درباره حدود اطاعت شوهر بیان شد که حتی زوجه اجازه ندارد بدون اذن وی امر مستحبی یا نذری را انجام دهد یا هر چیزی رادر راه خدا مصرف ماید فقط در زکات واجب نیکی به پدر و مادر و رسیدگی به خویشاوندان نیازی به اجازه شوهر نیست [۱۶۳].
اما اگر زوجه همسر خویش را اصلا اجازه بیرون رفتن ندهد و جایی که زندگی می‌کند مکانی غصبی باشد و زوجه نمی تواند فرائض الهی را انجام دهد در این زمینه حدود اطاعت شوهر به چه صورت است که در سوال ذیل به آن اشاره شده است .
زوج اجازه بیرون رفتن برای ادای نماز را نمی دهد تکلیف چیست ؟
جواب : در این مورد اذن شوهر لازم نیست و باید هر چند که شوهر او را نهی می‌کند در مکان مباح نماز بخواند و ماندن و تصرف در مکان غصبی به هر نحو حرام است و شوهر نمی تواند زن را الزام به توقف در خانه غصبی بنماید[۱۶۴] .
۳-۲- حفظ عفت و اموال شوهر :
عفت یعنی پاکدامنی حفظ گوهر پرآفت و گرانبهایی که امانت مرد نزد زن است و نشانه های شخصیت زنانه ی زن است برای پاسداری از عفت و پاکدامنی زن اسلام همه جوانب را درنظر گرفته است از جمله راحتی و آزادی در برابر همسرش یعنی ترک حجاب و آرایش و زیور و زیبایی خود را برای او بیان کرده‌است و زن در غیاب شوهر باید مال و آبروی او را حفظ نماید و خیانت در اموال و اسرار شوهر ننماید و زوجه حافظ اموال شوهر نیز می‌باشد در زمانی که زوج از خانه خارج می شود زن در واقع امانت دار و حافظ اموال اوست [۱۶۵].
زنی که خود را برای شوهر بیاراید در واقع نوعی عفت برای خودش در بیرون و در برابر نامحرمان به همراه دارد که در روایت ذیل درباره خود آرائی و آرایش برای غیر شوهر ایشان شده .
«عن ابی عبدالله (ص) قال : قال رسول الله (ص) : ایه امراه تطبیت ثم خرجت من بیتها فهی تلعن حتی ترجع الی بیتها حتی رجعت حضرت امام جعفر صادق (ع) فرمودند : رسول خدا (ص) فرمودند : هر گاه زنی خود را معطر سازد و پس از خانه خارج شود همچنان لعن شود تا به خانه باز گردد [۱۶۶].
۴-۲-دین و ایمان :
دین و ایمان زوجه از جمله حقوق شوهر است احکام واجب امر شخصی وقلبی بوده که انسان را به خدا وصل نماید و ارتباطی به اشخاص دیگر ندارد اما شوهر در گروه اشخاص دیگر نیست زوج کفو زن است و کسی از مرد به زن نزدیکتر نیست چه از حیث زندگی و ارتباط متقابل در خانواده و چه از لحاظ حفظ حقوق شوهر چرا که از این نظر زن کانون تربیت بچه ها و باید صلاحیت این امر را دارا باشند مثلا خوشگذرانی های افراطی یا هر نوع بی عفتی باعث می شود فرشتگان به خانه پا نگذارند و در واقع حق شوهر را پایمال کرده‌است .
چنانچه زنی با اعتقادات درست و پایبند باشد از جمله تاثیرات آن فرزندان را درست تربیت می‌کند .
گرفتاری هایی که معلول گناه افراد خانواده ها می‌باشد در جوامع به صورت امرطبیعی جلوه می‌کند اتفاق نمی‌افتد در چنین شرایطی زوج نمی تواند با خاطر راحتی به امور خارجی در کارش بپردازد .
پس دین و ایمان وپایبندی به فرائض الهی دارای دو جهت می‌باشد :
۱-از آنجا که به زوجه حیثیت و شخصیت میدهد
۲-به شوهر و حقوق وی مربوط می شود[۱۶۷] .
