۱-۳- اهمیت و ضرورت تحقیق

رابطه زناشویی یکی از صمیمی ترین و خصوصی ترین انواع ارتباط انسانی و از نیازهای فطری بشر است. داشتن رابطه با همسر، می‌تواند سرچشمه احساس آرامش، حمایت و لذت برای هر کس باشد و این در حالی است که همین رابطه گاهی می‌تواند به منشا اضطراب، احساس ناکامی و نارضایتی تبدیل شود. زمانی که دو نفر با سلایق و نیازهای مختلف در کنار هم قرار می گیرند، دوام و کیفیت زندگی به دانش، مهارت و هنر هر یک از آن ها در تحکیم این ارتباط بستگی دارد( دیو ، ۲۰۰۸). یکی از جوانب بسیار مهم یک نظام زناشوئی، رضایتی است که همسران در ازدواج تجربه می‌کنند (تانی گوچی و همکاران ، ۲۰۰۶). اما آمار طلاق که معتبرترین شاخص آشفتگی زناشوئی است، نشانگر آن است که رضایت زناشوئی به آسانی قابل دستیابی نیست (رزن گراندن و همکاران^[۱] ،۲۰۰۴)؛ چه از یکسو در همان ‌هفته‌ها و ماه های اول ازدواج ، عدم توافق های جدی ایجاد می‌گردد که چنانچه حل نگردند، می‌توانند رضایت و ثبات این رابطه را تهدید کنند (تالمن و هسیا، ۲۰۰۴). همچنین مشکلات زناشویی با کاهش بهره وری شغلی، بروز مشکلات جسمانی و روانی و ضعف عملکرد سیستم ایمنی ارتباط دارد(گلاسر^[۲] ،۲۰۰۰). یکی از مهم ترین عوامل مشکل ساز در زمینه رضایت زناشویی، ارتباط می‌باشد. ارتباط فرایند اصلی در روابط زناشویی است و عبارتند از فرآیندی که زن و شوهر به صورت کلامی و غیرکلامی درقالب گوش دادن، مکث، حالت چهره با یکدیگر به تبادل احساسات و افکار می پردازند(شیرالی نیا و همکاران، ۱۳۸۷) موضوع ارتباطات در روابط زناشویی به قدری مهم است که بیش از ۹۰% زوجین آشفته ناتوانی در برقراری ارتباط را به عنوان یک مسئله مهم در روابط خود مطرح کرده‌اند(خسروی، ۱۳۸۶).

اصطلاح تصویر بدنی اولین بار به وسیله شلدر (۱۹۲۰) به عنوان تصویر ذهنی، از بدن و جسمان و نحوه ی ظهور آن در نظر خودمان تعریف شد. این تعریف دارای دو بعد ادراکی و نگرشی است(گلسون و فریک، ۲۰۰۶). یکی از شایع ترین مشکلات روانشناختی زنان، وجود نقص در تصویر بدن است. ظاهر فیزیکی قسمت مهمی از تصویر بدنی است، زیرا اولین منبع اطلاعاتی است که دیگران برای تعاملات اجتماعی با فرد، از آن استفاده می‌کنند ‌بنابرین‏، این عامل نقش اساسی در تعیین باورها و رفتارها درباره بدن فرد، بازی می‌کند. اثرات روانشناختی تصویر بدنی شامل عوامل ادراکی، تحولی و فرهنگی_اجتماعی است(ریردان و کاف، ۱۹۹۷). تصویر ذهنی بدنی از سه مفهوم اصلی واقعیت بدن، یعنی بدن فرد آن گونه که هست، بدن ایده آل، یعنی بدنی که فرد آرزومند آن است و بدن نمایشی، یعنی بدنی که فرد نمایش می‌دهد و از دو دسته واکنش تعدیل کننده شخصی یعنی شیوه های سازگاری و شبکه حمایت اجتماعی تشکیل شده است (پرایس^[۳]، ۱۹۹۳). تحقیقات مختلف نشانگر حساسیت بسیار بالا و آسیب زای زنان و دختران نسبت به تصویرذهنی بدنی تصویر بدنی، بازنمایی درونی ظاهر بیرونی فرد است که ابعاد ، می‌باشد (تامسون و هاینبرگ^[۴]، ۱۹۹۴). اهمیت تصویر بدنی و ، جسمانی و ادراکی و نگرش نسبت به آن ها را در برمی گیرد (پارزینسکی ^[۵]، ۱۹۹۰) جذابیت ظاهری در بین زنان و نوجوانان بیشتر از سایر اقشار جامعه است (محمدی و سجادی نژاد،۲۰۰۷).

