین می­ کند که داده ­ها در هنگام انتقال توسط دشمن دستکاری نشده و تغییر پیدا نکرده ­اند. با توجه به ماهیت پخش شبکه ­های حسگر بی­سیم اطلاعات بیمار می ­تواند توسط دشمن تغییر یافته و برای رویدادهای حیاتی زندگی بیمار خطرناک باشد. به منظور بررسی یکپارچگی داده ­ها باید توانایی شناسایی هر گونه دستکاری داده ­ها وجود داشته باشد. بنابراین مکانیزم­ های بررسی یکپارچگی داده ­ها باید اطمینان حاصل کنند که داده ­های دریافتی توسط دشمن تغییر نیافته­اند.
دسترسی پذیری داده ­ها: در دسترس بودن تضمین می­ کند که خدمات و اطلاعات در زمانی که به آنها نیاز است در دسترس هستند. بنابراین در دسترس پذیری گره­های حسگر پزشکی اطمینان می­دهد که داده ­های سلامت به طور مداوم برای مراقبت­های پزشکی در دسترس هستند. اگر یک گره حسگر توسط دشمن اسیر شده باشد دسترس پذیری داده ­ها از بین رفته است. بنابراین لازم است در کاربردهای مراقبت پزشکی دسترسی پذیری همیشه حفظ شود.
تازگی داده ­ها: در برنامه ­های مراقبت پزشکی حفظ محرمانگی و جامعیت داده ­ها به تنهایی کافی نیست بلکه تازگی داده ­ها نیز باید در نظر گرفته شود. تازگی داده ­ها نشان دهنده این است که اطلاعات فیزیولوژیک ارسالی جدید هستند و تضمین می­ کند هیچ دشمنی نمی­تواند پیام­های قدیم را دوباره پخش کند.
مکان یابی امن: در برنامه ­های مراقبت پزشکی تشخیص مکان بیمار بسیار مهم است. در کاربردهای بلادرنگ فقدان ردیابی هوشمند بیمار به یک مهاجم اجازه می­دهد تا مکان نادرست بیمار را با بهره گرفتن از سیگنال­های کاذب ارسال کند
توزیع کلید^[۳۸]: اگر لازم است دو طرف تبادل اطلاعات یک کلید نشست را به اشتراک بگذارند این کلید باید از افراد غیر مجاز حفاظت شود. یک کلید نشست امن به ارتباطات و تدابیر حفاظتی داده ­ها در برابر حملات مختلف امنیتی کمک می­ کند. بنابراین به منظور حفظ حریم خصوصی بیمار طرح توزیع کارآمد کلید یک نیاز اساسی در کاربردهای مراقبت پزشکی است]۱۵ [.
محرمانگی رو به جلو و عقب: هنگامی که حسگرهای جدید مستقر شده ­اند و حسگرهای قدیمی از کار افتاده­اند، ما پیشنهاد می­کنیم که محرمانه بودن بعد و قبل بهتر است در نظر گرفته شود. محرمانه بودن رو به جلو: یک حسگر نباید قادر به خواندن هر پیامی بعد از ترک شبکه باشد. محرمانه بودن رو به عقب: یک حسگر ملحق شده نباید قادر به خواندن هر پیام منتشر شده قبل باشد]۱۶ [.
تهدیدات امنیتی
در این بخش به تهدیدات امنیتی که ممکن است برای مراقبت­های پزشکی مضر باشد می­پردازیم:
حملات بر روی WBAN به سه دسته اصلی تقسیم می­شوند: (الف) حملات بر روی محرمانه بودن و احراز هویت، متخاصم از طریق استراق سمع و جعل و ارسال دوباره بسته این نوع حملات را انجام می­دهد، (ب) حملات بر روی یکپارچگی سرویس، شبکه مجبور به دریافت اطلاعات غلطی می­ شود. (پ) حملات جلوگیری از سرویس، قابلیت دسترسی به شبکه را مختل می­ کند.

(۳-۱۸ ب)

(۳-۱۸ ج)

(۳-۱۹)

= *

اعضای مجموعه باید مستقل خطی باشند، تا معادله (۳-۱۷) مستقل خطی شوند. از طرفی مهم است که توابع وزن طوری انتخاب شوند که میزان محاسبات به حداقل برسد[۱].
۳- ۴- حل عددی معادلات الکترومغناطیس^[۳۳]
سابقاً، قبل از اینکه کامپیوترهای دیجیتال گسترش یابند، آنالیز و طراحی دستگاه­ها و قطعات الکترومغناطیس به طور گسترده­ای به صورت تجربی انجام می­گرفت. بعد از گسترش کامپیوتر، محققین بکمک زبان­های برنامه­نویسی سعی کردند مسائل الکترومغناطیسی که به صورت تحلیلی قابل حل نبودند را روش­های عددی حل کنند. در ۵۰ سال اخیر، تکنیک­های تحلیلی قدرتمندی برای حل عددی معادلات الکترومغناطیس پیشنهاد شده است، این موضوع میدان جدیدی را برای طراحی بوجود آورده است. هرچقدر قدرت پردازش کامپیوترها افزایش می­یابد، به همان میزان می­توان از الگوریتم­های محاسباتی پیچیده­تر با ابعاد بزرگتر، برای حل معادلات الکترومغناطیس استفاده کرد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همچنین بدست آوردن جواب مسائل الکترومغناطیس با بهره گرفتن از روش­های عددی، یک دید کلی نسبت به مسئله، از نظر میزان محاسبات و جواب­های نهایی، برای مهندسین طراح بوجود می ­آورد که در دنیای مهندسی امروزی یکی از ارکان اساسی طراحی می­باشد[۴] .
۳- ۵- الگوریتم­های حل عددی معادلات الکترومغناطیس
گسترش استفاده از روش­های عددی برای حل معادلات الکترومغناطیس باعث ایجاد الگوریتم­های گوناگونی شده است که هر یک از آنها دارای مزایا و بتبع آن محدودیت­هایی هستند. این الگوریتم­ها به طور کلی دو نوعند:
- دقیق یا فرکانس پایین
- تقریبی یا فرکانس بالا
روش های فرکانس پایین: روش­هایی هستند که معادلات ماکسول را با تقریب مناسبی حل می­ کنند و بیشتر برای مسائلی که از نظر الکتریکی سایز کوچکتری دارند، به کار می­رود. محدودیتی که در این روش با آن مواجه هستیم ناشی از محدودیت حافظه و قدرت پردزاش کامپیوترهاست. مثلاٌ روش مومنت^[۳۴] یکی از روشهایی است که برای حل مسائل تابش^[۳۵] و بازتابش^[۳۶] با اعمال شرایط مرزی، مناسب می­باشد.
روش های فرکانس بالا: این روش­ها برای مسائلی به کار می­روند که از نظر اندازه الکتریکی خیلی بزرگ هستند. از قبیل مسائلی که مربوط به سطح مقطع موثر رادار^[۳۷] هستند، یا مسائلی که لازم است پترن تشعشعی یک آنتن را در حالتی که سایز آنتن بسیار بزرگ است به دست آیند. در چنین مسائلی استفاده از روش تحلیل پرتوهای نوری^[۳۸] یا اثر تفرق لبه^[۳۹] که از روش های حل فرکانس بالاست، نتایج قابل قبولی ارائه می­ دهند و استفاده از روش های فرکانس بالا قبل از حل مسئله زمینه­ فکری مناسبی را نسبت به مسئله برای یک مهندس فراهم می­ کند [۳].
۳- ۶- استفاده از روش مومنت برای حل مسائل الکترومغناطیس
مسائل الکترومغناطیس با معادلاتی تعریف می­شوند که این معادلات می­توانند انتگرالی، دیفرانسیلی یا انتگرالی- دیفرانسیلی باشند. بیشتر معادلات الکترومغناطیس می­توانند به صورت کلی زیر نوشته شوند[۳]:

