اطلاع قهرمان از آینده و پیش‌گویی کردن از ویژگی‌های اساطیری قصه‌هاست. این امر گاه با خواب دیدن رخ می‌دهد «در اساطیر سخن از آینده‌بینی و پیش‌گویی است؛ به طور مثال سالم زنده بودن زال را در کوه البرز به خواب دید» (شمیسا«۲»، ۸۴:۱۳۸۳).
در این قصه هم شخصیت اصلی با دیدن خوابی آینده‌ی خود را می‌بیند و تمام تلاشش را به کار می‌گیرد تا به آن‌چه در خواب دیده، دست یابد.
- عاشق شدن
عاشق شدن، آن هم در نگاه نخست از کنشهای اساطیری است که در قصهی ۸ به آن پرداخته شد؛ اما نکتهی قابل توجه در این قصه عاشق شدن دختر حاکم بر پسر خیاط و اظهار عشق ازسوی اوست. این نوع عشق؛ یعنی آزادانه عشق ورزیدن ازسوی زنان یادآور باورهای مادر سالارانه است (رجوع شود به قصه‌ی ۱۲).
¨ موجودات و پدیده های اساطیری
______________
■ عناصر اجتماعی
¨ طبقات اجتماعی، شخصیتها و روابط بین آنها
این قصه، قصهی خیاطی است که با هوش و ذکاوت به دامادی دو حاکم میرسد. خیاطان از صاحبان حرفه در نظام اجتماعی ایران بوده و تقریبا حز طبقات متوسط محسوب میشدند. زنان در این قصه، نقش کلیدی دارند، در واقع این دختر حاکم است که با عشقش به خیاط موجب رهایی وی از زندان و پیوند او با خانواده حاکم میشود.
¨ آداب و رسوم
________
¨ وضعیت اقتصادی و رابطه با قدرت و ثروت
______________
■ عناصر روانشناسی
از لحاظ روانشناسی در این قصه خواب و خواب دیدن قهرمان مورد توجه است. برطبق روان‌شناسی یونگ، خواب جایگاهی است که جنبهی ناخوداگاه وجود ما مجالی برای بروز می‌یابدکه در دنیای عینی و منطقی از درک آنها عاجز ماندهایم (یونگ، ۵۱:۱۳۷۸، نقل به مضمون). در این قصه قهرمان از طریق خواب؛ یعنی از طریق پیوند با ناخودآگاهش آیندهاش را میبیند و در پایان قصه هم با ازدواج با دختران دو حاکم هم به کمال روانی و هم به کمال دنیوی میرسد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

■ باورهای عامیانه و خرافی
از باورهای عامیانه و مردمی که در این قصه دیده میشود، تعریف نکردن خواب است. هنوز هم بزرگان و پیران معتقدند با تعریف کردن خواب، آن دیگر تعبیر نمیشود.
■ سایر عناصر
بخشهایی از این قصه به داستان حضرت یوسف اشاره دارد، زندانی بودن قهرمان بدون اینکه مرتکب گناهی شده باشد و حل مشکل حاکم از این موارد است.
۳-۲۰- آقا تنگلو
* خلاصهی قصه
پیرزنی بود که با پسرش آقا تنگلو زندگی میکرد. روزی تنگلو به مادرش گفت که آش سرکه میخواهد. پیرزن گفت:« تو سرکه بیاور تا برایت آش سرکه درست کنم». تنگلو کوزهای از مادرش گرفت و راه افتاد. در راه به گربه، کلاغ و میخ برخورد و آنها هم با او همراه شدند. به خانهی پیرزنی که خمهای سرکه داشت، رسیدند. وارد خانه شدند. تنگلو به هرکدام از آنها وظیفهای محول کرد و خود منتظر شد تا پیرزن بیرون بیاید.تنگلو با کمک دوستانش مقداری سرکه دزدید و به خانه بازگشت. مادرش با آن سرکه آش درست کرد. بعد از خوردن آش تنگلو ماجرا را برای مادرش شرح داد و او را برای عذرخواهی به خانهی پیرزن فرستاد. مادر تنگلو هم به اندازهی یک پیراهن، پارچهی گلدار برداشت و به نزد پیرزن رفت و از او قول گرفت که سرش را جایی فاش نکند، آنگاه ماجرای دزدی تنگلو را برای او بازگفت. پیرزن هم آنها را بخشید.
■ عناصر اساطیری
¨ شخصیتهای اساطیری
___________
¨ کنشهای اساطیری
__________
¨ موجودات و پدیده های اساطیری
_____________
■ عناصر اجتماعی
¨ طبقات اجتماعی،شخصیتها و روابط بین آنها
در این قصه سخن از طبقه یا طبقات خاص اجتماعی نیست؛ اما از بافت قصه چنین برمیآید که شخصیت اصلی قصه، تنگلو، جز طبقات محروم و فقیر جامعه است. در قسمتی از قصه که پیرزن کوزهی دسته شکستهای را به پسرش میدهد، این مطلب را تایید میکند. یکی از آفت‌ها و آسیبهای فقر در جامعه که در قصه هم به آن اشاره کرده، رواج دزدی است. تنگلو که قادر به خرید سرکه نیست، برای رفع نیاز به دزدی روی میآورد؛ اما این موضوع مسکوت نمی‌ماند. وی خود حقیقت را به مادرش میگوید و مادرش هم با تحفهای برای معذرتخواهی به نزد پیرزن می‌رود. در قصه، تنلگو از اشیاء و حیوانات پیرامونش برای رسیدن به هدف کمک می‌گیرد، این امر را می‌توان چنین توضیح داد که هر کس به فراخور استعدادی که دارد، می‌تواند در جامعه فردی مفید باشد، در واقع کارآمدی همه‌ی افراد جامعه منظور نظر راویان قصه بوده است.
¨ آداب و رسوم
__________
¨ وضعیت اقتصادی و رابطه با قدرت و ثروت
_____________
■ عناصر روانشناسی
استفاده از موجودات دیگر برای رسیدن به هدف، علاوه براینکه میتواند مؤید این مطلب باشد که میتوان از استعدادها و توانایی های موجود در محیط پیرامون بهره گرفت، میتواند به گونه‌ای دیگر نیز تفسیر شود. یونگ معتقد است که این موجودات و اشیاء نماد تواناییها و نیروهای درون فرد است که در موقع لزوم از ژرفای ناخوداگاه فرد بیرون میآید و به کمک وی میشتابد؛ مانند سیندرلا
زن پدر سیندرلا از او خواست مقدار زیادی نخود و لوبیا را از یکدیگر جدا کند. اگر چه این کار بسیار توانفرسا بود؛ اما سیندرلا با بردباری شروع به جداسازی کرد که ناگهان تعدادی قمری یا به روایتی مورچه به کمک وی شتافتند. این موجودات نماد کششهای یاری‌دهندهیی هستند که از ژرفای ناخودآگاه میآیند و به نوعی ما را راهبری می‌کنند. معمولا چیزی در ژرفای وجود ما میداند به کجا باید برویم و چهکار باید بکنیم (یونگ،۱۳۷۸ :۲۶۸).
در این قصه هم تنگلو در مسیر رفتن به خانهی پیرزن با دو حیوان و یک شیء روبهرو میشود و به کمک آنها موفق به انجام کارش میشود.
■ باورهای عامیانه و خرافی
______________
■ سایر عناصر
از عناصر اخلاقی که در این قصه به چشم میخورد، عذر خواستن به خاطر عملی زشت که فرد مرتکب شده و حلالیت خواستن است.
۳-۲۱- آقا جغده و خانم کبکه
* خلاصهی قصه
جغدی بود که با کبک کوهی عروسی کرد. روزی از روزها با هم دعوایشان شد. جغد به دشت پناه برد. مدتی گذشت و کبک که دلش برای جغد تنگ شده بود، به سوی دشت روانه شد. کنار شالیزاری جغد را یافت. روی آب راکد شالیزار توده‌ی کف سفیدی دید،‌علت را از جغد پرسید. جغد جواب نداد. کبک هرچه دلبری کرد. جغد به او اعتنایی نکرد و فقط مدام میگفت: «هوهو، این کفو هو». کبک که از بیاعتنایی جغد ناراحت شده بود، برای همیشه قهر کرد و رفت. آقا جغده که فکر نمیکرد او قهر کند و از کار خود پشیمان شده بود، این طوری خانم کبکه را صدا زد تا برگردد « این کفوهو، هوهو، این هو». خانم کبکه دیگر هرگز برنگشت. او در کوه بود و آقا جغده در دشت.
■ عناصر اساطیری
¨ شخصیتهای اساطیری
___________
¨ کنشهای اساطیری
________
¨ موجودات و پدیده های اساطیری
- جغد
جغد از پرندگان اساطیری است که نام آن در اوستا هم ذکر شده، با این حال جایگاه این پرنده و نوع نگاه به آن از گذشته تا کنون تغییر فراوانی کرده است.
مطابق روایات کهن ایرانی، نام مذهبی‌اش «اشوزدشت» است که بر عکس آن‌چه در مورد جغد معروف است، پرنده‌ای باشگون است، اوستا را از بر دارد و وقتی آن را می‌خواند، شیاطین هم به وحشت می‌افتند. در فرهنگ‌های غربی هم مانند ایران باستان، جغد پرنده‌ای میمون و باشگون است. در یونان او را سمبل و نشانه‌ی آتن می‌دانند. جغد در فرهنگ اسلامی به نحوست مشهور و در اعتقادات عوام هم جغد بدیمن است و جایگاه او را در خرابه می‌دانند (یاحقی، ۲۸۹:۱۳۸۶-۲۹۰).
در این قصه به خوش‌یمنی یا بدیمنی این پرنده اشاره نشده است.

