۲-۵- تعاریف گردشگری(توریسم)

گردشگری دارای مفاهیم متفاوتی از دیدگاه صاحب نظران مختلف است و لذا با جستجو در متون مختلف در زمینه ی گردشگری تعاریف متفاوتی را از گردشگری می توان استنباط کرد . با توجه به اینکه رسیدن به یک تعریف جهادی غیر ممکن است اجماعاتی ‌در مورد بعضی از جنبه‌های تعریفی گردشگری وجود دارد.

توریسم از کلمه تور به معنی گشت و گذار و ایسم به معنی اصول ، اصالت و مکتب تشکیل شده است و ریشه ی یونانی به نام تورونیس دارد که از یونان به اسپانیا و فرانسه و در نهایت به انگلستان راه پیدا ‌کرده‌است.کولتمن مفهوم کلی توریسم را این گونه بیان می‌کند :«مسافرتی است کوتاه مدت که از نقطه ای شروع و در نهایت به همان جا باز می‌گردد و در طول مسافرت بر اساس یک برنامه و سند خاص مکان ها و جاهای متعددی دیده می شود و مبالغ زیادی از ارزی که جهانگردان خرج می‌کنند عاید کشور میزبان می‌گردد.»(کولتمن^[۱۵]،۱۹۸۹).

گردشگری عبارت است از مجموعه ای از فعالیت ها که در ایام فراغت انجام می شود البته نه در جهت انجام کار و امور وابسته به آن که به منظور استراحت،بازیابی نیروی از دست رفته ، افزایش شناخت، آگاهی روابط انسانی و … ، این مجموعه فعالیت ها می بایست در سفر و اقامت در مناطقی غیر از مسکن و ماوای همیشگی باشد.(ویدل و بول^[۱۶]،۱۹۹۷)

پل روبر می‌گوید : گردشگری عمل مسافرت کردن و طی مسافت نمودن و رفتن به جایی غیر از مکان همیشگی و متعارف زندگی به منظور تفنن و لذت بردن است و توریست کسی است که این کار را انجام می‌دهد، به دلیل کنجکاوی یا بیکاری و برای لذت بردن، تفریح ، ورزش و یا سفر به منظور ادعای این که مسافرت می رود (محلاتی ، ۱۳۸۰)

سازمان جهانی جهانگردی (WTO) می‌گوید جهانگردی به عمل فردی که به مسافرت می رود و در آن مکان که خارج از محیط زندگی وی است برای مدتی کمتر از یک سال جهت تفریح ، تجارت و دیگر هدف ها اقامت نماید گفته می شود.

گردشگری به مجموعه فعالیت هایی اطلاق می‌گردد که در جریان مسافرت یک گردشگر اتفاق می افتد که شامل مواردی نظیر برنامه ریزی سفر ، مسافرت به مقصد، اقامت ، بازگشت وحتی یادآوری خاطرات سفر نیز می شود. اقداماتی نظیر خرید کالاهای مختلف و تعامل میان میزبان و میهمان را که گردشگر به عنوان بخشی از سفر انجام می‌دهد هم در زمره ی فعالیت های جهانگردی به حساب می‌آید (لومسون،۲۰۰۱ )^[۱۷].

۲-۶- تعریف گردشگر (توریست)

در فرهنگ فارسی توریست به سیاح و جهانگرد ترجمه شده و به مفهوم کسی که در کشورها و شهرها بگردد و سیاحت کند(عمید،۱۳۷۷).

تعریف سازمان بین‌المللی جهانگردی(WTO) از گردشگر این گونه است : جهانگرد کسی است که به کشورهایی که در آن اقامت دائم ندارد سفر می‌کند و هدفش انجام فعالیت های درآمدزائیست و در داخل مرزهای کشوری که به آن سفر می‌کند حداقل یک شب و کمتر از یک سال اقامت می کند (فیض بخش،۱۳۵۵).

برنکر عضو انستیتوی بررسی جهانگردی در وین در تعریف توریست می نویسد : هنگامی که تعدادی از افراد یک کشور به منظور گذراندن ایام تعطیل ،دیدن آثار تاریخی ، شرکت در مسابقات ، دیدن اقوام و خویشان محل اقامت خود را ترک می‌کنند به آن ها جهانگرد می‌گویند(چاک وای،۲۰۰۳)^[۱۸].

بنا به عقیده دانشمند انگلیسی به نام اجلوی ، جهانگردان کسانی هستند که در نقاط امن پس اندازهای خود را با میل و رغبت جهت گذراندن اوقات فراغت و شاد زیستن خرج می‌کنند (افصح حسینی،۱۳۸۵).