(۳-۲۰)

به طوریکه یک عملگر دیفرانسیلی، انتگرالی یا انتگرال- دیفرانسیلی می­باشد و تابع تحریک یا منبع و یک تابع مجهول است که باید محاسبه شود.
اغلب مسائل معکوس در شکل بسته غیر­قابل حل هستند، برای حل این مسائل خطی­سازی عملگر امکان حل عددی مسئله را فراهم می­سازد. برای خطی­سازی روشی که به عنوان روش مومنت شناخته می­شوند، بکار می­رود. در این روش تابع پاسخ نامعلوم به صورت ترکیب ترم خطی بسط داده می­ شود[۳]:

(۳-۲۱)

بطوریکه ها ضرایب نامعلوم و ها توابع معلوم (معمولاً توابع پایه یا بسط) هستند. با جایگزینی معادله­ (۳-۲۱) در معادله­ (۳-۲۰) و با در نظر گرفتن این که عملگر یک عملگر خطی است می­توان نوشت[۳]:

جامدهای جاذب معمولا به شکل گرانول مصرف می شوند و قطر آنها از ۱۲میلی متر تا ۵۰ میکرومتر متغیر است. جاذب ها بر اساس کاربرد و موقعیت مصرف دارای ویژگی متفاوتی می باشند. مثلا اگر از آنها در یک بستر ثابت با جریان گاز یا مایع استفاده می شود، نباید اختلاف فشار زیادی ایجاد کنند و همچنین نباید توسط جریان سیال به خارج حمل شوند. آنها باید از مقاومت و سختی خوبی برخوردار باشند تا در اثر حمل و نقل و همچنین در اثر وزن خود در بستر خرد نشوند. در صورتی که بخواهیم آنها را از ظروف نگهداری به داخل و خارج انتقال دهیم باید به راحتی جریان پیدا کنند. این ویزگی به راحتی قابل شناسایی هستند.
جذب یک پدیده عمومی است و تمام جامدها مقداری از گازها و بخارات را جذب می کنند ولی در اهداف صنعتی تنها بعضی جامدات ظرفیت جذب لازم را دارند. در جامداتی که دارای خاصیت جذب بسیار ویژه ای هستند و به مقدار زیاد جذب انجام می دهند، طبیعت شیمیایی آنها با ویژگی جذب رابطه دارد ولی صرف شناسایی شیمیایی برای بیان مفید بودن آنها کافی نیست. وجود سطح زیاد در واحد جرم، برای جاذب های مفید ضروری است. در جذب گازی، سطح واقعی، سطح ذرات گرانول نیست بلکه سطح بزرگتری است که داخل سوراخها و شکافها را شامل می شود. سوراخها خیلی کوچک بوده و معمولا در حدود چند مولکول قطر دارند ولی تعداد زیاد آنها باعث تولید سطح بزرگتری برای جذب می­ شود. ویژگی دیگری وجود دارد که از اهمیت زیادی برخوردار می باشد ولی همه آنها شناخته شده نیستند و برای بررسی قابلیت جذب باید به مشاهده و تجربه اتکا کرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فشار بخار یک مایع یا گاز در حفره های موئینه با فشار بخار آن در شرایط عادی متفاوت است. اگر لوله موئینه داشته باشیم فشار بخار کمتر از فشار بخار در سطح آزاد است. به عبارت دیگر نقطه جوش آن در فشار ثابت بالاتر است. یعنی اینکه در لوله های موئینه بخار زودتر میعان می شود. هر چه سوراخهای یک جاذب ریزتر باشد فشار بخار در آن کمتر بوده و عمل میعان زودتر صورت می گیرد بنابراین در جاذبهای میکروپور و مزوپور علاوه بر اینکه روی سطح جامد عمل جذب صورت می گیرد، بدلیل وجود خلل و فرج ریزتر، کندانس شدن گاز نیز صورت می گیرد. هرچند در جاذبهای میکروپور عمل دفع نیز سخت صورت می گیرد.

