هیات استانداردهای حسابداری مالی مدعی شد؛ اگر اطلاعات به شیوه­ای ارائه شود که بتوان بدان وسیله یک واحد تجاری با واحد دیگر( و یا فعالیت­های یک واحد تجاری طی چند دوره) را با­ هم مقایسه کرد میزان سودمندی( یا مفید بودن) اطلاعات بسیار افزایش خواهد یافت. آن­گاه قابل مقایسه بودن اطلاعات را ‌می‌توان بدین گونه تعریف کرد:

کیفیت اطلاعاتی که استفاده­کنندگان را قادر سازد وجوه تشابه یا تفاوت بین دو دسته از پدیده ­های اقتصادی را شناسایی نمایند.

شناخت وجوه تشابه تا حدی به پدیده­ دیگری به­ نام «همسانی» بستگی دارد؛ و شناسایی تفاوت­های بین دو پدیده­ اقتصادی به پدیده­ دیگری به نام «ثبات رویه» بستگی دارد(هندریکسون و ون بردا، ۱۳۸۵).

۲-۲-۳-۱ قابلیت مقایسه شامل همسانی

مقصود از واژه­ «همسانی» این است که رویدادهای مشابه به عنوان اقلام همانند ثبت یا منظور شوند. اغلب تصور بر این است که اگر شرکت­ها در ارائه­ گزارشات مالی از پدیده­ «همسانی» استفاده کنند برای دستیابی به چنین هدفی هنگام تهیه­ صورت­های مالی از یک دسته از رویه ­های حسابداری، معیار­های سنجش و اندازه ­گیری، طبقه ­بندی و شیوه­ افشای اطلاعات استفاده ‌می‌کنند، انتقادی که بر این واژه وارد است، این است که هدف قابل مقایسه بودن اطلاعات است و نه همسانی دقیق یا همسانی محدود. هدف اصلی قابل مقایسه بودن اطلاعات باید این باشد که فرایند تصمیم ­گیری بستانکاران، سرمایه ­گذاران و دیگران ‌در مورد پیش ­بینی­ها و رویداد­های مالی آسان شود. یعنی کیفیت یا حالتی که بتوان به ویژگی­های مشابهی دست یافت و بر آن اساس مقایسه­ معقول انجام داد(هندریکسون و ون بردا، ۱۳۸۵).

۲-۲-۳-۲ قابلیت مقایسه شامل ثبات رویه

‌در مورد ثبات رویه تعریف­های متعددی ارائه شده است. این واژه­ کاربردهای زیر را داشته است:

کاربرد رویه ­های همانند حسابداری به وسیله­ یک واحد تجاری یا یک شرکت در دوره ­های متوالی، کاربرد رویه­ ها و معیارهای سنجش مشابه برای اقلام ذیربط در صورت­های مالی یک شرکت برای یک دوره­ حسابداری، مفهوم واژه­ ثبات رویه ‌می‌باشد.

اگر قرار باشد پیش ­بینی­ها بر مبنای داده ­های متعلق به دوره ­های پیاپی زمانی انجام شود که در طول زمان اندازه ­گیری و طبقه ­بندی می­شوند، ‌بنابرین‏ در رویه ­های حسابداری­(طی دوره ­های متوالی) باید ثبات رویه وجود داشته باشد، چون در غیر این صورت کار پیش ­بینی بسیار مشکل خواهد شد. اگر شرکت­ها از رویه ­های مختلف سنجش و اندازه ­گیری استفاده کنند، نمی­ توان روندها یا تغییرات ناشی از عوامل اقتصادی داخلی و خارجی را از اثرات ناشی از سایر عوامل تفکیک کرد.

طبق بیانیه­ی شماره­ ۲۰ از هیات اصول حسابداری، تغییرات حسابداری شامل تغییراتی می­ شود که در یک اصل حسابداری، یک برآورد حسابداری یا در واحد تجاری که صورت­های مالی منتشر می­ کند، رخ دهد. بیانیه­ی مذبور این مطلب را اضافه می­ کند که پس از پذیرفتن یک اصل حسابداری نباید آن را تغییر داد، مگر اینکه بتوان ثابت کرد که روش جدید برتر است. اطلاعات مربوط به تغییرات انجام شده را باید در دوره­ای افشا کرد که تغییر صورت گرفته است. تنها چند مورد انگشت­ شمار است که پس از تغییر باید صورت­های مالی سال­های پیشین را دوباره تهیه کرد تا اثر این تغییر بر رویدادهای مالی دوره ­های گذشته نشان داده شود(هندریکسون و ون بردا، ۱۳۸۵).