گردشگر کسی است که برای مدتی دست کم یک شب و بیش از یکسال به کشوری غیر از وطن یا محل سکونت معمولی مسافرت می‌کند و هدف او کار کردن و پول در آوردن در آن کشور نیست.این تعریف شامل کسانی می شود که برای تفریح ، گردش و گذراندن روزهای تعطیل، دیدار از دوستان و بستگان، کارهای تجاری و حرفه ای و… برای تامین هدف های دیگر به مسافرت می‌روند (گی ، ۱۳۸۲)^[۱۹].

۲-۷- گردشگری ورزشی

در ۲۵ اکتبر ۱۹۹۹ توافقنامه‌ همکاری بین کمیته ملی المپیک و سازمان جهانی توریسم درLaw Sanne امضا شد. علی رغم حوزه محدود و کوچک دو بنگاه فوق این دو بنگاه در سطح کلان بسیار قابل اهمیت هستند که این حاکی از ارتباط نزدیک بین این دو در سطح بزرگتردارد، این دو به عنوان نیروی محرکه جامعه جهانی در ابتدای قرن ۲۱ می‌باشد.

در ارتباط با تعاریف و مفاهیم مرتبط با گردشگری ورزشی محققان تعاریف مختلف و دسته بندی های مختلفی ارائه کرده‌اند و کارهای تحقیقی مختلفی انجام داده‌اند . این کارها در بعضی از نکات و موضوعات مشترک بوده و در بعضی از جنبه ها تفاوت هایی هم دارند . برای درک بهتر مفهوم گردشگری ورزشی و ابعاد مختلف آن در این قسمت نظرات و تعاریف ارائه شده توسط محققان و صاحب نظران مختلف ذکر می شود.

هینچ و هایام(۲۰۰۲) گردشگری ورزشی را مسافرت به دلایل غیر تجاری برای مشاهده یا شرکت در فعالیت های ورزشی که دور از محل زندگی می‌باشد عنوان کردند . گردشگری ورزشی عبارت است از سفری نشاط آور که افراد را با انگیزه شرکت در فعالیت های فیزیکی و یا لذت از جاذبه های ورزشی تشویق به سفر و دوری موقت از محل سکونت خود می‌کند.

گردشگری ورزشی شامل مسافرت برای شرکت در یک مراسم ورزشی به صورت منفعل (تماشای رویدادهای ورزشی و موزه های ورزشی و…) یا فعال (اسکی ، گلف و…) می‌باشد(فرزین ،۱۳۸۴).

گردشگر ورزشی شخصی است که توسط یک تور ورزشی ، از رشته ورزشی مورد دلخواه خود به عنوان تماشاچی ، همانند بازی های آسیایی ، جهانی و یا بازی های ویژه بانوان بازدید و یا تمایل دارد در رویدادها مشارکت نماید.(مجتبوی،۱۳۸۴).

در کل گردشگری ورزشی سه نوع است و سه رفتار عمده را در بر می‌گیرد:

1. 1. شرکت کردن (گردشگری ورزشی فعال).

1. 1. تماشا کردن (گردشگری ورزشی رویداد یا غیر فعال).

1. بازدید کردن از جذابیت های شهور مربوط به ورزش مثل بازدید از شخصیت های ورزشی ، موزه های ورزشی ، ورزشگاه های مهم و غیره (گردشگری خاطرات ورزشی) (گیسون،۲۰۰۵).

در تقسیم بندی دیگری گردشگری ورزشی رابا توجه به هدف مسافرت به سه دسته تقسیم کرده‌اند:

1. 1. شرکت کننده گان در رویدادها.

1. 1. تماشاگران.

1. دوستداران ورزشی (نگووا^[۲۰] و همکاران ۱۹۹۶)

گامون و رابینسون(۱۹۹۷)گردشگری ورزشی را به دو بخش نرم(soft) و سخت (hard) تقسیم کردند و آن ها رابه این صورت تعریف نمودند.گردشگر ورزشی سخت فردی است که به منظور مشارکت فعال در یک رقابت ورزشی شرکت می‌کند و گردشگر نرم کسی است که در فعالیت تفریحی تا رقابتی شرکت می‌کند و به عنوان کسی که به دنبال اوقات فراغت است در گردشگری ورزشی شرکت می‌کند.

۲-۸- دیدگاه گامون و رابینسون(۱۹۹۷) ‌در مورد گردشگری ورزشی

گامون و رابینسون دو تعریف از گردشگری ورزشی و ورزش گردشگری ارائه کرده‌اند:

گردشگری ورزشی : افراد یا گروه هایی از مردم که هنگام مسافرت یا اقامت در محلی خارج از محیط زندگی شان ، به طور فعال یا غیر فعال در یک ورزش رقابتی یا تفریحی شرکت می‌کنند(ورزش به عنوان اولین هدف مسافرت است).