و) روش تحقیق

روش کار در این پژوهش تحلیلی ، توصیفی و تطبیقی بوده و روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه ایی می‌باشد .

ز) ساختار تحقیق

در جهت تشریح هر چه بهتر حقوق مالکیت فکری در آثار تلویزیونی تحقیق و پژوهش حاضر در سه فصل تدوین گردید ؛ بدین صورت که در فصل اول کلیاتی راجع به موضوع در دو مبحث تاریخچه و مفاهیم مورد بررسی قرار گرفت. اما مطالب مهم مربوط به بررسی حقوق مالکیت فکری در آثار تلویزیونی به ترتیب در دو فصل دوم در قالب بیان ماهیت و شکل این گونه آثار برای حمایت در دو مبحث جداگانه تحت عنوان حقوق مؤلف و حقوق مرتبط مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نهایتاًً در فصل سوم در دو مبحث جداگانه و به همان شیوه فصل قبل تبیین حقوق مادی ، حقوق معنوی ، مستثنیات حقوق مادی و مدت حمایت از آثار تلویزیونی بسته به اینکه آثار فوق الذکر از جمله آثار حقوق مؤلف یا حقوق مرتبط باشند، پرداخته شده است.

فصل اول

کلیات

مبحث اول: تاریخچه

بدون شک نمی توان فناوری ساخت دستگاه تلویزیون را تنها به یک نفر منتسب دانست ، زیرا آنچه موجبات ساخت این وسیله را فراهم آورده ، تلاش روزافزون گروهی از مخترعین خلاق بوده که به فکر ساخت دستگاهی افتادند ؛ تا با بهره گرفتن از آن جذابیت های سینما و رادیو را با هم تلفیق نمایند. بدین ترتیب تلویزیون با نشان دادن همزمان صدا و تصویر ‌به این ایده جامه عمل پوشاند. با رشد و توسعه دستگاه تلویزیون و راه یافتن آن به درون خانه ها و نهایتاًً همه گیر شدن آن از دهه ۱۹۵۰ میلادی و امکان پخش زنده برنامه های تلویزیونی مسئله مهم ؛ پخش برنامه باب میل بینندگان بود. همین امر موجب شد تا کم کم چگونگی ساخت و تامین برنامه های تلویزیونی به یک مسئله مبتلابه تمامی سازمان های پخش تبدیل شود. در نتیجه می توان گفت : ساخت و تحول دستگاه تلویزیون و سیستم های پخش با چگونگی حمایت از برنامه ها و آثار تلویزیونی ارتباط تنگاتنگی داشته و دارد.

به همین دلیل به نظر می‌رسد ، بحث از چگونگی ساخت و پیشرفت های فنی دستگاه تلویزیون و انواع سیستم های پخش در این تحقیق ، زمینه را برای درک بهتر قواعد حقوقی حاکم بر حمایت از اثر تلویزیونی فراهم نماید. زیرا این رشد سیستم های پخش بوده که توجه به حقوق آثار تلویزیونی ، دست اندرکاران ساخت برنامه و سازمان های پخش را مطرح نموده و این توجه خود منجر به تصویب قوانین جدید یا بازنگری در قوانین قبلی شده است. در ادامه پس از بیان یک تاریخچه کلی از ساخت دستگاه تلویزیون به تحولات تاریخی حمایت از چنین آثاری در قوانین داخلی و بین‌المللی خواهیم پرداخت.

گفتار اول : پیدایش تلویزیون

تلویزیون^[۷] یک سامانه ارتباطی برای ارسال و دریافت تصاویر متحرک و صدا از یک فاصله ی دور بوده و دستگاه گیرنده نیز در این سامانه تلویزیون نام دارد. نکته قابل تأمل آنکه واژه تلویزیون که از فرانسه به فارسی راه یافته ، به لحاظ ریشه لغوی خود از دو لغـت « Tele » در زبان یونانی به معنای دور و لغـت «vision» در زبان لاتین به معنای دید و بینایی نشأت گرفته است.