در بخش مطالعات کتابخانه ای از سایت های اطلاعاتی شبکه جهانی اینترنت ، کتاب ها و مقالات انگلیسی ، مقالات فارسی و پایان نامه ها استفاده شده است .
ب ) مطالعات میدانی :
در مطالعات میدانی از دو روش مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است . مصاحبه یکی از ابزارهای گردآوری داده ها محسوب می شود . این ابزار ، امکان برقراری تماس مستقیم یا مصاحبه شونده را فراهم می سازد و با کمک آن می توان به ارزیابی عمیق تر ادراک ها ، نگرش ها ، علایق و آرزوهای آزمودنی پرداخت . از سوی دیگر مصاحبه ابزاری است که امکان بررسی موضوع های پیچیده ، پیگیری پاسخ ها یا پیدا کردن علل آن و اطمینان یافتن از درک سوال آزمودنی را فراهم می سازد . ضمنا در تحقیق حاضر از دو نوع پرسشنامه استفاده شده است . پرسشنامه شماره ۱ جهت شناسایی عوامل تعیین کننده در تصمیم برون سپاری خدمات شهری و پرسشنامه شماره ۲ به منظور اولویت بندی این معیارها و انتخاب فعالیت های ایجاد و نگهداری فضای سبز جهت برونسپاری به کار گرفته شده است .
۴-۳- روش تجزیه و تحلیل داده ها
جهت تجزیه و تحلیل داده ها از دو نرم افزار EXCELL و SPSS استفاده شده است .
اعضای تیم برون سپاری ( متشکل از مدیران و کارشناسان معاونت خدمات شهری – واحد فضای سبز – شهرداری نواحی و مناطق شهر تهران ) جامعه آماری تحقیق حاضر را تشکیل می دهند . اعضای این تیم شامل پنج نفر از مدیران و کارشناسان شهرداری نواحی شهر تهران می باشند . برای تشکیل تیم در تحقیق حاضر سعی شده است افرادی منتخب شوند که هم با مباحث استراتژیک و کلان سازمان آشنا باشند و هم در زمینه خدمات شهری تخصص و سر رشته داشته باشند . همچنین در مراحل فرایند تصمیم گیری برون سپاری خدمات شهری نقش داشته باشند . با توجه به اینکه در این تحقیق به جای نمونه گیری ، از سرشمای کلیه افراد جامعه استفاده شده است ، بنابراین مفاهیم روش نمونه گیری و حجم نمونه فاقد معنی بوده و مورد بررسی قرار نخواهند گرفت .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