تأثیر نوع جذب شونده

روشن است که جذب شونده باید به اندازه کافی کوچک باشد تا در حفره های جاذب جای گیرد و دانسیته نیز روی ماکزیمم جرم جذب شونده مؤثر است. دو پارامتر اول روی میزان جذب شده مؤثرند، در حالیکه نقطه جوش و ساختار جذب شونده روی توان جذب مؤثر هستند. اساساً یک جذب شونده با نقطه جوش بالاتر بیشتر از یک جذب شونده با نقطه جوش پائین تر جذب می شود. شکل جذب شونده نیز تأثیر زیادی دارد. مثلاً بنزن نسبت به هگزان بهتر به درون حفره ها نفوذ می کند.

اثر شرایط فرایند

شرایط موثر بر ظرفیت جذب تعادلی عبارتند از:
۱-غلظت جذب شونده
۲- دمای جذب
در غلظتهای پایین، جذب فقط در کوچکترین حفره های ریز اتفاق می افتد در حالیکه در غلظتهای بالا، حفره های بزرگتر نیز در جذب شرکت می کنند که در نتیجه ظرفیت جذب تعادلی بالاتر می رود.
دمای جذب روی مقدار انرژی جذب شونده موثراست. به عبارت دیگر دمای جذب بالاتر، معادل ظرفیت جذب پائین تری است. پارامترها و شرایط دیگر فرایند روی ظرفیت جذب اثری نداشته و روی زمان مورد نیاز برای رسیدن به تعادل موثرند.

جاذب ها

جاذب ها دارای خاصیت جذب انتخابی هستند به این معنی که بسته به ساختمان و نوع جاذب میتوانند برخی از موادی را بیشتر از سایر مواد موجود در سامانه جذب کنند. به طور کلی برای هر فرایند جذب، انتخاب جاذب مهمترین قسمت طراحی می باشد در نتیجه باید مواردی نظیر ظرفیت، گزینش پذیری، قابلیت احیا، سینتیک، سازگاری، قیمت و … مورد توجه قرار گیرد که در اینجا به صورت مختصر شرح می دهیم:

ظرفیت

ظرفیت جذب مهمترین ویژگی هر جاذب است و برابر است با مقدار ماده ای که در واحد جرم (یا حجم)جاذب، جذب می شود. این خاصیت به غلظت فاز سیال، دما و دیگر شرایط، به ویژه شرایط اولیه جاذب، بستگی دارد. معمولاً اطلاعات مربوط به ظرفیت جذب، در دمای ثابت و غلظتهای مختلف ماده جذب شونده یا فشار جزئی بخار و یا گاز اندازه گیری می شود و داده های بدست آمده در یک منحنی بنام منحنی همدما رسم می شوند. ظرفیت جذب اصلی ترین فاکتور در تعیین قیمت جاذب می باشد زیرا این فاکتور مقدار جاذب مورد نیاز برای فرایند را مشخص کرده، و همچنین اندازه بستر جذب را تعیین می نماید.

گزینش پذیری

این فاکتور به ظرفیت جذب مرتبط است، ولی تعاریف مشخص دیگری برای این فاکتور نیز وجود دارد. ساده ترین تعریف برای گزینش پذیری عبارتست از نسبت ظرفیت جذب یک جزء به دیگر جزء در غلظت مشخص سیال. این نسبت معمولاً با کاهش غلظت و نزدیک شدن به صفر، به یک مقدار ثابت نزدیک می شود.

قابلیت احیا

تمام فرایندهای جذب سیکلی، بر اساس خاصیت احیای جاذب استوار هستند و همین فاکتور سبب کارکرد یکنواخت جاذبها در فرایندهای سیکلی می شود. در حقیقت قابلیت احیا به این معناست که هر جزء جذب شونده فقط باید به شکل فیزیکی جذب جاذب شود و یا می توان گفت جذب آن بر روی جاذب ضعیف باشد. گرمای جذب، مقدار انرژی لازم برای احیای جاذب را تعیین می کند.

سینتیک

سینتیک انتقال جرم یک واژه کلی است که با مقاومت انتقال جرم درون ذره ای ارتباط دارد. این فاکتور به علت کنترل زمان سیکل فرایندهای جذب با بستر ثابت، دارای اهمیت ویژه ای است.

سازگاری

این فاکتور، اتفاقات شیمیایی و فیزیکی مختلف را که سبب کاهش عمر مفید جاذب می شوند مانند رسوب بیولوژیکی و یا سائیدگی را پوشش می دهد. برای مثال یک جاذب نباید به شکل بازگشت ناپذیر با مواد جذب شونده واکنش دهد. همچنین شرایط عملیاتی مثل سرعت، دما، فشار و لرزش ها نباید سبب تجزیه ناخواسته ذرات جاذب شوند.

قیمت

قیمت، ظریف ترین فاکتور برای انتخاب یک جاذب می باشد زیرا حتی برای یک جاذب مشخص، قیمت دارای تغییرات زیادی از یک کمپانی به کمپانی دیگر می باشد. به ندرت یک جاذب تمام شرایط لازم را داراست. برای اینکه یک جاذب به شرایط مورد نظر نزدیک شود، لازم است تا ویژگی آن بهبود یابد.
جاذب مورد استفاده در هر فرایند باید دارای قابلیت بالایی برای جداسازی جزء مورد نظر باشد، همچنین لازم است سرعت دفع و جذب جزء مورد نظر بالا باشد. مبنای علمی و اصلی برای انتخاب جاذب، هم دماهای تعادلی هستند. از این رو به همدماهای تعادلی همه عناصر و سازنده ها در فشار و دمای عملیاتی و در مخلوط گازی باید توجه کرد.

طول استفاده نشده از بستر (LUB)

طول استفاده نشده از بستر توسط هم دمای تعادلی مشخص می شود و این طول معمولاً نیمی از منطقه انتقال جرم است. هر چه این طول کمتر باشد میزان بهره وری از جاذب و خلوص محصول بالا می رود. توزیع اندازه ذره نیز می تواند در LUB تأثیر داشته باشد ولی اهمیت آن به میزان اهمیت ایزوترم های تعادلی نمی رسد. علاوه بر اینها برای انتخاب جاذب به فاکتورهای دیگری نیز باید توجه کرد. مثلاً برای جریانهای گازی حاوی رطوبت، کربن فعال تنها جاذب تجاری مناسب است زیرا جاذبهای دیگر به یک مرحله خشک کردن مقدماتی نیاز دارند.