توسعه فناوری در اختراع تلویزیون را می توان در دو مرحله مورد بررسی قرار داد : در مرحله اول پس از کشف قابلیت نورسانی سلنیوم توسط « بای اسمیت» در سال ۱۸۷۳ ، «پاول نیپ کو» با اختراع دیسک اسکن چهارچوب نخستین تلویزیون را در سال۱۸۸۴ میلادی پایه ریزی کرد ، اما هرگز آن را نساخت. در این میان تلاش های «زوریبکن» نیز در انتقال تصاویر بسیار ساده به سیم های الکترونیکی بی فایده بود. تا اینکه تلویزیون به معنای پخش تصاویر زنده ، متحرک و ترام دار و سایه نما و دو صوتی توسط «جان لویی برد» در سال ۱۹۲۵ میلادی به شکل تلویزیون الکترومکانیکی ساخته شد. در مرحله دوم با این پیش زمینه فنی «زوریبکن» با انجام تحقیقات مداوم و استفاده از لامپ اشعه کاتدی و نهایتاًً اختراع دستگاه ایکونوسکوپ در سال ۱۹۲۳ میلادی به عنوان پدر تلویزیون الکترونیکی شناخته شد. اما سیستم تمام الکترونیک اولین بار توسط « فرانس وورس » در سال ۱۹۲۷ میلادی ساخته شد و تمام تلویزیون های امروزی نیز مستقیماً از طرح او استفاده می‌کنند. ‌به این ترتیب تلویزیون به خانه های مردم راه یافت و تا به امروز نیز حتی پس از کشف رسانه های جدید جایگاه خود را حفظ نموده است. در واقع سیستم های تلویزیون در پاسخ ‌به این مسئله به وجود آمدند که چگونه می توان تصاویر دو بعدی را از محلی به محل دیگر منتقل کرد ؟ راه حلی که برای حل این مسئله به کار برده شد ، عبارت بود از تبدیل تصاویر به سیگنال های الکتریکی (الکترومکانیکی) در یک محل و دریافت سیگنال ها و بازسازی تصویر در محل دیگر. هر چند ساختار تلویزیون های رنگی پیچیده تر می‌باشد ، زیرا تصویر در آن به وسیله سه سیگنال مختلف نشان داده خواهد شد که هر کدام تحت تاثیر سه رنگ اصلی قرمز ، آبی و سبز قرار دارند. تلویزیون ها اعم از سیاه و سفید یا رنگی در آغاز دارای سیستم پخش آنالوگ بوده و هنوز هم در برخی نقاط جهان همین سیستم کاربرد دارد. در سیستم پخش آنالوگ برای این که بتوانیم یک تصویر را به سیگنال الکتریکی تبدیل کنیم ، باید هر تصویر را از بالا به پایین (افقی) به صورت خط به خط اسکن کنیم. بدین صورت که وقتی سیگنال الکتریکی مربوط به یک خط ساخته شد ، به ابتدای خط بعدی رفته و شروع به ساختن سیگنال بعدی می‌کنیم ، وقتی سیگنال خط آخر تمام شود ، یک تصویر کامل (فریم ) ساخته خواهد شد. قاعدتاً اگر از خطوط بیشتری برای ارسال استفاده کنیم ، دقت و وضوح تصویر بیشتر خواهد شد ، بیشتر سیستم های تلویزیون ۵۲۵ خطی هستند. اما امروزه با گسترش پخش دیجیتال تصویر به جای آنکه خط به خط اسکن و به سیگنال الکتریکی تبدیل شود ، به نقطه های کوچکی به نام پیکسل تقسیم می شود.^[۸] امروزه بسیاری از سیستم های الکترونیکی و ارتباطی به سمت فناوری دیجیتال سوق پیدا کرده و این امر به علت مزایای زیاد سیستم دیجیتال همچون ذخیره و بازیابی و پردازش اطلاعات ، با سرعت زیاد و هزینه نسبتاً کم است. سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز همگام با پیشرفت های جهانی اقدام به تبدیل سیستم آنالوگ به سیستم های دیجیتال نموده است. با همه تلاش هایی فنی صورت گرفته برای ساخت دستگاه تلویزیون که تا به امروز همچنان در حال تحول است ، آنچه موجب مقبولیت رسانه تلویزیون شده ، بدون شک تکنولوژی پخش تلویزیونی حاوی دو فرکانس یکی برای ارسال صدا و دیگری برای ارسال تصویر است.

ماهی و همکاران(۱۳۹۱) پژوهشی به بررسی ارتباط سلامت روان با بهزیستی روان­شناختی در میان دانشجویان دختر دانشگاه آزاد پرداختند . یافته­ ها نشان داد که بیشترین میانگین در بعد سلامت روان اختلال در کارکرد اجتماعی بود و در بعد بهزیستی نیز بیشترین نمره مربوط به احساس سرزندگی بود. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین سلامت روان و بهزیستی اجتماعی ارتباط معنادار وجود دارد. ۳۶ درصد از تغیرات نمرات سلامت روان با بهزیستی روان شناختی قابل پیش ­بینی است.

حیدری­پور و همکاران (۱۳۹۲)پژوهشی تحت عنوان رابطه هوش هیجانی ، کیفیت زندگی و ویژگی­های شخصیتی با سلامت روان در افراد با معلولیت جسمی حرکتی ، نتایج نشان داد که ویژگی­های شخصیتی و کیفیت زندگی با چهار بعد سلامت روان همبستگی مثبت و معناداری دارند. درحالی که بین مؤلفه‌ ­های هوش هیجانی با سلامت روان همبستگی معناداری وجود ندارد. و تحلیل رگرسیون چندگانه نشان دادکه ویژگی­های شخصیت و کیفیت زندگی متغیرهای تبیین­کننده واریانس و پیش بین سلامت روان هستند .

رسولی و اسلامی (۱۳۹۲) به رابطه رضایت شغلی و ویژگی­های شخصیتی با سلامت روانی در کارکنان نیروی زمینی ارتش پرداختند . ‌به این نتایج دست یافتند که بین تیپ شخصیتی و سلامت روانی همبستگی معنی­داری وجود دارد و همچنین بین رضایت شغلی و سلامت روانی در سطح (p<0/01)وجود داشت . تیپ شخصیتی ب و رضایت شغلی سهم بیشتری در پیش‌بینی سلامت روانی داشتند .