۱-۴- اهداف تحقیق

اهداف پژوهش؛ در این تحقیق به شرح زیر دنبال شده است:

هدف اصلی:

بررسی رابطه بین خودتوصیف گری بدنی و مهارت‌های ارتباطی با رضایت زناشویی معلمان زن متاهل.

اهداف فرعی:

۱- بررسی رابطه بین خودتوصیف گری بدنی با رضایت زناشویی در معلمان زن متاهل.

۲- بررسی رابطه بین خودتوصیف گری بدنی با مهارت‌های ارتباطی در معلمان زن متاهل.

۳_ بررسی رابطه بین مهارت‌های ارتباطی با رضایت زناشویی در معلمان زن متاهل.

۴- تبیین رضایت زناشویی معلمان متاهل زن با خود توصیف گری بدنی و مهارت های ارتباطی

۱-۵- سوالات تحقیق

بر اساس مسئله تبیین شده سوالات در تحقیق حاضر به شرح زیر است:

سوال اصلی:

آیا بین خودتوصیف گری بدنی و مهارت های ارتباطی با رضایت زناشویی معلمان زن متاهل رابطه وجود دارد؟

سوالات فرعی

1. 1. آیا بین خودتوصیف گری بدنی با رضایت زناشویی معلمان زن متاهل رابطه وجود دارد؟

1. 1. آیا بین خودتوصیف گری بدنی با مهارت‌های ارتباطی معلمان زن متاهل رابطه وجود دارد ؟

1. آیا بین مهارت‌های ارتباطی با رضایت زناشویی معلمان زن متاهل رابطه وجود دارد ؟

۴-آیا خود توصیف گری بدنی و مهارت های ارتباطی میزان رضایت زناشویی را در معلمان متاهل زن تبیین می‌کند؟.

۱-۶- فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی:

بین خودتوصیف گری بدنی و مهارت‌های ارتباطی با رضایت زناشویی معلمان زن متاهل رابطه وجود دارد.

فرضیه های فرعی:

۱- بین خودتوصیف گری بدنی با رضایت زناشویی معلمان زن متاهل رابطه وجود دارد.

۲- بین خودتوصیف گری بدنی با مهارت‌های ارتباطی معلمان زن متاهل رابطه وجود دارد .

۳- بین مهارت‌های ارتباطی با رضایت زناشویی معلمان زن متاهل رابطه وجود دارد.

۴– خود توصیف گری بدنی و مهارت های ارتباطی میزان رضایت زناشویی را در معلمان متاهل زن تبیین می‌کند.

۱-۷- تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه ها واصطلاحات تحقیق

در این تحقیق خود توصیف گری بدنی و مهارت های ارتباطی به عنوان متغیرهای پیش بین ، رضایت زناشویی به عنوان متغیر ملاک و جنسیت به عنوان متغیر تعدیل کننده مورد مطالعه قرار گرفتند .

۱-۷-۱- تعاریف مفهومی متغیرهای تحقیق

خودتوصیف گری بدنی: ارزشیابی قد، وزن و جنبه‌های دیگری که ظاهر فیزیکی بدن فرد را تشکیل می­دهد را گویند. این متغیر به شدت تحت تاثیر متغیر های والدینی و متغیر های فرهنگی، گروه همسالان و نگرش های اجتماعی قرار دارد )کش^[۶]، ۱۹۹۷).

مهارت‌های ارتباطی: مهارت‌های ارتباطی آن دسته از مهارت هایی هستند که به واسطه آن ها افراد می‌توانند درگیر تعامل های بین فردی و فرایند ارتباط شوند. مهارت‌های ارتباطی فرایندی است که افراد در طی آن اطلاعات، افکار و احساسات خود را از طریق مبادله کلامی و غیر کلامی با یکدیگر در میان می‌گذارند (بروکس و هیث^[۷]، ۱۹۹۳، به نقل از هاریجه^[۸] و دیکسون^[۹]، ۲۰۰۴).

رضایت زناشویی: الیس معتقد است که رضایت زناشویی عبارت از احساسات عینی از خشنودی و رضایت و لذت تجربه شده زن یا شوهر، موقعی که همه جنبه­ های ازدواج­شان را در نظر ‌می‌گیرد (الیس، ۱۹۸۹).

۱-۷-۲- تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق