۱-۵-۱- اهداف ویژه

۱-بررسی میزان تأثیرگذاری نهاد تعلیق مراقبتی در جهت پیشگیری از ارتکاب جرائم، اصلاح و بازپروری مرتکبین و کاهش جمعیت کیفری.

۲-بررسی عملکرد دستگاه قضایی در چگونگی استفاده از نهاد تعلیق مراقبتی و بیان فوائد و نقایص موجود در مواد قانونی آن‌ ها.

۳-تشریح حدود و چهارچوب نظری نهاد تعلیق مراقبتی.

۴-ارائه پیشنهادات و راه‌ حل ‌های لازم جهت بهبود وضعیت موجود و ذکر معایب و نقایص مواد قانونی تعلیق مراقبتی

۱-۵-۲- اهداف کاربردی

قضات، وکلا، حقوق‌دانان، اساتید، دانشجویان، مفسرین قانون، قانون‌گذار، شهروندان و به طور کلی جامعه علمی کشور می‌توانند از نتایج این تحقیق برخوردار شوند.

۱-۶-سؤالات تحقیق

الف) سؤال اصلی:

۱-مبانی تعلیق مراقبتی چیست؟

ب) سؤال فرعی:

۱- آثار و فوائد تعلیق مراقبتی مجازات چیست؟

۲-آیا مقنن جمهوری اسلامی شرایط خاصی را در جهت استفاده قرار تعلیق مراقبتی الزامی دانسته است؟

۱-۷-فرضیه ‏های تحقیق

۱-تعلیق مراقبتی، یک روش مجازات با مبانی جامعه‌شناختی تربیتی است که با ترکیبی از سرپرستی و مساعدت مشخص می‌گردد.

۲- تعلیق مراقبتی مجازات دارای آثار و فوائدی چون جلوگیری از آثار سوء معاشرت مجرم با زندانیان سابقه‌دار، حرفه‌ای و خطرناک می‌باشد.

1. 1. مقنن جمهوری اسلامی ایران همان شرایطی که برای استفاده از قرار تعلیق ساده بیان کرده برای تعلیق مراقبتی در نظر گرفته است.

۱-۸- تعریف واژه‏ ها و اصطلاحات فنی و تخصصی

تعلیق: تعلیق در لغت به معنای بلاتکلیف نهادن یک کار است به طوری که نفیاً یا اثباتاً تصمیم راجع به آن گرفته نشده باشد. امر معلق از آن حیث که معلق است، نه معدوم کامل است و نه موجود کامل، بلکه وجودی است ناقص. چنانچه کارمند معلق از خدمت عنوان کارمند را دارد ولی یک کارمند کامل نیست.

تعلیق مجازات: هرگاه مجرم محکوم، سابقه ارتکاب جرم نداشته باشد، به او اخطار می‌شود که هرگاه بعداً مرتکب جرم دیگری نشود حکم فعلی تا وقتی که جرم دیگری مرتکب نشده به مرحله اجرا در نمی‌آید وگرنه هر دو مجازات در حق او اجرا خواهد شد.

در ترمینولوژی حقوق^[۱] تعلیق را بدین صورت تعریف کرده‌اند: هرگاه مجرم محکوم، سابقه ارتکاب جرم نداشته باشد، به او اخطار می‌شود که هرگاه بعداً مرتکب جرم جدیدی نشود حکم فعلی هم تا هنگامی که جرم جدیدی مرتکب نشده به مرحله اجرا در نمی‌آید وگرنه هر دو مجازات در حق او اجرا خواهد شد. این را تعلیق مجازات گویند که در حقیقت تعلیق اجرای مجازات است.

تعلیق مراقبتی: این تأسیس حقوقی عبارت است از دادن آزادی به مجرم تحت سرپرستی و نظارت مددکاران اجتماعی به جای کیفر در زندان، در مدت معینی به منظور آماده ساختن او برای بازگشت به زندگی اجتماعی.

در تعلیق مراقبتی محکوم علیه ملزم به انجام تعهداتی در دوران تعلیق می‌گردد که در جهت منافع وی و اصلاح و پیگیری از سقوط او در ارتکاب جرم است؛ به علاوه جامعه نیز از عمل بزه‌کاران تعلیقی معاف می‌گردد و در مقابل با موجبات حبس بزه‌کاران حرفه‌ای و خطرناک، جامعه از شر این قبیل بزه‌کاران مصون می‌ماند.