صیدی سارویی و همکاران (۱۳۹۲) به بررسی رابطه الگوهای ارتباطی خانواده و ویژگی های شخصیتی با بهزیستی روان شناختی با واسطه گری تاب آوری در بیماران ام. اس پرداختند.‌به این نتایج دست ‌یافتند که از بین پنج عامل ویژگی­های شخصیتی، برون­گرایی می ­تواند تاب­آوری و بهزیستی روان­شناختی را به­ صورت منفی پیش ­بینی کند. هم­چنین تاب­آوری نیز بهزیستی روان­شناختی را پیش ­بینی می­ کند. به­گونه کلی تاب­آوری، نقش یک متغیر واسطه­گر را برای الگوهای ارتباطی خانواده و ویژگی­های شخصیتی با بهزیستی روان­شناختی دارد.

پیشینه خارجی

گرین برگ و بارون^[۱۰۰](۱۹۹۳) در تحقیق به بررسی ابعاد ویژگی های شخصیتی و عملکرد شغلی که وجدانی بودن، برونگرایی و نوروزگرایی می‌توانند به عنوان شاخص های معتبری به پیش‌بینی میزان عملکرد شغلی و در تمام معیارهای شغلی بپردازد. اما توافق پذیری از جمله شاخصی است که فرض شده تنها در مشاغلی می‌تواند عملکرد شغلی را پیش‌بینی کند که عوامل بین فردی نقش مهمی دارند.

ویترسو^[۱۰۱] (۲۰۰۱) به بررسی رابطه بین نوروزگرایی و برون­گرایی باسلامت روان پرداخت. نتایج این پژوهش نشان داد که نوروزگرایی رابطه مثبتی بارضایت از زندگی و عاطفه مثبت رابطه منفی با عاطفه منفی دارد. برون­گرایی رابطه معناداری با رضایت از زندگی، عاطفه مثبت و نمره کل سلامت روان دارد اما بین برون­گرایی و عاطفه منفی رابطه وجود ندارد. علاوه بر این هنگامی که اثر نوروزگرایی کنترل گردید، رابطه بین برون­گرایی و سلامت روان کاهش یافت. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که نوروزگرایی و برون­گرایی به ترتیب ۳۸ و ۳۲ درصد نمرات سلامت روان را پیش ­بینی ‌می‌کنند.

چامورو – پرموزیک وفارنهام^[۱۰۲] (۲۰۰۳) در بررسی رابطه بین ویژگی­های شخصیت و عملکرد تحصیلی در دو نمونه از دانشجویان انگلیسی نشان دادند که نمرات به دست آمده از ویژگی­های شخصیتی افراد در طول هفته های سال اول تحصیلی با نتایج آزمون نهایی رابطه دارد. بر این اساس آن­ها دریافتند که ویژگی­های شخصیتی۱۰ تا ۲۷ درصد واریانس عملکرد تحصیلی را تبیین می­ کند.

باروز^[۱۰۳](۲۰۰۶) در مطالعه ای به بررسی ویژگی­های شخصیتی و سلامتی روان دانشجویان پرداخت. نتایج به دست آمده برحسب پرسشنامه سلامت عمومی، فراوانترین علایم مربوط به اختلال در کارکرد اجتماعی بود و همچنین بین ویژگی شخصیتی و سلامت روان دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری مشاهده شد و سهم نمره کلی پرسشنامه سلامت عمومی غیر طبیعی در زنان بیشتر از مردان (۷۷%=p) می‌باشد (منوچهری اردکانی، ۱۳۸۸).

انگلیش و همکاران^[۱۰۴] (۲۰۰۹) رابطه بین عوامل شخصیت و عملکرد را تحلیل کردند آن ها به کارهای متفاوتی پرداختند و ‌به این نتیجه رسیدند که در رابطه با ویژگی های توافق پذیری، وجدانی بودن ارتباط مثبتی با عملکرد شغلی وجود دارد (حیدریان، ۱۳۸۸)

باری و استیوارت^[۱۰۵] (۲۰۰۹) به بررسی برون گرایی، وظیفه شناسی، عملکرد و حل مسئله به دو صورت ذهنی و انتزاعی در ارتباط با عملکرد گروه پرداختند این دو فاکتور شخصیت در دو سطح فردی و گروهی مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه بر روی ۶۳ تیم از دانشجویان انجام گرفت. آن ها دریافتند که اعضای برونگرا در به انجام رسیدن کار و عملکرد تیم سهیم هستند. تیم هایی که برون گرایی در آن ها یک میزان متوسط است در مقایسه باتیم هایی که تعداد چنین افرادی در آن ها کم یا زیاد است عملکرد بالاتری دارند. اما در تحلیل اطلاعات به هیچ گونه ارتباط مهمی با وجدانی بودن دست نیافتند (حیدریان، ۱۳۸۸).

فصل سوم

روش انجام پژوهش

مقدمه

برای پاسخ دادن به پرسش پژوهش و به دست آوردن اطلاعات کافی در زمینه‌های متغیرهای مورد بررسی ، پژوهشگر لازم است از روش تحقیق مناسب با موضوع پژوهش استفاده نماید . در این فصل به تبیین روش تحقیق ، جامعه آماری ، نمونه و روش نمونه گیری و روش جمع‌ آوری داده ها پرداخته شد. همچنین ابزار به کار رفته در این پژوهش توصیف گردید.

طرح پژوهش

پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است .

جامعه آماری :

شامل کلیه معلمان مدارس­ابتدایی­دولتی شهر ساری که در سال ۱۳۹۳- ۱۳۹۲ می­باشند که۶۱۴نفربوده­اند .

حجم نمونه و شیوه نمونه گیری :

حجم نمونه ‌بر اساس جدول مورگان ۲۳۴ نفر بوده است و به روش نمونه گیری به صورت تصادفی انتخاب شدند.

روش جمع ­آوری داده ­ها:

– مطالعات کتابخانه ­ای : در این روش ، اطلاعات از طریق کتب ، نشریات ، منابع اینترنتی و پایگاه ­های اطلاع رسانی جمع ­آوری و پس از انتخاب منابع ، نسبت به تهیه ، فیش برداری و ترجمه متون خارجه اقدام گردید.

– مطالعات می‌دانی : برای جمع‌ آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه در بین جامعه آماری اجرا شد . با توجه به نوع پژوهش از سه پرسشنامه شخصیت آیزنک ( E.P.I)^[106] و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (RSPWB)^[107] و پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر (GHQ)^[108] استفاده شد .

روش تجزیه و تحلیل داده ها

جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی و درصد و میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی ( همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره) استفاده شده است . کلیه تحلیل ها با بهره گرفتن از نرم افزارspss انجام گرفت.

ابزار گردآوری داده ­ها

داده ­ها با بهره گرفتن از ابزارهای پژوهش پرسشنامه شخصیت آیزنک و پرسشنامه بهزیستی روان­شناختی ریف و پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر جمع ­آوری گردید.

پرسشنامه شخصیت آیزنک

تعیین میزان هزینه​های داوری و وصول آن در دو مقطع صورت می​گیرد: یکی در مرحله اول از رسیدگی که درخواست داوری تسلیم شده و مرجع داوری تشکیل می​شود، تا زمان امضای «قرارنامه داوری». در این مقطع، دبیرخانه با توجه به محتوای درخواست اولیه و همان مقدار اطلاعاتی که در دست دارد، مبلغی را که عرفاً برای تأمین هزینه​ها تا مقطع تنظیم و امضای قرارنامه داوری کافی باشد، به​عنوان «پیش​پرداخت موقتی هزینه​ها» تعیین می​کند و به خواهان ابلاغ می​نماید که آن را پرداخت کند (ماده ۳۰ (۱) قواعد). همچنین ماده ۱ (۲) ضمیمه شماره ۳ ‌در مورد هزینه​ها). ماده ۴ (۴) قواعد در این مورد می​گوید خواهان مکلف است ضمن تسلیم نسخ کافی از درخواست داوری خود، پیش​پرداخت هزینه​ها را نیز بپردازد. جدا کردن هزینه این مرحله از مراحل بعی داوری و گذاشتن آن بر عهده خواهان از الحاقات به قواعد داوری جدید است و هدف از آن این است که اولاً خوانده که باید نصف هزینه​ها را بپردازد، نتواند در همین ابتدای داوری و با عدم پرداخت سهم خود انعقاد جریان داوری و تشکیل مرجع داوری و سایر کارها را با تأخیر و کندی مواجه سازد، و ثانیاًً میزان هزینه آن محدود به همین مرحله مقدماتی باشد که تأمین و پرداخت آن از عهده خواهان برآید و رسیدگی قابل ادامه شود. به​هر حال، مطابق ماده ۳۰ (۴) قواعد اگر خواهان این هزینه موقتی را نپردازد، رسیدگی متوقف می​شود ولی مانع از این نیست که مجدداً دعوای خود را مطرح کند.

مقطع دوم برای تعیین هزینه​ها، هر زمانی پس از این مرحله است که دیوان عملاً بتواند هزینه​های داوری را محاسبه و تعیین کند، یعنی زمانی که اطلاعات و اسناد و مدارک بیشتری در پرونده مبادله شده و طرفین اظهارات و مکاتباتی داشته​اند و مبلغ خواسته یا خواسته متقابل مشخص​تر شده و احیاناً قرارنامه داوری تنظیم و امضا شده و پرونده به مرجع داوری تحویل گردیده است. این است که ماده ۳۰ (۲) قواعد می​گوید همین​که عملی و ممکن باشد، دیوان داوری مبلغ هزینه​های داوری و رسیدگی به ادعای اصلی و ادعای متقابل را به میزانی که برای تأمین حق​الزحمه داوران و هزینه​های اداری اتاق کافی باشد محاسبه و تعیین می​نماید، و اگر بعداً مبلغ ادعاها تغییر یافت، میزان هزینه​های داوری هم تعدیل خواهد شد.

هزینه​های داوری که برای رسیدگی به پرونده دیوان تعیین می​کند در کلیه مراحل تا زمان صدور رأی است، اما ممکن است طرفین قبل از صدور رأی به مصالحه دست یابند و بخواهند دعوی را مختومه نمایند. در این صورت بسته ‌به این​که دعوی در چه مرحله​ای مصالحه شود و داوران چه مقدار کار کرده باشند، مطابق ماده ۲ (۶) ضمیمه شماره ۳ قواعد دیوان داوری، فقط هزینه​های آن مقدار رسیدگی را که تا مرحله مصالحه انجام شده است، به تشخیص خود تعیین و وصول می​کند و باقیمانده هزینه​های پرداخت شده را به پرداخت کننده مسترد می​نماید- لکن ۲۵۰۰ دلار حق​الثبت که هنگام ثبت پرونده در دبیرخانه پرداخته شده، قابل استرداد نیست.

سیستم تعیین هزینه​های داوری در اتاق چند فایده مهم دارد. اولاً مانع از این می​شود که طرفین– به‌ویژه خوانده- به اقدامات تأخیری متوسل شوند یا ادعای گزاف و واهی مطرح نمایند، زیرا اگر یکی از طرف​های دعاوی متورم مطرح نماید مجبور است هزینه آن را بپردازد تا قابل رسیدگی باشد و الّا مسترد شده محسوب می​شود. دوم، وجود جدول هزینه​ها با ضریب​های مشخص و ثابت باعث می​شود محاسبه و وصول هزینه​های داوری تابع ضابطه شود و دلبخواهی نباشد و نسبت به همه طرف​ها به​صورت مساوی عمل شود. سوم، طرفین می​توانند از قبل با مراجعه به جدول هزینه​ها، ارزیابی کنند که مراجعه به داوری چه مقدار هزینه و مخارج در بر خواهد داشت- امری که برای بازرگانان از اهمیت زیادی برخوردار است. چهارم، وجود جدول و ضریب‌های حداقل و حداکثر برای حق​الزحمه داوران، طرفین دعوی و داوران را از این که بری تعیین حق​الزحمه مذاکره نمایند یا احیاناً در موقعیت سخت چانه​زنی یا محظورهای اخلاقی قرار گیرند، معاف می​سازد. به​علاوه، چون داوران حق الزحمه مربوط را مستقیماً از طریق اتاق دریافت می​کنند و تماسی با طرفین ندارند شخصیت و حریم آن ها بهتر حفظ می​شود.

۵- تعیین محل داوری

طرفین می​توانند در موافقتنامه داوری توافق کنند که داوری در چه محلی و کدام کشور برگزار شود. اما در صورتی که محل داوری معلوم نباشد، از جمله مسائلی که باید در مرحله اول داوری یعنی هنگام تسلیم درخواست داوری و شروع دعوی تعیین تکلیف شود، همین محل داوری است که مرجع داوری باید در آنجا تشکیل شود و کار خود را انجام دهد. همین​قدر اشاره می​کنیم که گرچه داوری اتاق از نوع داوری بین​المللی است و مرجع داوری مطابق قواعد داوری اتاق به دعوی رسیدگی می​کند و به مقررات و قوانین داوری یا قوانین ماهوی کشور محل داوری مأخوذ نیست، اما به​هر حال مکلف است قوانین آمره و نظم عمومی آن کشور را رعایت کند که همین​امر ممکن است پاره​ای محدودیت​های حقوقی برای او ایجاد کند. البته امروزه کشورها سعی می​کنند با تصویب قوانین پیشرفته در زمینه داوری حداکثر تسهیلات را برای برگزاری داوری​های بین‌المللی در خاک خود برقرار نمایند و مراجع قضائی آن ها در جریان داوری​هایی که در سرزمین آن ها برگزار می​شود، کمتر دخالت نمایند و این را از جمله امتیازات و جاذبه​های بین​المللی و اعتبار حقوقی نظام حقوقی خود می​شمرند (مانند سوئیس و فرانسه) کما این​که در کشور ما نیز، در سال ۱۳۷۶ قانون داوری تجاری بین‌المللی به تصویب رسید که در داوری​های بین​المللی که در ایران برگزار می​شود قابل اجرا است و آزادی عمل فراوانی برای طرفین و داوران قائل شده و آن را قانونمند کرده و رویهم رفته تسهیلات حقوقی فراوانی نیز برای حسن برگزاری آن ها فراهم نموده است.^[۹۴]

مطابق ماده ۱۴ قواعد داوری اتاق، در صورتی که طرفین در این مورد توافقی نکرده باشند، دیوان داوری اتاق با ملاحظه و دقت در موضوع دعوی، تابعیت طرفین و داورانی که تعیین شده​اند یا می​شوند، و نیز با توجه به قوانین کشور موردنظر درباره داوری تجاری بین​المللی که تا چه اندازه حمایت کننده و تسهیل کننده باشد، و همچنین با توجه به ملاحظاتی از قبیل سهولت رفت و آمد به کشور مورد نظر، «محل داوری» را تعیین می​نماید که تصمیم او در این مورد قطعی می​باشد. اثر مهم محل داوری آن است که جلسات داوری و استماع و نیز صدور رأی داوری باید در آن محل انجام شود و حتی اگر با توافق طرفین جلسات در محل دیگری برگزار شود، مفروض است که در «محل داوری» برگزار شده و مشمول مقررات احتمالی آن محل است. تا جایی که به​صدور رأی مربوط می​شود، رأی داوری تابعیت کشور محل صدور را دارد (ماده ۲۵ (۳) قواعد).

۶- تنظیم قرارنامه داوری

توصیف های نوروفیزیولوژیک ‌در مورد ناتوانی هیجانی نیز پیشرفت هایی داشته است. (پاپز^[۷۵]،۱۹۳۷به نقل از کاپلان سادوک،۲۰۰۸،ترجمه پورافکاری،۱۳۸۶) مرزهای دستگاه لمبیک را معلوم کرد. پاپز مداری مرکب از هیپو کامپ، هیپوتالاموس قدامی و شکنج سینگولا را به عنوان مرکز هیجانات در سلسله اعصاب مرکزی معرفی نمود و آن را دستگاه لمبیک نامید.