قلمرو تحقیق حاضر از سه بعد موضوعی ، زمانی و مکانی در خور توجه است . عنوان تحقیق حاضر (عوامل موثر در برونسپاری خدمات شهری ( مورد مطالعه : وظایف ایجاد و نگهداری فضای سبز )) می باشد . بدین ترتیب به لحاظ موضوعی ، برون سپاری خدمات شهری و الگوریتم تصمیم را در خود جای داده است . داده های مورد استفاده در این تحقیق به لحاظ دوره زمانی شامل داده هایی است که در سال ۱۳۸۸ در معاونت خدمات شهری نواحی شهر تهران مورد مطالعه در دسترس بوده است .
۵-۳- طراحی و تنظیم پرسشنامه‌ و نحوه مقیاس بندی
پرسشنامه‌ یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده‌های تحقیق است . پرسشنامه مجموعه‌ای از سوال‌‌هاست که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها پاسخ لازم را ارائه می‌دهد ؛ این پاسخ‌ها ، داده مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل می‌دهد .
۱-۵-۳- سوال‌های پرسشنامه :
بطور کلی سوال‌های پرسشنامه به صورت بسته یا باز ارائه می‌شود . در سوالات پرسشنامه‌های این تحقیق، سوال‌ها به صورت بسته طراحی شد تا پاسخ دهندگان از میان محدوده‌ای از گزینه‌های ارائه شده یکی را انتخاب کنند . در تدوین پرسشنامه سعی شده است از سوال‌های نامفهوم و مبهم پرهیز شود ؛ همچنین از سوال‌هایی که پاسخ دهنده را به پاسخ خاصی هدایت می‌کند ، اجتناب شده است . ضمناً از مواردی چون بکار بردن سوال‌های پیچیده ، سوال‌های دو وجهی ، سوال‌هایی که منجر به جواب منفی می‌شود و سوال‌های مستقیم که موجب تحریک حساسیت آزمودنی می‌شود حدالامکان پرهیز شده است .
۲-۵-۳- رابطه سوالات پرسشنامه با سوالات تحقیق :
سوالات پرسشنامه اول در پاسخ به سوال اول تحقیق ( چه معیارهای کمی و کیفی در برون سپاری خدمات شهری دخیل هستند ؟ ) جهت شناسایی معیارهای موثر بر برون سپاری خدمات شهری طراحی گردیده اند .
سوالات پرسشنامه دوم در پاسخ به سوال دوم تحقیق ( اولویت معیارهای موثر در تصمیم برونسپاری خدمات شهری به چه صورت است ؟ ) جهت اولویت بندی معیارهای موثر بر برون سپاری خدمات شهری طراحی گردیده اند .
۳-۵-۳- نحوه مقیاس بندی :
از جمله ابزار گردآوری داده ها در تحقیقات علوم رفتاری ، مقیاس اندازه گیری نگرش است . بطور کلی مقیاسها برای سنجش نگرشها ، قضاوتها ، عقاید و سایر خصیصه هایی که به آسانی قابل اندازه گیری نیستند ، بکار می رود ، برای اندازه گیری نگرشها می توان از مقیاس هایی استفاده کرد که مهمترین آنها عبارتند از :
مقیاس لیکرت ، مقیاس ترستون ، مقیاس گاتمن و مقیاس فاصله اجتماعی بوگاردوس .
مقیاس لیکرت یک فاصله ایست که از تعدادی عبارت و گزینه های جوابیه تشکیل شده است . لذا مقیاس لیکرت یک مقیاس مرکب است . گزینه های جوابیه در این مقیاس ، معمولا نشانگر میزان موافقت یا مخالفت پاسخگو نسبت به یک موضوع یا مفهوم معین ، اعم از مثبت یا منفی است . نمونه ای از مقیاس لیکرت بقرار زیر است .

جدول ۱- ۳) نمونه ای از طیف لیکرت
نحوه مقیاس بندی پرسشنامه‌های مورد استفاده در این تحقیق ، مقیاس لیکرت است .
۶-۳- بررسی پایایی^[۱۹] و روایی^[۲۰]پرسشنامه‌
جهت بررسی صحت و سقم ابزار اندازه‌گیری در زمینه‌های مختلف ، تعیین پایایی و روایی، ضروری به نظر می‌رسد ؛ در این پژوهش نیز پایایی و روایی پرسشنامه‌ به شرح زیر بررسی شده است :
۱-۶-۳- بررسی پایایی پرسشنامه‌^[۲۱]:
تحقیق علمی باید پایایی و ثبات لازم را داشته باشد یعنی با انجام آن همیشه نتایج یکسانی بدست آید . پس پایایی مقیاسی است که بوسیله آن درجه اعتماد به نتایج حاصل از تحقیق تعیین می گردد . تنها به صرف اینکه تحقیق پایایی دارد نمی توان مطمئن بود که دارای روایی نیز هست . قابلیت اعتماد یکی از ویژگیهای فنی ابزار اندازه گیری می باشد . در تحقیق حاضر از میان روش های عمده برآورد ضریب پایایی از روش کرونباخ استفاده گردیده است . این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه ها یا آزمونهایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کند بکار می رود .
جهت بررسی پایایی پرسشنامه‌ از جهت آن که پرسشنامه‌ مذکور در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی بدست می‌دهد ، از روش بازآزمایی استفاده شده است . این روش عبارتست از ارائه یک آزمون بیش از یک بار در یک گروه آزمودنی تحت شرایط یکسان .

Rosenbaum Walter (1975), “Political culture“, press publishers, p. 58.
Seligson. A. Mitchell. (2000), “Toward A model of democratic stability: Political Culture in Central American". Studios interdisciplinarios de America Latin y el caribe, (july-december) volume 11, no. 2. 2000, pp. 5-22,
T.Hunter Shirin and Malik Huma (2005), “Modernization, Democracy And Islam“, Published in cooperation with the center for strategic and international studies, Washington, D.C
Tom W. Smith. (2004), “The Generation Gap Revisited, Policy Brief“. Issue 6, University Of Philadelphia, October.
Verba Sidney and L.W.Pye (1963), “Political culture and Political”. University press.
Young Malcom B. and Seligson Mitchell A. et al (1998), Indicators of Political Values in Quetzatenango: Democratic Attitudes and Participation, Commissioned by USAID Guatemala, Office of Democratic.
Abstract
Research subject is “Comparative analysis the democratic values in between three generation in sari city". Today, some intellectuals and the masses of people support democracy. It is thought to promote a democratic political culture among citizens and create necessary to ensure the survival of democracy in society. The first chapter of this research is dedicated democratic political culture. The part of scientific resources , in addition to the main issue to investigate view about political culture , democracy, sociolization political, Iranian political culture, and … Was paid. In the second chapter, the following methodology discussed, sampling and hypothesis are described. Political culture in this study, a survey has been investigated. Population with the historical experiences of war and revolution were divided into three generations. The first generation, 48-year high and the experience of war had revolutionary. Second generation, 34 to 47 years and has experience and active participation in the war the third generation 17 to 33 years of experience of war or revolution not have. In this study, from the viewpoint of the accepted value Ingelhart Generational experience - and The above material and consequently the value is built of democratic theory. To assess the political culture was used of view in three dimensions and cognitive, affective and Evaluative Dimensions Verba and Almond. Cluster Sampling in the field of 16 interviewers were selected and the block people of different, random were selected. In the third chapter, research findings, tables and graphs to describe and test hypotheses using appropriate, are testing. findings of this study are: the tendency of democratic values among the three generations differ seen, but only the generation gap between first and second generation has occurred. Interest rate of the democratic values in all three generations have been high. All three generations of relatively have poor assessment of the status of observance of democratic values in society. The most important priority in all generations of the population value is “economic growth” has been. Second priority that the second generation of the most frequent value in this case has had “free speech” and the third priority in all generation is “jobs” has been. Any time such individuals political knowledge is higher, the Democrats are more.
Keywords: democratic values, political culture, political freedom, political participation, political tolerance, democracy, generation.
پیوست
بسمه تعالی
پاسخگوی محترم.
پرسشنامهای که در دست شماست، یک کار پژوهشی دانشگاهی است که جهت بررسی ارزشهای مردم سالاری در بین افراد جامعه تنظیم شده است. شما به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شدهاید و ذکر نام شما لازم نیست. بنابراین میتوانید با آسودگی خاطر و آرامش به سؤالات پاسخ دهید و با همکاری صمیمانه و نظرات صادقانۀ خود مرا در انجام این تحقیق دانشگاهی یاری رسانید.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱٫به نظر شما کدامیک ازموارد زیر از همه مهم‌ترند؟ سه مورد را به ترتیب الویت مشخص کنید:
۱- رشد اقتصادی ۲- جامعه انسانی‌تر ۳- حفظ نظم عمومی
۴- نیروی دفاعی قوی‌تر ۵- شهری زیباتر ۶- مبارزه با جرم
۷- مشارکت بیشتر مردم در سیاست ۸- احترام به آراء و اندیشه‌ها ۹- آزادی بیان
۱۰- مبارزه با افزایش قیمت ۱۱- اقتصاد با ثبات ۱۲- اشتغال
۱-۱٫ …………………………… ۱-۲٫ ………………………….. ۱-۳٫ ………………………….