روش های احیای جاذب

بسیاری از فرایند های تجاری برای خالص کردن و جداکردن گازها از دو یا چند بستر پرشده جاذب استفاده می­ کنند. ساده ترین ساختار، دو برج پرشده است که یکی به عنوان جذب کننده عمل می­ کند درحالی که دیگری، که توسط جریان گاز اشباع شده است، به عنوان یک احیاء کننده عمل میکند. پس از آن نقش دو بستر معکوس می شود و جذب کننده، احیاء کننده می شود در حالیکه بستری که به تازگی احیاء شده است، جذب کننده می­ شود. سپس چرخه در بازه زمانی، که از قبل مشخص شده است، تکرار می شود. بنابراین در حالی که هر یک از بسترها به صورت ناپیوسته عمل می­ کنند، جریان پیوسته خوراک و محصول به صورت پایا در سامانه وجود خواهد داشت. مدت زمان چرخه، در درجه اول بستگی به روش احیاء بستر بوسیله تغییر فشار یا تغییر دما دارد.
در بسیاری از کاربردها، احیاء و استفاده دوباره از جاذب از نظر اقتصادی ضروری است. همانگونه که قبلا بیان شد روش های عملی احیاء شامل یک یا ترکیبی از این موارد است:
۱- تناوب دما (TSA)
۲- تناوب فشار (PSA)
۳- خارج کردن با گاز خنثی
۴- جایگزینی با یک جزء قوی تر از نظر قدرت جذب سطحی
انتخاب روش نهایی احیاء بستگی به شرایط تکنیکی و محدودیتهای اقتصادی دارد.

تعادل: منحنی هم دمای جذب

منحنی هم دمای جذب، رابطه تعادلی بین غلظت در فاز سیال و غلظت در ذرات جاذب در دمای مشخص است. غلظت مایعات اغلب بر حسب واحد های جرم، مانند قسمت در میلیون است، در حالی که غلظت در گازها بر حسب جزء مولی بیان می­ شود. غلظت ماده جذب شده روی جامد به صورت جرم جذب شده به واحد جرم جاذب اولیه مشخص می شود. به منظور اینکه بتوانیم ظرفیت جذب دینامیکی یا عملی را تخمین بزنیم بایستی ابتدا اطلاعاتی را نسبت به تعادل جذب سطحی در حالت استاتیک داشته باشیم. سپس تحلیل سینتیکی بر اساس فرایند های سرعت که بستگی به نوع فرایند های تماس دارد انجام می شود.
برخی اشکال منحنی های هم دما به صورت نمودارهای حسابی شکل ۱-۱ نشان داده شده اند. منحنی هم دمای خطی از مبدا می گذرد و در آن، مقدار ماده جذب شده متناسب با غلظت آن در سیال است. منحنی هم دمایی که انحناء آن ها رو به بالاست، مطلوب خوانده می شود چرا که می توان بار نسبتا زیادی را از سیالی با غلظت کم به دست آورد. حالت حدی یک منحنی هم دمای بسیار مطلوب جذب، برگشت ناپذیر است که در آن مقدار ماده جذب شده تا غلظت های بسیار پایین مستقل از غلظت است. با افزایش دما مقدار ماده جذب شده در تمام سامانه ها کاهش می یابد، در نتیجه می توان با بالا بردن دما، ماده جذب شده را حتی از سامانه های برگشت ناپذیر هم جدا کرد. اما وقتی که جذب بسیار مطلوب یا برگشت ناپذیر است در مقایسه با منحنی های هم دمای خطی، واجذبی به دمای بسیار بیشتر نیاز دارد. منحنی هم دمایی که انحنای آن رو به پایین است نا مطلوب خوانده می شود، چرا که بار نسبتا کمی از ماده جذب شده بر روی جامد می نشیند و منجر به ایجاد منطقه انتقال جرم بسیار طولانی می شود. این نوع منحنی های هم دما نادرند ولی به منظور کمک به درک فرایند احیاء ارزش مطالعه دارند. اگر منحنی هم دمای جذب مطلوب باشد مشخصات انتقال جرم از جامد به فاز سیال(فرایند دفع) به مشخصات جذب در منحنی هم دمای نا مطلوب شباهت دارد.
شکل ۱-۱: منحنی هم دمای جذب سطحی
در حالت تعادل بین غلظت در فاز جاذب و غلظت (یا فشار) در فاز سیال و دما رابطه ای به صورت زیر برقراراست q = f (C, T)
که C غلظت تعادلی سیال، T دمای مطلق و q غلظت تعادلی در فاز جاذب است. می توان برای بیان رفتار تعادلی جذب، معادله فوق را در سه حالت مختلف بررسی کرد.
در حالت اول رابطه بین مقدار جذب شده qو غلظت در فاز سیال C در دمای T ایزوترم جذب سطحی نامیده می شود.
q = f© دما ثابت
در حالت دوم رابطه بین غلظت و دما که مقدار ماده جذب شده مشخص q را نتیجه می دهد ایزومتر جذب سطحی می نامند.
C = f (T) میزان جذب ثابت
حالت سوم حالتی است که جذب در فشار ثابت انجام میگیرد و به آن ایزوبار میگویند. در این حالت با تغییر دما، غلظت در فاز جامد تغییر می کند در حالی که فشار سیال ثابت است:
q = f (T) فشار ثابت
برای بیان رفتار تعادلی سیستم های جذب حالت اول یعنی ایزوترم جذب متداول­تر است و کاربرد بیشتری دارد.
ایزوترم های جذب سطحی در شکل های مختلف ریاضی بیان می شوند، که بعضی از آن ها بر اساس شکل فیزیکی ساده شده جذب سطحی و دفع هستند در حالیکه سایر روابط، کاملا تجربی هستند و هدف آن است که داده آزمایشگاهی را به صورت معادلات ساده با دو یا سه پارامتر تجربی بیان کنیم. هر چه تعداد پارامترهای تجربی بیشتر باشد، برازش بهتری بین داده آزمایشگاهی و معادله تجربی وجود خواهد داشت ولی معادلات تجربی که به فاکتورهای فیزیکی ربط نداشته باشد، اهمیت عملی خاصی ندارد.