این نظریه هرچند از نظر تشریحی مورد مطالعه عمیق قرار نگرفت اما از نظر در گیر ساختن هیپوتالاموس در هیجانات و نقش یکپارچه سازی قشر مغز نظریه ی نافذی بوده است. (کاپلان و سادوک،۲۰۰۸،ترجمه پورافکاری،۱۳۸۶).بر اساس نظریه پاپز دستگاه لمبیک به عنوان یک مکانیسم تحلیل کننده ی ابتدایی عمل می‌کند و تبادل های مختلفی بین ساختار مغز اولیه و نئوکرتکس به جای انتقال به تعقل برای ارزیابی بلا فاصله از طریق مراکز اعصاب خودکار بیان می‌گردد. به عبارت دیگر احساسات به جای بیان و تخلیه از طریق استفاده نمادین از لغات و رفتار مناسب ممکن است به نوعی «زبان عضوی» تبدیل گردند(لولاس،۱۹۸۹).

(نمیا^[۷۶]،۱۹۷۷به نقل از ون راد^[۷۷] و گاندل،۲۰۰۴) فقدان ارتباط نورونی مناسب بین دستگاه لمبیک و نئوکرتکس را پیشنهاد کرد. نمیا با بهره گرفتن از کارهای مک لین، بیان کرد خواه به علت عوامل ژنتیک و یا توقف رشدی در دوره ی نوزادی، فقدان ارتباط نورونی مناسب بین دستگاه لمبیک و نئو کرتکس که محل بازنمایی هوشیارانه احساسات و تخیلات است به وجود می‌آید.و این خود منجر به ایجاد شکاف و تجزیه میان برانگیختگی های ‌فیزیولوژیک و ابراز احساسات از طریق علایم نمادین می‌گردد. لذا فرد قادر به تجربه ی آگاهانه ابراز احساسات نبوده ولی تغییرات هیجانی ناشی از هیپوتالاموس را درک می‌کند. این تغییرات با ایجاد اتصالات کوتاه در کرتکس روی فرایند های بدنی تأثیر می‌گذارند. نمیا خصوصاًً سیر دوپامین مغز میانی را مرتبط با ناتوانی هیجانی و فرآیندهای روان تنی در نظر گرفت.

دیدگاه فرهنگی – اجتماعی

(هولینگزهد^[۷۸] و ردلیچ^[۷۹]،۱۹۵۸به نقل از لولاس،۱۹۸۹) اعتقاد دارند در نظر گرفتن ناتوانی هیجانی از بعد فرهنگی- اجتماعی تلاش هایی را که تاکنون ‌در مورد توصیف ناتوانی هیجانی به عمل آمده است؛ را زیر سؤال می‌برد؛ چرا که تمامی مصاحبه ها تحت شرایط مصنوعی انجام شده. آن ها نشان دادند موقعیت هایی توسط پژوهشگران فرانسوی به کار رفته شده که در آن بیمار با گروهی از مصاحبه گران روبه­رو می­ شود؛ بیان تخیتل و عـاطفه را محـدود می‌کند. همچـنین بیان می­ کند که طبقه اجتماعی نیز ممکن است عامل مهمی در این مشکل باشد؛ چرا که پژوهش ها ، همبستگی مثبت را بین طبقه اجتماعی پایین تر و بیماری روان تنی نشان می‌دهد. بورتز نتیجه گیری نمود آنچه را که ساختار ناتوانی هیجانی می‌نامند یک بیماری نیست بلکه مربوط به طبقه اجتماعی و تفاوت های هوشی بین بیماران طبقه متوسط و پایین است. عده ای از محققین ناتوانی هیجانی را از دیدگاه جامعه شناختی مورد بررسی قرارداده اند. به عنوان مثال( زپت^[۸۰] ،۱۹۸۱و ولف^[۸۱]،۱۹۷۷ ) معتقد بودند که افرادی که دچار ناتوانی هیجانی هستند در فضایی رشد یافته­اند که مشوق کمی برای رشد مهارت ها و توانایی‌های نماد سازی در ارتباطات دریافت نموده اند. این قبیل افراد ممکن است یک خود کاذب را تشکیل بدهند.خودی که با شیوه فاقد هیجان با دیگران رابطه برقرار می‌کند. و لذا با توجه به مدل یادگیری اجتماعی می بایست انتظار صفات ناتوانی هیجانی را در والدین این افراد هم داشته باشیم.

۲-۱۵-تفاوت‌های جنسیتی و آلکسیتیمیا

در خصوص ارتباط میان آلکسیتیمیا و متغیرهای جمعیت شناختی نتایج ضد و نقیض زیادی گزارش شده است. پارکر و همکاران (۱۹۹۸) با انتقاد از پژوهش های پیشین، دلیل گزارش نتایج ضد و نقیض را استفاده از مقیاس های ضعیف برای اندازه گیری سازه آلکسیتیمیا دانسته اند. این پژوهشگران به منظور بررسی رابطه آلکسیتیمیا و متغیرهای جمعیت شناختی در نمونه ای از بزرگسالان بهنجار از مقیاس آلکسیتیمیا تورنتو استفاده کردند. نتایج پژوهش آنان نشان داد که آلکسیتیمیا اندازه گیری شده به وسیله مقیاس TAS هیچ گونه ارتباطی با سن، جنسیت، سطح تحصیلات وضعیت اقتصادی و حتی هوش ندارد.