2. 2. نظر خود را در مورد جملات زیر بیان کنید

اﻓﺰون ﺑﺮاﯾﻦ، وی ﻣﻮﻓﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ آﻧﺎن را ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻣﻮﺛﺮ در ﺟﻬﺖ ﻓﻀﺎﯾﻞ ﻋﻠﻤﯽ ﺗﺮﻏﯿﺐ ﮐﻨﺪ.
۸ – ﺗﺸﻮﯾﻖ و ﺗﻤﺠﯿﺪ :
ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ، اﺣﺘﺮام و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ درﺑﯿﻦ دﯾﮕﺮان اﺳﺖ. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس، رﻫﺒﺮان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺸﻮﯾﻖ و ﺳﺘﺎﯾﺶ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ اﯾﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎ را ﻣﻮد ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻪ در ﮐﺎرﮐﻨﺎن اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﭘﺪﯾﺪ آورده و ﯾﺎد آور ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ آﻧﺎن اﻓﺮدای ﻣﻬﻢ ﺑﻮده، ﮐﺎرﺷﺎن در ﺧﻮرﻗﺪرداﻧﯽ اﺳﺖ و رﻫﺒﺮ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﻪ آﻧﺎن ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻮده وآنان را در ﻗﻠﺐ ﺧﻮد ﺟﺎی داده اﺳﺖ.
۲ – ۷ ) ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﺒﮏ رﻫﺒﺮی
ﺳﺒﮏ رﻫﺒﺮی ( leadership style ) ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮﯾﯽ رﻓﺘﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺻﻔﺎت و ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت رﻓﺘﺎری رﻫﺒﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در دﻧﯿﺎی اﻣﺮوز، ﻧﻘﺶ ﻣﺪﯾﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻫﺒﺮ ﺑﻪ ﻗﺪری اﻫﻤﯿﺖ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻫﻤﻪ ی زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺮای ﯾﺎﻓﺘﻦ اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ رﻫﺒﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻮﺷﺶ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ آﯾﺪ. در واﻗﻊ اﮔﺮ اﯾﻦ ﻧﻘﺶ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﻮد، ﮐﺎری ﺻﻮرت ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد. در ﻗﺎﻟﺐ وﻇﯿﻔﻪ، رﻫﺒﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮان و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻓﺮد ﯾﺎ ﮔﺮوه را ﺑﺴﻨﺠﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺪرت ﺧﻮد ﯾﮑﯽ از ﺳﺒﮏ ﻫﺎی رﻫﺒﺮی را در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ آن ﻫﺎ ﺑﺮﮔﺰﯾﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺒﮏ رﻫﺒﺮی ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻃﺮز ﺗﻔﮑﺮ، ﺟﻬﺎن ﺑﯿﻨﯽ و ﺷﺨﺼﯿﺖ رﻫﺒﺮان اﺳﺖ.
هرسی و بلانچارد سبک را با شخصیت، مترادف به کار می‌گیرند و به نظر آن‌ها شخصیت یا سبک یک فرد عبارتست از «الگوی رفتاری که وی هنگام هدایت کردن فعالیت های دیگران از خود نشان می‌دهد.» (علاقه بند، ۱۳۶۵، ص ۸۵)
«گری دسلر»^[۲۵] شیوه یا سبک رهبری را در این مفهوم می‌داند که «رهبر چه کاری می‌کند و رفتارش چگونه است» (مدنی، ۱۳۶۸، ص ۸۰ ـ ۷۹)
الگوی کلی کنش‌های رهبران آنگونه که از سوی زیردستانشان ادراک می‌شود، به نام سبک رهبری خوانده می‌شود، سبک رهبری فلسفه مهارت ها و نگرش‌های رهبران را در عمل نمایان می‌سازد (طوسی، ۱۳۷۵، ص ۲۶۷).
با ملاحظه تعاریف یاد شده میتوان به ویژگی رفتار در آن‌ها اشاره داشت، با توجه به متغیر بودن رفتار در شرایط متفاوت میتوان دریافت که شیوه یا سبک رهبری متغیر است و نمیتوان در کلیه شرایط و مؤسسات و سازمان‌ها از یک سبک استفاده نمود.
ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺳﺒﮏ رﻫﺒﺮی ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد از ﯾﮏ ﺳﻮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﺎراﯾﯽ اﻓﺮاد و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد و از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪه ﺗﻨﯿﺪﮔﯽ رواﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﻐﻞ و ﯾﺎ ﻓﺸﺎر رواﻧﯽ در ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ (اﻟﻮاﻧﯽ، ۱۳۷۵).
ﺳﺒﮏ رﻫﺒﺮی ﻣﺪﯾﺮان ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ، در اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎراﯾﯽ، اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ و درﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻬﺮهوری ﺳﺎزﻣﺎنهاﺳﺖ. اﻟﮕﻮی رﻓﺘﺎری ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺪﯾﺮ در ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن روﺣﯿﻪ و اﻧﮕﯿﺰش ﻗﻮی در ﮐﺎرﮐﻨﺎن و اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ آﻧﺎن از ﺷﻐﻞ و ﺣﺮﻓﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺷﻮد(رﺿﺎﺋﯿﺎن، ۱۳۸۳).