ایزوترم های جذب سطحی

مهمترین ایزوترمهایی که تاکنون مشاهده شده اند به پنج نوع طبقه بندی می شوند در شکل ۱-۲ این پنج نوع، نشان داده شده اند.

۱-۴-آموزش مهارتهای زندگی برکاهش افسردگی دانش آموزان تاثیر دارد .
پژوهش های مختلفی که پس از اجرای برنامه آموزش مهارت های زندگی در مدارس صورت گرفت ، تاثیر این آموزش ها را برکاهش افسردگی نشان می دهد . اما نتایج حاصل از آزمون این فرضیه ، با نتایج پژوهش های انجام شده توسط ریکساچ(۱۹۹۶)،شریفی(۱۳۸۲)،بیگلو(۱۳۷۴)، باپیری (۱۳۷۶) مطابقت ندارد. و این امر نشانگر عدم تأیید ونا همخوانی نتایج مربوط به این فرضیه با نتایج دیگر پژوهش هاست.
۲-۱-آموزش مهارتهای زندگی برافزایش عزت نفس کلی دانش آموزان تاثیر دارد. پژوهش های مختلفی که پس از اجرای برنامه آموزش مهارت های زندگی در مدارس صورت گرفت ، تاثیر این آموزش ها را بر ابعاد مختلف عزت نفس نشان می دهد . نتایج حاصل از آزمون این فرضیه ، با نتایج پژوهش های انجام شده توسط هامبورگ(۱۹۹۰)،ویچروسکی(۲۰۰۰)،موت وهمکاران(۱۹۹۵)،شاپ وکوپلند(۱۹۹۳)، آلبرتین و همکاران ( ۲۰۰۱ ) ، گاتمن و واتسون ( ۲۰۰۱ ) ، آلن گوری ( ۱۹۹۹ ) ، دیویس و کاترمن ( ۱۹۹۷ ) ، بایبی ( ۱۹۹۸ ) و تاکاد ( ۱۹۹۰)،
کنراد(۲۰۰۹)،بوب لاولیر(۲۰۱۰)،بیگلو(۱۳۷۴)، وردی(۱۳۸۳)،حقیقی وهمکاران(۱۳۸۵)،آقا جانی(۱۳۸۱)،مطابقت دارد. بنابراین آنگونه که مشاهده می شود نتایج این پژوهش در زمینه تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر عزت نفس ، با دیگر پژوهشها در این زمینه و یا زمینه های مشابه کاملاً مطابقت دارد. و این امر نشانگر تأیید و همخوانی نتایج مربوط به این فرضیه با نتایج دیگر پژوهش هاست.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲- آموزش مهارتهای زندگی برافزایش عزت نفس اجتماعی (همسالان ) دانش آموزان تاثیر دارد.
پژوهش های مختلفی که پس از اجرای برنامه آموزش مهارت های زندگی در مدارس صورت گرفت ، تاثیر این آموزش ها را بر ابعاد مختلف عزت نفس نشان می دهد . نتایج حاصل از آزمون این فرضیه ، با نتایج پژوهش های انجام شده توسط وردی(۱۳۸۳)،ثمری و لعلی فاز(۱۳۸۴)،ویچروسکی(۲۰۰۰)،موت و همکاران(۱۹۹۵)،هامبورگ(۱۹۹۰)،مطابقت دارد. و این امر نشانگر تأیید و همخوانی نتایج مربوط به این فرضیه با نتایج دیگر پژوهش هاست.
۲-۳-آموزش مهارتهای زندگی برافزایش عزت نفس خانوادگی (والدین )دانش آموزان تاثیر دارد .
پژوهش های مختلفی که پس از اجرای برنامه آموزش مهارت های زندگی در مدارس صورت گرفت ، تاثیر این آموزش ها را بر ابعاد مختلف عزت نفس نشان می دهد . نتایج حاصل از آزمون این فرضیه ، با نتایج پژوهش های انجام شده توسط وردی(۱۳۸۳)،ثمری و لعلی فاز(۱۳۸۴)،ویچروسکی(۲۰۰۰)،موت و همکاران(۱۹۹۵)،هامبورگ(۱۹۹۰)،مطابقت ندارد. و این امر نشانگرعدم تأیید ونا همخوانی نتایج مربوط به این فرضیه با نتایج دیگر پژوهش هاست.
۲-۴-آموزش مهارتهای زندگی برافزایش عزت نفس تحصیلی (آموزشگاهی ) دانش آموزان تاثیر دارد .
پژوهش های مختلفی که پس از اجرای برنامه آموزش مهارت های زندگی در مدارس صورت گرفت ، تاثیر این آموزش ها را بر ابعاد مختلف عزت نفس نشان می دهد . نتایج حاصل از آزمون این فرضیه ، با نتایج پژوهش های انجام شده توسط یاد آوری (۱۳۸۳)،اسماعیلی(۱۳۸۰)، وردی(۱۳۸۳)،ثمری و لعلی فاز(۱۳۸۴)،ویچروسکی(۲۰۰۰)،موت و همکاران(۱۹۹۵)،هامبورگ(۱۹۹۰)،آلن گری(۱۹۹۹)، مطابقت دارد. و این امر نشانگر تأیید و همخوانی نتایج مربوط به این فرضیه با نتایج دیگر پژوهش هاست.
۵-۳ محدودیت های پژوهش :
علی رغم تلاش جدی و صادقانه در جهت انجام صحیح و اصولی پژوهش حاضر، این تحقیق مانند دیگر پژوهش های انجام شده در حیطه مسائل انسانی، با محدودیت ها و مشکلاتی مواجه بود که تلاش برای برطرف کردن آن ها در پژوهش های آتی، می تواند مهر تأییدی بر نتایج به دست آمده در این پژوهش باشد. این محدودیت ها عبارتند از:
الف)محدودیتهای در اختیار پژوهشگر
۱-این پژوهش بر روی دانش آموزان دختر اجرا شده است و قابل تعمیم به دانش آموزان پسر نیست.
۲-این پژوهش بر روی دانش آموزان مقطع ابتدایی اجرا شده است و قابل تعمیم به دانش آموزان سایر مقاطع تحصیلی نیست.
ب)محدودیتهای خارج از اختیار پژوهشگر
۱- در روند پژوهش و تنظیم برنامه تمرینی مورد نظر پژوهشگر، ارائه متغیر مستقل ( آموزش مهارتهای زندگی ) در طول مدت اجرای پژوهش در برخی اوقات با نا هماهنگی از سوی مدیر و مربی مربوطه مواجه می شد.