دیون^[۸۲](۱۹۹۶) جنسیت و آلکسیتیمیا را در نمونه ای از دانشجویان و با بهره گرفتن از مقیاس ۲۰ ماده ای آلکسیتیمیای تورنتو مورد بررسی قرار داد. نتایج حاکی از آن بود که تنها در مقیاس «تفکر برون مدار» مردان نسبت به زنان نمرات بالاتری داشتند. شوت و همکاران (۱۹۹۸) در پژوهشی در خصوص آلکسیتیمیا و هوش هیجانی ‌به این نتیجه رسیدند که میانگین نمرات مردان در تورنتو -۲۰، عامل دشواری در توصیف احساسات و عامل تفکر برون مدار از زنان بالاتر است.

برنبام ^[۸۳]و همکاران (۲۰۰۲) در بررسی رابطه میان جنسیت با آلکسیتیمیا و فرایند اجتماعی شدن هیجان ها نشان دادند که تفاوت های جنسیتی و آلکسیتیمیا و فرایند اجتماعی شدن هیجان ها نقش مهمی دارد. یافته مهم­تر این بود که فرایند اجتماعی شدن هیجان ها واسطه ارتباط میان جنسیت و آلکسیتیمیا بود. به عبارتی جنسیت به واسطه تأثیری که بر فرایند اجتماعی شدن هیجان ها داشت؛ بر آلکسیتیمیا اثر می گذاشت.

شیوع آلکسیتیمیا در جمعیت جوان و رابطه اش با متغیرهای جمعیت شناختی توسط کوکونن و همکاران(۲۰۰۱) نیز مورد بررسی قرار گرفت. در سال ۱۹۹۶، تعداد ۱۲۰۵۸ کودک در قسمتی از فنلاند به دنیا آمدند. مطالعه پیرو ۳۱ سال بعد در سال ۱۹۹۷ بر روی گروهی از این افراد انجام شد. مقیاس ۲۰ سؤالی آلکسیتیمیا به ۵۹۹۳ آزمودنی داده شدکه ۸۴ درصد پرسشنامه‌ها را پر کردند و باز گرداندند. میانگین نمره TAS در مردان ۸/۴۶ و در زنان ۵/۴۲ به دست آمد. یافته ها همبستگی قوی میان آلکسیتیمیا و جنس مذکر نشان داد. شیوع آلکسیتیمیا ۴/۹ درصد در مردان و ۲/۵ درصد در زنان گزارش شده است. کوکونن و همکاران اعتقاد دارند که آلکسی تیمیا بیشتر خاص گروه مردان می‌باشد.

آلکسیتیمیا ممکن است با رفتارهایی مثل سیگار کشیدن، سوء مصرف مواد، سوء تغذیه، شیوه زندگی بدون تحرک، روابط جنسی که با خطر آلودگی به ویروسهای کشنده مثل HIV همراه است، کم خوابـی و عدم رعایت رژیم دارویـی به صـورت غیـر مستقیم با بیـماری های جسمی مربوط می‌باشد. چنین فرض شده که مبتلایان به آلکسیتیمیا ممکن است به علت عدم موفقیت در تنظیم نمودن عواطف نامتمایز برای کاهش برانگیختگی فیزیولوژیک حاصل از این عواطف به جای رفتارهای مؤثر و سالم به رفتارهای لجوجانه و اعتیاد متوسل شوند. دشواری در تشخیص احساسات با سوء مصرف الکل و دارو همبستگی دارد. درصد بالایی از سوء مصرف کنندگان دارو مبتلایان به آلکسیتیمیا هستند. در بررسی خودکشی ها، قتل ها و تصادفات، سوء مصرف الکل و دارو مکرراً به چشم می‌خورد(لولاس،۱۹۸۹).

۲-۱۶-پیشینه تحقیق

پیشینه تحقیق در ایران

جهانبخش و همکاران (۱۳۹۲)، در مطالعه­ ای به منظور بررسی تأثیر حمایت‌های اجتماعی در ارتقاء موقعیت بیماران ام‌اس در شهر اصفهان ‌به این نتیجه رسیدند که حمایت‌های اجتماعی می‌تواند به احساس رضایتمندی از زندگی و امیدواری در بیماران مبتلا به ام‌اس منجر شود . ولی بااین‌وجود هرچند حمایت­های اجتماعی به صور گوناگون اعم از مالی و اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و حمایتی و خدماتی می ­تواند در رفاه حال بیماران مبتلا به ام‌اس مؤثر واقع گردد، ولی به سبب نبود درمان قطعی جهت درمان این بیماری حمایت­های اجتماعی همه‌جانبه نیز نمی­تواند با بهبودی نسبی این مبتلایان رابطه معناداری داشته باشد.