ﺳﺒﮏ، ﺑﻪ راﻫﯽ ﮐﻪ رﻫﺒﺮان از ﻃﺮﯾﻖ آن در ﭘﯿﺮوان ﺧﻮﯾﺶ ﻧﻔﻮذ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ اﻟﮕﻮی رﻓﺘﺎری ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻣﺪﯾﺮ ﮐﻪ وی ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﺮدن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی دﯾﮕﺮان و ﺳﺎزﻣﺎن از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ،گفته میشود . رﻫﺒﺮی ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﯿﺮی در ﺟﻬﺖ ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﻼش ﻫﺎی ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺮای ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪن اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻓﺮاﻫﻢ آورد. ﺑﺪون وﺟﻮد رﻫﺒﺮی ﯾﺎ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﻠﻘﻪ اﺗﺼﺎل ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﯿﺎن اﻫﺪاف رﻫﺒﺮی و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺿﻌﯿﻒ ﯾﺎ ﮔﺴﯿﺨﺘﻪ ﺷﻮد. آرﺗﻮر ﺟﺎﮔﻮ^[۲۶] ﯾﮏ ﻧﻮع ﺷﻨﺎﺳﯽ از ﺗﺌﻮری ﻫﺎی رﻫﺒﺮی اراده و ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺌﻮری ﻫﺎی رﻫﺒﺮی ﻧﻮع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﮐﺮده اﺳﺖ.
۲-۸) تئوری‌های رهبری
به چهار روش در خصوص تئوریهای رهبری بحث می‌گردد. نخستین راه این است که درباره ویژگی‌های شخصیتی رهبران صحبت کنیم که آنان بدین وسیله از افراد غیر رهبر متمایز می‌شوند. در راه یا روش دوم سعی می‌شود تا رهبر بر اساس رفتار معرفی شود. ارائه الگوی اقتضایی، همان روش سوم است و بدان وسیله کاستی‌های تئوری‌های پیشین رهبری را بر می‌شمارند و بدین ترتیب، نتیجه تحقیقاتی را که درباره رهبری انجام شده است ارائه می‌دهند. در روش چهارم پژوهشگران درصدد شناسایی مجموعه‌ای از ویژگی‌های شخصیتی هستند که می‌توانند بدان وسیله یک رهبر را معرفی کنند. این خط فکری بر این اساس قرار دارد که رهبری بیشتر نوعی شیوه است و کمتر به ماهیت رهبری توجه دارد (رابینز^[۲۷]، ۱۳۸۴، ص ۶۴۲ ).
۲-۸-۱) تئوری‌های شخصیتی رهبری
شش ویژگی شخصیتی که رهبر را از افراد غیر رهبر متمایز می‌کند عبارتند از : جاه طلبی و انرژی، ‌میل به رهبری، صداقت و درستی، اعتماد به نفس، هوشیاری و داشتن دانش و اطلاعات مربوطه، گذشته از این، نتیجه تحقیقاتی که به تازگی انجام شده این نکته را تأیید می‌کند که افرادی که به شدت خود کنترل هستند یعنی کسانی که دارای انعطاف پذیری زیادی هستند و می‌توانند رفتارهای مختلفی را در شرایط مختلف نشان دهند نسبت به کسانی که از این ویژگی بهره‌ای نبرده اند، بهتر می‌توانند نقش رهبری را در گروه برعهده بگیرند. البته ویژگی‌های شخصیتی، احتمال موفقیت رهبر را افزایش می‌دهند، ولی هیچ یک از آن‌ها نمی‌توانند موفقیت او را تضمین کنند (همان منبع، ص ۶۴۳ ).
نظریه سنتی رهبری
نگرش‌های سنتی رهبری مطالعات خود را اغلب پیرامون شخص رهبر و وضع و موقعیت فردی رهبر متمرکز می‌کند، مجموعه این مطالعات به مکتب «مردان بزرگ»^[۲۸] معروف است که توسط «توماس کارلایل^[۲۹]» فیلسوف و مورخ نامدار اسکاتلندی مطرح شده است.
مکتب مردان بزرگ معتقد است که افراد خصوصیات رهبری را یا دارا هستند و یا از آن برخوردار نیستند. بنابراین دلیلی وجود ندارد که وقت و سرمایه زیادی در راه آموزش‌های شغلی، مربی گری، مشاوره، بهبود سازمانی یا فعالیت های دیگری از این قبیل صرف شود. (علوی، ۱۳۷۱، ص‌ص،۸-۲۶۷).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نظریه صفات شخصی رهبر
بررسی صفات رهبری سلسله مطالعات گسترده‌ای را از سال ۱۹۲۰ تا ۱۹۵۰ در بر می‌گیرد، در این مطالعات پژوهشگران کوشش کردند که فهرست طولانی که به نظر می‌رسید به رهبری اثربخش می‌ انجامد فراهم سازند، برای نمونه در انتخاب افراد برای مقامات رهبری، نظریه صفات شخصی بر تعدادی خصلت های جسمی‌، روانی و ویژگی‌های شخصی چون ساختمان بدنی، هوش و شخصیت تأکید می‌ورزد (پورآمن، ۱۳۸۱، ص ۱۲).
رابینز در کتاب فرایند مدیریت می‌گوید که یک مدیر یا رهبر باید یک قسمت از وجودش یک پیشاهنگ و قسمت دیگر آن یک عیسی مسیح (ع) باشد منظور رابینز از پیشاهنگ بودن داشتن توانائی‌ها، مهارت های فنی، اکتسابی و تربیتی است که مدیر باید مثل یک پیشاهنگ آماده خدمت و کمک به دیگران در پیشاپیش همه باشد. هدف او از عیسی مسیحی بودن، توجه به جنبه رهبری، نفوذ، قدرت و قابل قبول بودن مدیر می‌باشد(میرکمالی، ۱۳۷۵، ص ۸۱ ـ ۸۰ ).
«گیزه لی»^[۳۰] در آخرین اثر خود، هفت صفت شخصیتی و پنج صفت انگیزشی را به لحاظ اهمیت احتمال آن‌ها برای موفقیت رهبری مورد مطالعه قرار داده است. صفات شخصیتی شامل هوش، ابتکار، توان سرپرستی، اعتماد به نفس، وابستگی و نزدیکی به طبقه کارگر، قاطعیت، بلوغ و کمال، صفات انگیزشی شامل نیاز به پیشرفت حرفه‌ای، نیاز به خود شکوفایی، نیاز به قدرت بر دیگران، نیاز به پاداش‌های مالی، نیاز به امنیت شغلی (عباس زادگان، ۱۳۷۶، ص ص ۲۸۸ ـ ۲۸۷).
۲-۸-۲) تئوری‌های رفتاری رهبری
اگر رفتارهای مشخصی در مورد رهبران قابل شناسائی باشد، در آن صورت می‌توان ویژگی‌های رهبری را به افراد آموخت، یعنی برنامه‌هایی را طرح ریزی کرد و به افراد آموزش داد که بدانند چگونه باید به صورت یک رهبر موفق درآیند. تردیدی نیست که این راهی پرسود بود، زیرا این بدان معنی است که می‌توان رهبرانی را تربیت کرد و به جامعه تحویل داد. اگر آموزش افراد کارساز واقع می‌شد، می‌توانستیم به تعداد یا بی نهایت رهبر اثر بخش یا موفق تربیت کنیم (رابینز، ۱۳۸۴، ص۶۴۳).
مطالعات «دانشگاه آیووا»^[۳۱]
بررسی‌هائی که در دهه ۱۹۳۰ در دانشگاه آیووا در آمریکا انجام گرفت، نخستین بررسی از یک رشته مطالعات شیوه‌های رهبری و رفتار گروهی بود، در این بررسی‌ها اثر شیوه‌های گوناگون رهبری در رفتار گروه ها بطور علمی‌مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
«کرت لوین»^[۳۲] و همکارانش در دانشگاه آیووا برخی از نخستین تلاش‌ها را برای شناسایی علمی‌مؤثرترین رفتارهای رهبری انجام دادند.