۲- محدودیت دیگر این پژوهش همکاری نا مناسب برخی از آزمودنیها(اعضای گروه) به شرکت فعال در دوره آموزشی بود . برنامه مهارت های زندگی یک مدل آموزشی است که در کارها و فعالیتهای گروهی سازمان یافته به منظور رشد مهارت های عملی که برای زندگی روزمره ضروری هستند، کاربرد دارد. به همین جهت شرکت فعال اعضای گروه برای یادگیری مهارت های زندگی امری ضروری می باشد .
۵-۴پیشنهادات :
الف)پیشنهادات کاربردی:
۱- تشکیل کمیته تخصصی آموزش مهارتهای زندگی به منظور برنامه‌ریزی و اقدام منسجم درخصوص آموزش مهارتهای زندگی در محیط‌های دانش آموزی
۲- به منظور آگاهی از نیازها و مشکلات مهم روانی – اجتماعی دانش آموزان و شناسایی ضرورت‌ها و محورهای اصلی آموزش مهارتهای زندگی ، دفاتر مرکزی مشاوره درصدد جمع‌ آوری اطلاعات لازم با بهره گرفتن از تحقیقات و پژوهش‌های انجام گرفته ونیازسنجی و نظرسنجی از دانش آموزان برآمده و در این رابطه اقدامات لازم توسط سازمانهای مربوطه(آموزش و پرورش) را انجام دهند .
۳- برگزاری جلسات آموزشی مهارتهای مختلف زندگی جهت والدین
۴-وزارتخانه ها، سازمان ها و مؤسساتی که به نوعی با تعلیم و تربیت ، آموزش، گسترش بهداشت روانی و اصلاح و تربیت قشر نوجوان سروکار دارند، می توانند از طریق برگزاری کارگاه های آموزش مهارت های زندگی به سلامت روان و افزایش مهارت های آنان کمک نمایند.
۵-درس آموزش مهارت های زندگی از سال تحصیلی ۷۸-۷۷ به عنوان یک درس اختیاری در مدارس ارائه می گردد . با تبدیل این درس به عنوان واحد اصلی و آموزش صحیح و عملی آن برای تمامی دانش آموزان مقاطع تحصیلی می توان موجبات ارتقاء هر چه بیشتر آنان را در ابعاد گوناگون سلامت روان و عزت نفس فراهم نمود و همچنین از نتایج آن در پیش گیری از مشکلات و نابهنجاری های شایع کودکان و نوجوانان استفاده بهینه نمود.
۶-از طریق رسانه های گروهی و با بهره گیری از کارشناسان مجرب ، به آموزش مهارت های زندگی به عنوان یک برنامه همگانی پرداخته شود، تا ضمن اطلاع رسانی در خصوص تأثیر مثبت آموزش مهارت های زندگی، همه سطوح جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان با اهمیت این برنامه و تأثیر مثبت آن بر ابعاد گوناگون سلامت روان و عزت نفس آشنا شوند.
ب)پیشنهادات پژوهشی:
به پژوهشگران بعدی توصیه می شود که:
۱-از آنجا که طول مدت اجرای آموزش مهارتهای زندگی در این پژوهش کوتاه مدت (۸ هفته ) بود و بررسی ها نشان می دهد که مداخله های کوتاه مدت مثلاً مداخله های چند هفته ای، آثار کوتاه مدت بر بهداشت روانی دارند و مداخله های کمی طولانی تر، مثلا مداخله های چند ماهه، بر سلامت روان، مهارت ها و تمایلات رفتاری، احساس خودکارآمدی و کفایت بیشتر اثر می گذارند ( نوری و محمدخانی، ۱۳۷۹) .
پیشنهاد می شود برای دست یافتن به نتایج عملی تر طول مدت برنامه های آموزشی افزایش یابد .
۲- از آنجائی که این پژوهش در یک شهرستان ( رشتخوار) ، بر روی دانش آموزان یک مقطع (ابتدایی) و یک پایه تحصیلی(پنجم) فقط دختران انجام شده است ، پیشنهاد می شود پژوهش های مشابهی در سطح استان و کشور بر روی پایه ها و گروه های مختلف تحصیلی انجام شود تا با جرأت بیشتری بتوان نتایج پژوهش را تعمیم داد.
۳-شناسایی و الویت یابی مهارتهای زندگی مورد نیاز کودکان با توجه به سن،جنس،منطقه(شهر و روستا) و شرایط اجتماعی و فرهنگی متفاوت آنها پژوهشهای مجزایی انجام شود واز روش های عینی پژوهشی مانند مشاهده و مصاحبه استفاده گردد تا شناسایی نیازها دقیق تر صورت گیرد.
۴-با اقدامات ضربتی وکوتاه مدت مانند تجدید نظر در طراحی برنامه های درسی موجود به ویژه در مرحله تدوین اهداف،انتخاب محتوای آموزشی،کار آموزی معلمان،تدوین دستور العملها و فراهم سازی ضوابط اجرایی و امکانات لازم، شرایط برای اجرای برنامه های آموزش مهارتهای زندگی به کودکان تسهیل گردد.
پیوست شماره۱- پرسشنامه ها
“بسمه تعالی“
دانش آموز عزیز:
با سلام وتشکر از اینکه وقتتان را در اختیار این پژوهش قرار می دهید پرسشنامه ای که در اختیار دارید به منظور سنجش سلامت عمومی شما در طی یک ماه گذشته تا به امروز می باشد لطفا در تمامی سوال های زیر پاسخی را که فکر می کنید با وضع شما بیشتر مطابقت دارد مشخص کنید. بخاطر داشته باشید که ما می خواهیم در باره ناراحتی های اخیرشما اطلاعاتی بدست آوریم،نه مشکلات و ناراحتی هایی که در گذشته داشته اید. سعی کنید به تمامی سوال ها پا سخ دهید.
بـا تشکر
محمد رحمان پور-دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی
سن: جنس: پایه تحصیلی:

1. 1. آیا از یک ماه گذشته تا به امروز کاملاً احساس کرده اید که خوب و سالم هستید ؟

الف) بیشتر از حد معمول ب) در حد معمول
ج) بدتر از حد معمول د) خیلی بدتر از حد معمول

2. 2. آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که باید دارو مصرف کنید؟

یکپارچه­سازی گسترده سیستمی

شرکت شارپ

تولید صفحه نمایشگر کریستال مایع

جدول ۲-۱- نمونه­هایی از شایستگی­های محوری شرکت­های بزرگ تجاری (مونژکا، ۲۰۰۷)
۲-۲-۶-۲- شایستگی های محوری در راس یک سلسله مراتب
شایستگی­های محوری در راس هرمی قرار دارند که سلسله مراتب قابلیت­ها و توانمندی­های یک سازمان در آن متبلور است (شکل ۲-۷). تمامی سازمان­ها حاوی پیوستاری بزرگ و متنوع از مهارت ­ها و تخصص­ها هستند. این عناصر که اصطلاحاً قابلیت ­های سازمانی نامیده می شوند، آن دسته از فعالیت­هایی هستند که سازمان آنها را بسیار خوب انجام می­دهد و به صورت بالقوه قابلیت خلق ارزشی برای مشتری را دارد. چنانچه سازمان بتواند از قابلیت های خود به صورت بالفعل در جهت خلق ارزش برای مشتری استفاده کند و مانع ورود رقبای جدید شود، به شایستگی دست یافته است. آن دسته از شایستگی­های سازمان را که فقط متعلق به سازمان بوده و به سادگی قابل تقلید نباشد و باعث تمایز نسبت به دیگران شود، شایستگی محوری نامیده می شود. (چشم براه و مرتضوی، ۱۳۸۶)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل ۲-۷- سلسله مراتب توانمندی­های سازمانی (چشم براه و مرتضوی، ۱۳۸۶)
۲-۲-۶-۳- انواع شایستگی ها
برای شایستگی­های سازمانی تقسیم ­بندی­های گوناگونی وجود دارد که نمونه­هایی از آن در زیر ارائه می­گردد: فاولر در یک تقسیم ­بندی شایستگی­های سازمانی را به سه دسته تقسیم می کند که عبارتند از: کارکردی یا فن­آورانه، دسترسی به بازار و یکپارچه­کننده. شایستگی­های کارکردی یا فن­آورانه^[۱۵] مهارت­ های مبتنی بر فن­آوری می باشد و منجر به ارائه محصولات و خدمات منحصر به­فرد می­گردد. شایستگی دسترسی به بازار^[۱۶] نیز به سازمان کمک می­ کند تا به بازار و مشتریانش نزدیک شود. شایستگی­های یکپارچه­کننده^[۱۷] نیز به سازمان اجازه می­دهد فعالیت­های خود را با انعطاف بیشتر و سریع­تر نسبت به رقبای خود انجام دهد. (سیماب و سیروس، ۱۳۸۴)
در تقسیم ­بندی دیگر، بنیان­های شایستگی و عوامل قدرت و نفوذ در بازار در چهار عامل زیر معرفی شده است. (بیک^[۱۸]، ۲۰۰۴)
شایستگی­های مشتری محور مانند ارتباط و خدمات بهتر و آگاهی نسبت به نیازهای مشتری
شایستگی­های مبتنی بر کانال توزیع
شایستگی­های محصول مانند تولید با هزینه پایین و ارائه محصولات و خدمات کاملاً جدید
شایستگی­های سرمایه محور مانند سرمایه­ای که شرکت را در خارج کردن رقبا از گردونه بازار توانمند می­سازد.
گام های ۵ گانه برون سپاری
پس از انجام مجموعه ­ای از اقدامات اولیه و پیش­نیازی که توضیح داده شد، به ترتیب گام­های ۵گانه برون­سپاری اجرا می­ شود. این گام­ها عبارتند از: (چشم براه و مرتضوی، ۱۳۸۶)
۲-۲-۷-۱- گام اول؛ تحلیل ساخت و خرید؛ پس از اینکه فعالیت­های کاندید برون­سپاری مشخص شد. لازم است تا تجزیه و تحلیل های دقیق­تری جهت اخذ تصمیم نهایی در مورد نگهداری یا واگذاری این فعالیت­ها صورت پذیرد. در این­گام، معیارهایی همچون تامین­کنندگان بالقوه در بازار و ویژگی­ها و توانایی­های آنها، معیارهای هزینه­ای، معیارهای عملکردی، ریسک تامین، ظرفیت تولید یا ارائه خدمت و… می تواند در آغاز تصمیم نهایی ساخت یا واگذاری دخیل شود.
۲-۲-۷-۲- گام دوم؛ شناسایی، ارزیابی و انتخاب تامین­کنندگان؛ در این گام باید تامین­کنندگان بالقوه شناسایی­شده را مورد ارزیابی قرارداده و از بین آنها یکی یا تعدادی را انتخاب کرد. معیارهای زیادی برای ارزیابی و انتخاب تامین­کنندگان استفاده می­ شود که از آن جمله می­توان به مواردی چون قابلیت ­های فنی، مدیریتی و کیفی تامین­کننده ، ساختار هزینه و قیمت­ گذاری وی بر خدمات خود، پیاده­سازی مدیریت کیفیت فراگیر و حرکت تامین­­کننده به سمت تعالی، توانایی و جهات مالی، تبعیت از قوانین و… اشاره نمود. با جمع آوری اطلاعات بالا و تحلیل آنها برای هر یک از تامین­کننده­ های کاندیدا، می­توان تامین­کنندگان را امتیازدهی کرده و تامین­کننده برتر را مشخص نمود.
۲-۲-۷-۳- گام سوم؛ پس از تعیین تامین­کنندگان برگزیده، نوبت به انجام مذاکره با تامین­کنندگان و عقد قرارداد با آنهاست. معمولاً در اینگونه مذاکرات اهداف زیر دنبال می شود: روشن­کردن دامنه عملیاتی و حوزه خدمات مورد انتظار از تامین­کننده، مشخص­کردن چگونگی ارزیابی عملکرد تامین­کننده، روشن کردن روش قیمت­ گذاری بر خدمات تامین­کننده و توافق نهایی بر قیمت، تعیین زمان­بندی تحویل­ها و چگونگی تاثیر کار، تعیین شرایط خاتمه یا فسخ قرارداد. (جبل عاملیان و همکاران، ۱۳۹۱)
۲-۲-۷-۴- گام چهارم؛ در این گام نتایج گام­های قبلی محقق خواهد شد. در این گام به صورت عملی منابع مربوط به فعالیت واگذارشده به تامین­کننده، به او منتقل می شود. نکته مهم در این گام مدیریت اثربخش روابط با تامین­کننده می­باشد. این روابط ممکن است مبتنی بر روابط رسمی و دیوان سالارانه، روابط مرسوم در بازار یا مبتنی بر اعتماد متقابل و بده- بستان شریکانه باشد.
۲-۲-۷-۵- گام پنجم؛ این گام شامل روش­ها و معیارهایی برای جمع­آوری و تحلیل اطلاعات مربوط به اندازه ­گیری و رتبه ­بندی عملکرد تامین­کنندگان در یک بازه زمانی پیوسته است. هدف از این سنجش بررسی صحت ادعاهای اولیه تامین­کننده و ارزیابی صورت گرفته و نیز فراهم شدن امکان تصمیم ­گیری در مورد چگونگی ادامه روند برون­سپاری محصول یا خدمت مورد نظر است.
استراتژی­ های برون سپاری
یکی از مهمترین تصمیمات هر سازمان، اخذ تصمیمات ساخت یا خرید، یا به عبارتی برون­سپاری در مقابل درون­سپاری محصولات و خدمات مورد نیاز سازمان است. تصمیم سازی ساخت یا خرید می ­تواند با مختصری بررسی و تامل انجام شود ولی گاهی اوقات اخذ تصمیم در این خصوص به سادگی امکان­ پذیر نبوده و نیازمند یک مدل تصمیم ­گیری می­باشد. بدین منظور روش­های مختلفی توسعه یافته­اند، بسیاری از این سازمان­ها در سراسر جهان نیز متناسب با مقتضیات خود و با ترکیب دو یا چند عامل تاثیرگذار مدل­های تصمیم سازی ویژه­ای ایجاد کرده‌اند. (ژیگیان^[۱۹]، ۲۰۰۷)
یکی از این مدل ها استفاده از ماتریس ” اهمیت/ توانایی” می باشد (شکل۲-۸). محور عمودی این ماتریس دو بعدی را «اهمیت استراتژیک» و محور افقی آن را «توانایی استراتژیک» قلم تامینی تشکیل می دهد. اهمیت استراتژیک؛ میزان اهمیت قلم مورد بررسی در تامین مزیت­های رقابتی و تحقق اهداف کلان سازمان، حساسیت آن از نظر محدودیت­های حفاظتی و تاثیر آن بر عملکرد مطلوب محصول نهایی می­باشد. توانایی استراتژیک؛ توان و قابلیت ­های فعلی سازمان در تامین قلم مورد نظر در داخل صنعت می­باشد. بر اساس ماتریس ذکر شده چهار حالت در مورد قلم تامینی قابل تصور است، که در هر یک از حالت های چهارگانه می­توان به صورت زیر اقدام نمود:
ساخت
شراکت
؟
خرید
اهمیت استراتژیک
کم
زیاد
کم
زیاد
توانایی استراتژیک
شکل ۲-۸- ماتریس اهمیت – توانایی (چشم براه و مرتضوی، ۱۳۸۶)
۲-۲-۸-۱- حالت اول؛ اهمیت استراتژیک قلم تامینی کم و توانایی استراتژیک داخل سازمان نیز برای تامین داخلی آن کم می باشد، در این صورت مناسب­ترین گزینه، تامین قلم از بیرون سازمان یا به عبارتی خرید است.
۲-۲-۸-۲- حالت دوم؛ اهمیت استراتژیک قلم تامین زیاد و توانایی داخل سازمان نیز برای تامین داخلی آن زیاد است، در این صورت، ترجیح بر تامین این قلم در داخل صنعت و حفظ آن یا به عبارتی، ساخت آن است.
۲-۲-۸-۳- حالت سوم؛ اهمیت استراتژیک قلم تامین زیاد است ولی توانایی استراتژیک داخل سازمان برای تامین داخلی کم می­باشد، در این صورت شاید مناسب باشد که با برخی شرکت­های دیگر مشارکت کنیم. این شراکت می ­تواند جنبه کوتاه­مدت یا بلند­مدت داشته باشد.گاهی ممکن است سازمان ترجیح دهد در زمینه تقویت فعالیت اصلی آینده خود که در حال حاضر در انجام آن توانایی کافی در داخل وجود ندارد، با دیگران به طور موقت شریک شود تا فعالیت­های اصلی مورد نظر در تعاملات مربوطه پرورش یافته و بالنده شود. بدیهی است که اینگونه شراکت­ها نیز ریسک­های مخصوص به خود را به همراه دارد، که قاعدتاً باید برای مدیریت ریسک­های مربوطه تدابیر لازم را اندیشید.
۲-۲-۸-۴- حالت چهارم؛ اهمیت استراتژیک یک قلم تامینی کم است ولی توانایی استراتژیک داخل سازمان برای تامین داخلی زیاد می­باشد، در اینصورت ممکن است تشخیص برتری در مورد گزینه­ های ساخت یا خرید آسان نباشد. در این حالت عوامل دیگری مانند صرفه­جویی هزینه­ها، کمبود ظرفیت و یا دلایل دیگر، اخذ تصمیم نهایی را ممکن می سازد.