۲-۲-۴ اطلاعات‌ مقایسه‌ای‌

صورت­های‌ مالی‌ باید در برگیرنده‌­­ی اقلام‌ مقایسه‌ای‌ دوره‌­ی قبل‌ باشد به‌ جز در مواردی‌ که‌ یک ‌ استاندارد حسابداری‌ نحوه‌­ی عمل‌ دیگری‌ را مجاز یا الزامی‌ کرده‌ باشد. اطلاعات‌ مقایسه‌ای‌ تشریحی‌ تا جایی‌ باید افشا شود که‌ جهت‌ درک‌ صورت­های‌ مالی‌ دوره‌ جاری‌ مربوط‌ تلقی‌ گردد. در مواردی‌، اطلاعات‌ تشریحی‌ ارائه‌ شده‌ در صورت­های‌ مالی‌ دوره‌­های‌ قبل‌ به‌ دوره‌ مالی‌ جاری‌ نیز مربوط‌ است‌. برای‌ نمونه‌، جزئیات‌ یک‌ دعوای‌ حقوقی‌ که‌ نتیجه‌­ی آن‌ در تاریخ‌ ترازنامه‌­ی قبلی‌ مشخص‌ نبوده‌ و تاکنون‌ حل‌ و فصل‌ نشده‌ است‌، در دوره‌­ی جاری‌ افشا می‌شود. ارائه­ اطلاعات‌ مربوط‌ به‌ ابهامات‌ موجود در تاریخ‌ ترازنامه­ی‌ قبلی‌ و اقدامات‌ انجام‌ شده‌ طی‌ دوره‌ جاری‌ جهت‌ رفع‌ ابهام‌ آن ها، برای‌ استفاده‌ کنندگان‌ صورت­های‌ مالی‌ مفید است‌. درمواردی‌ که‌ نحوه‌­ی ارائه‌ یا طبقه‌بندی‌ اقلام‌ در صورت­های‌ مالی‌ اصلاح‌ می‌شود، به منظور اطمینان‌ از قابلیت‌ مقایسه‌­ی اقلام‌ صورت­های‌ مالی‌، مبالغ‌ مقایسه‌ای‌ باید تجدید طبقه‌بندی‌ شود مگر اینکه‌ این‌ امر ممکن‌ نباشد. همچنین‌ ماهیت‌، مبلغ‌ و دلیل‌ تجدید طبقه‌بندی‌ باید افشا شود. هرگاه‌ تجدید طبقه‌بندی‌ مبالغ‌ مقایسه‌ای‌ عملی‌ نباشد، واحد تجاری‌ باید دلیل‌ عدم‌ تجدید طبقه‌بندی‌ و ماهیت‌ تغییراتی‌ را که‌ در صورت‌ تجدید طبقه‌بندی‌ ایجاد می‌شد، افشا کند.

در برخی‌ شرایط‌ ممکن‌ است‌ تجدید طبقه‌بندی‌ اطلاعات‌ مقایسه‌ای‌ عملی‌ نباشد. برای‌ نمونه‌ ممکن‌ است‌ داده ها در دوره های‌ قبلی‌ به گونه‌ای‌ گردآوری‌ شده‌ باشد که‌ تجدید طبقه‌بندی‌ امکان‌پذیر نباشد. در چنین‌ شرایطی‌، ماهیت‌ تعدیلات‌ مربوط‌، افشا می‌شود. طبق الزامات‌ استاندارد حسابداری‌ شماره‌ ۶ با عنوان‌ گزارش‌ ‌بر مبنای‌‌ رویه‌­ی جدید ارائه‌­ی مجدد شود(کمیته­ی تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۹۱).

      1. هماهنگ­سازی استانداردهای حسابداری و قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی

زمانی­که گزارش­های شرکت­ها مشابه هستند نسبت به زمانی­که استانداردهای حسابداری متفاوت هستند واکنش حجم و قیمت شرکت­ها به اخبار سودهای شرکت­های خارجی به طور قابل توجهی بالاتر است. صورت­های مالی قابل مقایسه به عنوان یک ویژگی مهم از گزارشگری مالی شناخته می­ شود و سودمندی اطلاعات حسابداری را بهبود می­­بخشد. به دیدگاه کلی­تر، تصمیمات اقتصادی قابل مقایسه­ جایگزین و کتاب­های درسی حسابداری اشاره دارند که نتایج مالی به تنهایی و در انزوا نمی ­توانند ارزیابی شوند. و تجزیه و تحلیل داده ­های مالی بدون پایه و اساس قابلیت مقایسه غیر ممکن خواهد بود. با این حال قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی در تعریف و در عمل ذاتا دشوار است. حتی از لحاظ نظری تاثیر قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی بر ارزیابی حقوق صاحبان سهام قطعی نیست. مطالعات تجربی بسیار کمی ‌در مورد نقش قابلیت مقایسه در زمینه ­های مختلف وجود دارد(وانگ، ۲۰۱۱).

یکی از مهم­ترین اهداف استانداردسازی گزارش­گری مالی، افزایش امکان مقایسه­ صورت­های مالی است. وجود مجموعه ­ای از استانداردهای سطح بالا منجر به کاهش هزینه­ های دسترسی به بازارهای سرمایه در سراسر جهان شده و از این جهت سرمایه ­گذاران را منتفع می­ نماید. در حال حاضر با گسترش چشمگیر ارتباط از طریق وب، گزارش­گری مالی از راه دور در حال رواج یافتن بوده و سرمایه ­گذاران فارغ از محل سکونت خود امکان دسترسی به گزارشات مالی شرکت­ها را یافته­اند. این در شرایطی است که در صورت عدم وجود استانداردهای بین ­المللی حسابداری، مقایسه­ صورت­های مالی سایر کشورها بسیار مشکل شده و در موارد زیادی امکان پذیر نمی ­باشد. از سوی دیگر، اگر تفاوت عمده­ای در نحوه­ گزارشگری مالی بین کشورها وجود داشته باشد، در صورت عدم وجود استانداردهای بین ­المللی حسابداری برای آگاهی از صورت­های مالی شرکت های خارجی، نیاز به شناخت از نحو­ه­ی تدوین گزارش­های مالی در سایر کشورها وجود دارد که در صورت عدم این شناخت، آگاهی از صورت­های مالی این شرکت­ها عملا منتفی می­ شود(نظری و همکاران،۱۳۹۲).

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...