آنان بر سه نوع رفتار یا سبک رهبری تمرکز کردند که عبارتند از :
۱ ) اقتدار مآب ۲ ) مشارکتی و ۳ ) تفویضی یا بی‌مداخله.
رهبران اقتدار مآب تمایل به تصمیم گیری یک جانبه دارند، روش‌های کاری را دیکته می‌کنند، دانش و آگاهی کارکنان را نسبت به هدف‌های گام بعدی محدود نگه می‌دارند و گاهی بازخور تنبیهی می‌دهند.
برخلاف آنان رهبران دارای سبک مشارکتی، افراد را در تصمیم گیری‌ها مشارکت می‌دهند و تعین روش‌های انجام کار را به گروه می‌سپارند. هدف‌های کلی را تعیین کرده و بازخور ارشادی می‌دهند.
مدیران دارای سبک تفویضی عموماً آزادی کامل به گروه می‌دهند، مواد لازم را فراهم می‌کنند و فقط برای پاسخ به پرسش‌ها در گروه شرکت می‌کنند و از دادن بازخور اجتناب می‌ورزند، به عبارت دیگر تقریباً کاری انجام نمی‌دهند ( رضائیان، ۱۳۸۰، ص ۳۸۲ ).
نکته مهم این است که در مطالعات آیووا پژوهشی مستقیم درباره اثر شیوه‌های رهبری بر بهره‌وری و کارائی گروه‌ها بعمل نیامد، با آنکه پژوهشگران توضیح دادند که جوانان، مدیریت مردمی‌ یا مشارکتی را بر سایر شیوه‌ها ترجیح می‌دهند و در این نوع مدیریت و رهبری کمتر حالت سرکشی از خود نشان می‌دهند ولی تحقیقات مربوط به اثر شیوه‌های رهبری بر کارائی و بهره‌وری به مطالعات بعد موکول شد (علوی، ۱۳۷۱، ص ص ۲ ـ ۲۷۰).
مطالعات «دانشگاه اُهایو»^[۳۳]
جامعترین نظریه‌های رفتاری بر پژوهش‌های انجام گرفته در دانشگاه ایالتی اُوهایو در اواخر دهه ۱۹۴۰ استناد می‌کند. در دانشگاه ایالتی اُوهایو پژوهشگران روی اثر بخشی رفتارهای رهبری به تحقیق پرداختند و این نوع رفتارها را به دو گروه متمایز تفکیک کردند، که یک دسته را ((ایجاد ساختار)) (توجه کردن به کار یا کارگرا بود) و نوع دیگر را ((رعایت کردن حال دیگران)) (طرفدار کارمند یا کارگر بودن) نامیدند. همان گونه که انتظار می رفت، آن‌ها به این نتیجه رسیدند که اگر مدیر به گونه‌ای باشد که از نظر رهبری او را طرفدار کارگر یا کارمند بنامند، نرخ جابجائی افراد به پایین ترین سطح و رضایت شغلی آنان به بالاترین حد می‌رسد. برعکس، رهبرانی که از نظر (( رعایت حال دیگران را کردن )) در سطح پائینی بودند و بیشتر طرفدار کار بودند، موجب افزایش جابجائی کارکنان و افزایش شکایت ها ودادخواهی آن‌ها می‌شدند ( استونر^[۳۴]، ۱۳۷۹، ص ۸۱۴ ).
نتیجه تحقیقات این دانشگاه مؤید این است که رهبرانی که از نظر ابتکار عمل و رعایت حال دیگران نمرات بالایی دارند عملکرد خوبی خواهند داشت ولی موارد استثناء هم بیان گر این واقعیت است که در این تئوری عوامل موقعیتی نیز باید مورد توجه قرار گیرند.
مطالعات «دانشگاه میشیگان»^[۳۵]
هم زمان با تحقیقاتی که در دانشگاه ایالتی اُهایو انجام می‌شد، در مرکز تحقیقات دانشگاه میشیگان نیز درزمینه رهبری تحقیقاتی انجام می‌گرفت، هدف این تحقیقات هم تعیین ویژگی‌های رفتاری رهبران و رابطه آن‌ها با عملکرد بود. پژوهشگران دانشگاه میشیگان دو بعد رفتار رهبران را مورد توجه قرار دادند و آن‌ها را طرفداری از کارکنان و طرفداری از تولید نامیدند.
در رفتار رهبر کارگرا، رهبر توجه بیشتری به کار زیردستان دارد و روش‌های کار را تشریح می‌کند و بطور عمده توجه به عملکرد دارد. توجه اصلی رهبر معطوف به انجام اثر بخش وظیفه می‌باشد.
در رفتار رهبر کارمندگرا، رهبر علاقهمند است یک گروه کاری متحد بوجود آورد و اطمینان حاصل کند که کارکنان به شکل اساسی از کار خود رضایت دارند، توجه اصلی رهبر معطوف به رفاه کارکنان است. فرض بر آن بود که این دو سبک رهبری بر روی دو سر یک طیف قرار دارند. بنابراین چنین تصور می‌شد که یک رهبر یا می‌تواند کارمندگرا باشد یا کارگرا و در آن واحد نمی‌تواند هر دو رفتار را داشته باشد (گریفین^[۳۶]، ۱۳۸۳، ص ۳۵۴ ).
شبکه مدیریت
شبکه مدیریت که بوسیله «رابرت بلیک»^[۳۷] و «جین هاتن»^[۳۸] ارائه شد کمک می‌کند که از دیدگاه توجه نسبی مدیر به کار یا اعضای سازمان، ماهیت دوبعدی رهبری را نشان داد. شبکه مدیریت که پس از مدتی آن را شبکه رهبری نامیدند دامنه رفتار مدیریت را با توجه به طرفداری از کار یا طرفداری از کارگرا بر روی طیفی که از ۱ تا ۹ درجه بندی شده است نشان می‌دهد و می‌تواند تصویری از این دو نوع رهبری را ارائه کند(نمودار ۲ـ ۱).
سبک مدیریت ۱ و ۱ یعنی مدیریت نامحسوس که نه به افراد و نه به تولید هیچ توجهی نمی‌شود. گاهی این سبک یا روش مدیریت را مدیریت بی قید و بند می‌نامند، زیرا مدیر دست از نقش رهبری بر می‌دارد.
سبکی از مدیریت را که ۹ و ۱ نامیده می‌شود مدیریت باشگاهی می‌خوانند، یعنی به کارکنان توجه بسیار زیادی می‌شود، ولی تولید هیچ اهمیتی ندارد. سبک مدیریت ۱ و ۹ مدیریت استبدادی یا خودکامه است که به تولید و کارآیی توجه بسیار زیادی می‌شود ولی به کارکنان هیچ توجهی نمی‌شود. مدیریت ۵ و ۵ مدیریت انسانی و سازمانی نامیده می‌شود که بصورت هم زمان به عملکرد سازمان و رضایت شغلی آنان توجه می‌شود. سبک مدیریت ۹ و ۹ مدیریتی است که آن را مدیریت تیمی‌می‌نامند، یعنی به تولید و مدیران و کارکنان اهمیت زیادی داده می‌شود. این دو پژوهشگر، یعنی بلیک و موتان چنین استدلال می‌کنند که سبک مدیریت ۹ و۹ مؤثرترین شیوه مدیریت است. آنان بر این باورند که این شیوه رهبری، در همه شرایط، منجر به بهبود عملکرد می‌شود، غیبت و جابجایی کارکنان به پایین ترین حد ممکن می‌رسد و رضایت شغلی آنان به بالاترین حد ممکن خواهد رسید (‌استونر^[۳۹]، ۱۳۷۹، ص ۸۱۹).
نمودار ۱ ـ ۲ : شبکه مدیریت
مدیریت باشگاهی
مدیریت نامحسوس
مدیریت تیمی