نتایج به دست‌آمده در مطالعه­ ای نشان داد که حمایت اجتماعی ادراک‌شده، راهبردهای مقابله­ای و تاب­آوری قادر به پیش ­بینی کیفیت زندگی بیماران ام‌اس می­باشند و در این میان سهم متغیر حمایت اجتماعی از سایر متغیرها بیشتر است. به‌این‌ترتیب هراندازه بیمار مبتلا به ام‌اس از حمایت اجتماعی بیشتری برخوردار باشند، در برابر مشکلات تاب­آوری بالاتری داشته باشد و راهبردهای مقابله­ای مناسب­تری را به کار ببرد، از لحاظ روانی و جسمانی زندگی باکیفیت‌تری خواهد داشت. بر این اساس دادن آگاهی به خانواده و اطرافیان بیمار مبنی بر اهمیت نقش حمایت اجتماعی در زندگی بیماران مبتلا به ام‌اس و آموزش مهارت­ های تاب­آوری و حل مسئله ‌به این بیماران می ­تواند تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت زندگی این بیماران داشته باشد (میکاییلی، مختار پور حبشی و میسمی، ۱۳۹۱).

در مطالعه دیگری با عنوان تأثیر گروه همتایان در ارتقای وضعیت سلامت جسمی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس نتایج پژوهش نشان داد گروه همتایان می‌تواند سبب ارتقای سطح سلامت جسمی بیماران مبتلا به ام‌اس گردد. ‌بنابرین‏ ‌می‌توان با بهره بردن از گروه همتایان، سطح کیفیت مراقبت از بیماران مبتلا به ام‌اس در جامعه را ارتقا داد که درنهایت ارتقای کیفیت زندگی بیماران را به دنبال دارد (اشک تراب و همکاران، ۱۳۹۱).

مراقبت از بیمار مبتلا به ام‌اس تنش زیادی برای مراقب و خانواده ایجاد می­ کند. اجرای یک برنامه توانمندسازی به خودکنترلی و اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه منجر می­ شود. نتایج مطالعه­ ای با عنوان تأثیر الگوی توانمندسازی خانواده – محور بر دانش، نگرش و عملکرد مراقبین بیماران مبتلا به ام‌اس نشان داد توانمندسازی مراقبین بیماران مبتلا به ام‌اس، منجر به افزایش آگاهی، درک و مهارت شده، ایشان را در امر مراقبت کارآمد یاری داده و منجر به بهبود ایفای نقش می­ شود (مسعودی و همکاران،۱۳۹۰).

حمایت اجتماعی نیرومندترین نیروی مقابله­ای برای رویارویی موفقیت‌آمیز و آسان افراد درگیر با بیماری­های مزمن و شرایط تنش­زا شناخته‌شده و تحمیل مشکلات را برای بیماران تسهیل می­ کند (چان و همکاران، ۲۰۰۱؛ لی و همکاران، ۲۰۰۴، نصیر، ۱۳۸۹ به نقل از میکاییلی و همکاران، ۱۳۹۱). به‌طورکلی بیماران ام‌اس احتمالاً به دلیل شرایط نامطلوب جسمانی که دارند، خود را دوست‌نداشتنی و منفی ارزیابی ‌می‌کنند. برخورداری از حمایت اجتماعی، دوستان، خویشاوندان و شبکه­ های حمایت اجتماعی، ضمن فراهم کردن رفاه جسمانی می ­تواند از لحاظ عاطفی و هیجانی نیز روی این بیماران اثر گذاشته و به بهبود کیفیت زندگی آنان منجر گردد (میکاییلی و همکاران، ۱۳۹۱).

۲-۱۶-۳ موقعیت شغلی و اقتصادی

موقعیت شغلی افراد مبتلا به ام‌اس نه تنها توسط مشکلات جسمی تحت تأثیر قرار ‌می‌گیرد بلکه عواملی چون خستگی و تغییرات شناختی نیز در آن مؤثرند (یورکستون^[۱۶۷] و همکاران، ۲۰۰۳). ناتوانایی­های شناختی از دلایل اصلی مشکلات شغلی در افراد مبتلا به ام‌اس است. حدود ۸۰-۵۰٪ بیماران ام‌اس در طول مدت بیماری شغل خود را از دست می­ دهند (رائو، ۱۹۹۱؛ بندیکت، ۱۹۹۷).

بزرگ‌ترین بار اقتصادی ناشی از ام‌اس به دلیل کاهش فعالیت و تولید در محیط کار است که حدوداً نیمی از مجموع هزینه­ های اجتماعی ام‌اس است. تحقیق لاراکا (۱۹۹۵)، نشان داد که ۹۰% از مبتلایان به ام‌اس قبلاً شاغل بوده ­اند و بالغ بر ۶۰% آن‌ ها از زمان تشخیص بیماری به کار خود ادامه می­ دهند، اما اگر بیماری پیشرفت کند این میزان افت می­ کند و فقط حدود ۲۰ تا۳۰ درصد از بیماران ۱۰ تا ۱۵ سال پس از تشخیص همچنان به کار خود ادامه می­ دهند (فراسر^[۱۶۸] و همکاران، ۲۰۰۲؛ به نقل از زندی پور، ۱۳۸۸).

مشکلات اقتصادی و بیکاری برای زنان عامل شروع یا ‌تشدید کننده قوی­تری است. هزینه­ های بالای بیماری، فی‌نفسه برای همه افراد استرس‌زاست، اما زنان که در حقیقت متأثر از مشکلات مالی همسر یا پدر هستند، و ازآنجاکه زنان اکثراً شاغل نیستند، فشار ناشی از هزینه­ های تحمیل‌شده بر خانواده بر دوش آن‌ ها سنگینی مضاعف خواهد داشت (زندی پور، ۱۳۸۸).