۱-۹-روش‌شناسی تحقیق

در این تحقیق از روش تحلیلی و توصیفی و انتقادی استفاده شده است یعنی در بیان مطالب و موضوعات مطرح شده به فلسفه وضع نهاد تعلیق مراقبتی در قانون مجازات اسلامی پرداخته و حوزه شمول آن را مورد بررسی قرار داده و سپس به تحلیل و نقد و بررسی آن خواهیم پرداخت.

۱-۱۰- روش و ابزار گردآوری داده ها

در این تحقیق بر اساس روش رایج تحقیقاتی در جامعه علمی کشور ما مانند اکثر تحقیقات در رشته علوم انسانی روش جمع‌ آوری مطالب بر پایه و اساس تحقیق کتابخانه‌ای استوار است و ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق بر این اساس استوار است ۱-متن‌خوانی و فیش‌برداری از کتب حقوقی و جزایی و فقهی و تقریرات و جزوات نویسندگان حقوقی جامعه علمی کشور ۲-مشاوره، نظرات علمای رشته حقوق و کارشناسان خبره، اساتید و حقوق‌دانان، وکلا و قضات را می‌توان نام برد.

۱-۱۱-روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها

روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها در این تحقیق ‌به این ترتیب است که پس از جمع‌ آوری مطالب از طریق روش کتابخانه‌ای و مطالعه منابع مدون به روش فیش‌برداری ابتدا نظریات مختلف در خصوص مسائل مطرح شده را بیان و ادله آن‌ ها در حقوق مورد ارزیابی قرار داده و سپس در حد ‌پاسخ‌گویی‌ به سؤالات تحقیق با توجه به فرضیه‌ها و منطبق با روش استدلالی و عقلی و منطقی در جهت اثبات یا نفی آن‌ ها پرداخته خواهد شد.

فصل دوم

تعاریف، مبانی و تاریخچه تعلیق مراقبتی

در این فصل به تعریف مفاهیم و مبانی اساسی مربوط به تحقیق پرداخته خواهد شد و سپس به مسائل پیشینه و تاریخی موضوع در حقوق ایران و با نگاهی به حقوق دیگر کشورها پرداخته می‌شود.

۲-۱-تعاریف مربوط به مفهوم «تعلیق مراقبتی»

در قسمت به تعریف مرتبط با مفهوم تعلیق مراقبتی پرداخته می‌شود.

۲-۱-۱- تعلیق در لغت

در فرهنگ معین تعلیق در لغت این‌چنین تعریف شده است: «تَ) [ ع . ] ۱ – (مص م .) آویزان کردن . ۲ – چیزی در زیر کتاب یا نوشته‌ای نوشتن . ۳ – (اِ.) نام یکی از خطوط اسلامی منشعب از نسخ با شیوه ایرانی . ۴ – (اِمص .) آویزان بودن ، آویختگی . ۵ – انجام نشدن کاری یا بلاتکلیف ماندن امری بدون مشخص بودن زمان قطعی انجام یافتن آن»^[۲]

در مفهوم فقهی آن واژه تعلیق در اصطلاح علم فقه وابسته کردن به شرط و یا وصفی است که طرفین در عقد انشا می‌کنند برای مثال: فروشنده در عقد بیع،‌تملیک و تملک را به آمدن زید از سفر بداند، به طوری که اگر زید آمد، مشتری مالک مبیع شود و در غیر این صورت، مالک آن نگردد. ^[۳]

در مفهوم اصولی تعلیق در علم اصول فقه، واجب را دارای اقسامی از جمله معلق و منجز دانسته‌اند. اگر وجوب واجب به مکلف تعلق گیرد و به فعلیت برسد و تحقق آن بر امر غیر مقدوری وابسته نباشد بدان واجب منجز و اگر وجوب واجبی به مکلف تعلق گرفته است،‌ معلق و منوط بر وقوع کار غیر مقدوری باشد بدان واجب معلق گویند، مانند حج که وجوبش از زمان استطاعت متوجه مکلف می‌شود. ^[۴]

از نظر اصطلاحی تعلیق در رشته‌های حقوقی معانی مختلفی دارد تعلیق در حقوق قراردادها به معنای تعلیق در انشا و منشأ آمده است و ‌به این معنی است که اثر حاصل از عقد که در همان حال عقد موجود شده است به علت نحوه مذاکرات طرفین به طور ناقص موجود می‌شود و زوال آن نقص بسته به پیدایش عامل و یا عوامل جدید باشد که آن عامل یا عوامل را معلق علیه گویند که البته این تعریف مربوط به تعلیق در انشا عقد به دلیل اینکه از نظر حقوق‌دان‌ها امر باطلی است خودداری می‌شود.