اسم، فعل، حرف، بنیاد تمامی کلمات می‌باشند، چرا که نشانه های افعال و حروف چه در جمله و چه در غیر جمله مشخص است و کلمات دیگر غیر از این موارد یا اسم است و یا در زیر مجموعه‌ی اسم قرار می‌گیرد. نتیجه این که با توجه به بررسی نظرات برخی از دستور نویسانی که به آنها اشاره شد و با توجه به نکات طرح شده میتوان اقسام کلمات را با نگاهی تفصیلی به اسم، فعل، حرف، ضمیر، قید، صفت و شبه جمله تقسیم نمود.

۳-۵ انواع نقش در دستور سنتی و جدید

در دستور زبان جدید، «هر گروه اسمی در جمله یکی از نقش‌های زیر را بر عهده دارد:
الف:نقشهایاصلییامستقیم:نهاد، مفعول، متمم، مسند، منادا.
ب : نقش‌های تبعی : بدل، معطوف، تکرار.
پ: نقش‌های وابسته:مضافالیه.»(وحیدیانکامیار، ۱۳۸۴: ۹۵)
قابل ذکراست؛ همانگونهکه در تعداد انواع کلمات میان دستور نویسان اختلاف نظر وجود دارد این اختلاف نظر در تعداد نقش کلمات و قرار گرفتن آن در دسته بندی نیز دیده می‌شود. بهطورمثال «مدرسی» علاوهبرمضافالیه، صفت و قید و متمماختیاری را هم جزء نقش‌های وابسته(نقش‌های فرعی) محسوب می‌کنند. (مدرسی، ۱۳۸۷: ۳۸۷)
در دستور زبان سنتی نقش‌ها در دو دسته قرار می‌گیرند که عبارتند از:
الف: « نقش‌های اصلی : نهاد، مفعول، متمم، مسند، تمیز، منادا.
ب : نقش‌های وابسته: صفت، قید، بدل، معطوف، تأکید، مضاف الیه. »(انوری وگیوی، ۱۳۸۹: ۱۵)
چند نکته:
۱ـ پذیرش نقش نحوی، مستلزم قرار گرفتن کلمات در جمله می‌باشد.
۲-از مواردی که باعث اختلاف تعداد نقشها در دستور سنتی و جدید گردیده، مبحث مسند و تمییز است. “مسند” در دستور زبان جدید دایره‌ی وسیع تری را شامل می‌شود و تنها به آن دسته از گروه اسمی که فعل اسنادی برای تکمیل معنایی و ساختاری جمله به آن نیاز دارد اطلاق نمی‌گردد؛ بلکه در بر دارنده‌ی کلماتی است که در دستور سنتی با عنوان ” تمیز"یاد می‌شود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

وحیدیان کامیار، « در ساخت انواع جمله» جمله های چهار جزئی با مفعول و مسند را بیان کرده است که نشان دهندهی عدم اعتقاد او به وجود نقش تمییزی است. فرشیدورد، تمییز را همان مسند دانسته و از مسند در بخش صفات سخن گفته و آن را “صفت بواسطه” نامیده است. در تعریف فعل اسنادی میگوید: فعل ناقص آنست که تام نباشد و معنی اش به وسیلهی صفت اسنادی یا کلمه یا گروهی که جانشین آناست تمام شود. مانند: “رازی دانشمند بود. ” وی با دسته بندی افعال ناقص به دو قسم لازم و متعدی، افعال بسیاری را در زمرهی فعل‌های ربطی قرار میدهد. در تعریف فعل ناقص متعدی آورده است : فعل ناقصی است که مفعول هم داشته باشد و مکمل آن مفعول را وصف کند؛مانند: “او را عاقل پنداشتم” که «عاقل» مکمل «پنداشتم» و وصف مفعول (او) است. (۱۳۸۲ : ۲۵۶-۲۵۹) انوری و گیوی، تمییز را یکی از نقشهای اسم میدانند که ابهام را از جمله برطرف میکند. (۱۳۸۹ : ۲۰) اما زبان شناسان با ارائه دلایلی نقشهای تمییزی و مسندی را از هم جدا ساختهاند. آقای راسخ مهند در مقالهای به بررسی ویژگیهای تمییز پرداخته است و به سه دلیل اثبات میکند که تمییز یک عنصر غیرحاشیهای - یعنی حذف آن باعث نادستوری شدن یا تغییر معنی میشود-است؛
الف) حذف آن از جمله باعث نادستوری شدن جمله میگردد. مانند: “علی را همهی بچه ها مینامند. “به جای مثلاً : علی را همهی بچه ها” عمو ” مینامند.
ب) نمیتوان آنرا در جمله متعدد ساخت. مانند :” مرکز خوزستان را اهواز و اندیمشک مینامند. “در اینجا تمیز-اهواز و اندیمشک – متعدد شده، لذا از لحاظ نحوی و معنایی، غیر دستوری است.
پ) معیار سومی که نشان میدهد تمییز از عناصر غیر حاشیهای است و با متمم فعل همگروه است و نمیتواند ادات باشد این استکه؛ هر فعلی تعداد و نوع متمم خود را انتخاب می‌کند اما در مورد ادات چنین محدودیتی وجود ندارد. به همین دلیل افعال لازم و افعال متعدی یک مفعولی نمیتوانند تمییز بگیرند. تنها افعالی میتوانند تمییز بگیرند که به دو مفعول نیاز داشته باشند و البته فقط آن گروهی که در آنها مفعول صریح و تمییز به نوعی مصداق و مرجع واحد داشته باشند. مانند: “همه تختی را جهان پهلوان می‌خوانند. “در این نمونه تختی و جهان پهلوان دارای مصداق واحدی است. (۱۳۸۴ : ۵۰-۵۱)
طبیب زاده نیز تمییز را متمم اجباری افعالی چون: ” جازدن، ارزیابی کردن، بار آوردن، پنداشتن، تعبیر کردن، دانستن، خواندن، صدا زدن، کردن(سببی)، لقب دادن، نامنهادن، نامیدن” میداند، که به نوعی با مفعول جمله همعرض است. مانند: “همدان را [هگمتانه] مینامیدند. “(همدان=هگمتانه)(۱۳۹۰: ۱۱۵-۱۱۶)
وی در مورد ویژگیهای جمله های اسنادی که آنها را از بقیهی جمله های زبان متمایز میکند، مینویسد: « در اکثر جمله های اسنادی مخصوصاً وقتی مسند، صفت یا اسم است، هم از فعل ایستاییِ «بودن» میتوان استفاده کرد و هم از فعل ربطی نتیجهای «شدن» :
الف) او خسته است او خسته شد
ب) او مهندس است او مهندس شد
دیگر این که تمام جمله‌های اسنادی غیر سببی هستند و تمام آنها مخصوصاً اگر مسندشان صفت باشد دارای یک صورت متناظر سببی هستند که با بهره گرفتن از فعل سببی «کردن» ساخته میشوند :
الف) او خسته است شد کار او را خسته کرد
ب) او مهندس است شد مادرش اورا مهندس کرد» (همان:۱۱۵ )
نتیجهاین که؛ فرشیدورد، اصلاً مسند را مکمل مینامد و می گوید: مسند مکملی از ویژگیهای صفت است و اسمها و گروه ها یا کلمات دیگری هم که این حالت را پیدا میکنند، در حقیقت جانشین صفتاند. حاصل چنین تفکراتی باعث شده که مبحث مسند و تمییز خلط گردد. از طرف دیگر وقتی صفت از وابستههای اسم محسوب گردد و تمییز و مسند جزء وابستههای فعل، تقسیم بندیها جزئیتر و دقیقتر میشود و در نهایت آموزش سریعتر صورت میگیرد. با توجه به این که زبان شناسان از روش های علمی برای اثبات نظریات خود استفاده میکنند، لذا با شواهد و نمونه های ارائه شده ، مشخص گردید که مسند و تمییز هر یک به تنهایی یک نقش هستند.
۳-افتراقات دیگر دستور سنتی و جدید که نسبتا کم اهمیت تر است ایناست که؛ در دستورزبان جدید، ممیز و شاخص^[۲] از وابستههای اسم است در صورتی که، در دستور زبان سنتی، از شاخص نامی برده نشده است و به ممیز هم، عنوان صفت شمارشی مرکب نهادهاند. و همین طور تکرار و عطف نیز اخیراً وارد دستور شده است.
مانند:دکتر محمد قریب، دو کیلو شکر، ایثار ایثار .
شاخص ممیز واژه
دوممؤکدواژهیاول
علی و زهرا با هم ازدواج کردند.
عطف به علی

فصل چهارم

شبهجمله

۴-۱ پیشینهی اصطلاح جمله در نزد نحویان

اصطلاح “جمله” نزد نحویان به گونه‌های مختلفی بهکار گرفته شده است؛
« “سیبویه” اصطلاح جمله را در «الکتاب» خود به کار نبرده است و تنها می‌توان گفت این واژه نزد وی گاهی به معنای لغوی آن به کار رفته است. شاید از “مبرّد” به عنوان اولین کسی که اصطلاح جمله را به کار برده است بتوان نام برد. وی در «المقتضب» می‌گوید: فاعل از آن جهت مرفوع است که با فعل جمله‌ای قابل سکوت تشکیل می‌دهد به گونه‌ای که برای مخاطب دارای فایده است و شاگردش “ابن سرّاج” پس از او در تقسیم جمل می‌گوید: جمل مفید بر دو قسم است: یا فعل و فاعل و یا مبتدا و خبر . »(نجفی، ۱۳۸۶: ۱۳۰)
در تعریف و تقسیم بندی جمله در زبان فارسی و عربی تفاوت چندانی ـ اگر هم باشد درالفاظ است نه در مضمون ـ وجود ندارد . اما گونه‌ای تقسیم بندی در جملات عربی وجود دارد که در فارسی دیده نمی‌شود و آن تقسیم بندی به جملهی اسمیه، فعلیه و در برخی موارد شرطیه است. ملاک در زبان عربی صدر جمله می‌باشد به طوری که اگر صدر و اول جمله؛ اسم، فعل و ادوات شرطیه باشد جمله به ترتیب اسمیه، فعلیه و شرطیه خواهد بود و نکتهی قابل توجه در فرق بین تقسیم بندی جملات در فارسی و عربی در این است که ؛ در زبان فارسی برخلاف زبان عربی- که به صدر جمله توجه می‌شود- به فعل جمله دقت می‌شود و فعل مرکز ثقل جمله است و با توجه به فعل است که جملات از زوایای مختلف تقسیم بندی می‌شود. یک تفاوت دیگر آنکه برخی از نحویها مانند “زمخشری” و “ابن یعیش” جمله و کلام را مترادف می‌دانند.

۴-۱-۱ تعریف جمله:

از اجماع نظر دستورنویسان در باب تعریف جمله می‌توان گفت:

1. 1. در زنجیرهی واحدهای زبانی - که در دستور سنتی از واج، واژک، واژه، گروه و جمله و در دستور جدید از واج، هجا، تکواژ، واژه، گروه، بند و جمله تشکیل شدهاست - بزرگترین و آخرین واحد جمله است.

1. 1. همهی زنجیره های قبل از خود را شامل می‌شود.

1. 1. به دو قسمت نهاد و گزاره بخش پذیر است.

۴-دارای معنای کامل و تمام است.
۵- هدف از ایجاد جمله انتقال پیام است.
۶- از نظر ساختمان به دو نوع ساده و مرکب تقسیم می‌شود.

۴-۱-۲جمله‌ی ساده:

«جمله‌ای که دارای یک جمله ژرف ساختی یا جمله نمای اصلی باشد.» (مشکوهالدینی، ۱۳۷۴: ۷۶) به عبارت ساده تر جمله‌ای که از یک فعل تشکیل شود.
۱)نهاد+مسند+فعل
۲)نهاد+متمم+فعل
۳)نهاد+مفعول+فعل

۴-۱-۳جملهی مرکب