حقوق ووظایف مرد نسبت به زن :
۱-۳- تامین نفقه :
از جمله حقوق مسلم که مرد نسبت به زوجه خویش دارد (برای زنی که در اطاعت شوهر ووظایف خویش را به نحو احسن انجام میدهد ) خرج و احتیاجات زوجه را تامین می کند که این امر از بیان فقها و روایات ثابت می شود در ماده ۱۱۰۶ ق . م به این امر اشاره شده است ) در عقد دائم نفقه زن برعهده شوهر است[۱۶۸] .
در روایات نیز این مسئله (تامین نفقه ) به چشم می‌خورد از جمله ( سال اسحاق بن عمار ابا عبدالله (ص) عن حق المراه علی زوجها ؟ قال یسبع بطن‌ها و یکسو جثقها و ان جهلت غفرلها .
اسحاق بن عمار از امام ششم (ع) پرسیدند حق زن برشوهر چیست ؟ فرمود : شکمش را سیر نماید بدنش را بپوشاند و اگر جهالت گرد از اودر گذرد [۱۶۹].
روایت دیگری «فعلیکم رزقهن و کسوتهن بالمعروف خوراک و پوشاک زنان به نحو معروف برشما واجب است[۱۷۰] .
۲-۳-حق مبیت و مضاجعه :
یکی از اهداف زناشویی است که در واقع همبستر شدن و در اسلام به آن سفارش شده است و بیان کرده‌است که مستحب است که زوج هر چهار شب یک شب جهت آمیزش در کنار همسرش باشد و علاوه براین سعی کند شبها او را مهجور و رها نسازد البته این مسئله درباره کسانی است که یک زن دارند[۱۷۱] .
۳-۳- خوشرویی و خوشرفتاری :
اگر چه اخلاق نیکو هم وظیفه زن است و هم وظیفه مرد لیکن قانون اسلام آن را وظیفه خاص مرد دانسته است در حدیثی نیز به این امر اشاره شده است که پیغمبر (ص) فرمودند : برادرم جبرئیل به اندازه ای به ما نسبت به زن سفارش کرده که گمان کردم به اواف هم نمی توان گفت[۱۷۲] :
۴-۳-حق رفاه و خدمت :
از دیگر تکالیف که در اسلام برعهده مرد گذشته شده تامین رفاه زن است .
زن در اصل موظف به کارهای خانه نیست اگر چه هیچ زنی مایل به ترک یا منع آن نیست و شکنجه روحی بالاتر از این نیست که زن را در اعمال نظر و سلیقه اش منع کرد اسلام با این قانون که هیچ مردی حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند ثابت کرد زن بانوی خانه است که باید خواجه وار بنشیند و مرد خدمت او را بکند و مرد مکلف است که به همسر خویش به چشم هدیه آسمانی بنگرد که به دست او سپرده شده است[۱۷۳] .
در نتیجه زوجین نسبت به یکدیگر حقوق ووظایفی دارند تا با عمل کردن به آن ها خانواده محکم و استوار تر گردد از جمله اینکه زنی که به حقوق خویش جامه عمل می پوشاند مرد موظف به پرداخت نفقه برای اوست اما گاهی اتفاق می افتد که زوجین یا یکی از طرفین به آنچه که در حیطه وظایفشان است عمل نکنند از حد و مرز خویش تجاوز نکند در این صورت (عدم رعایت حقوق ) نشوز برآنها طلاق می شود به تصور عامه نشوز امری یک طرفه است که از جانب زوجه صورت می‌گیرد در حالی که نشوز در برابر عدم رعایت حقوق می‌باشد و چون مرد نیز حقوق ووظایفی دارد پس عنوان نشوز برزوج نیز تعلق می‌گیرد همان گونه که فقها نیز به این امر اشاره نموده اند النشوز قد یکون من الجرل و المراه جمیعا[۱۷۴] » (نشوز از هر دو طرف مرد و زن صورت می‌گیرد )
۴-تعریف نشوز :
نشوز نقطه مقابل قانت است زن قانته زنی است که مطیع و متواضع هستند و زنان ناشزه در همان محدوده ی سرکش و عصیان گر است .
و در اصطلاح شرعی عبارت است از خارج شده از اطاعت نه قصد خروج از آن و مراد زنی که سرکش و عصیان کرده باشد از آنچه که واجب است براو[۱۷۵] و دراصطلاح حقوقی سرکشی و نافرمانی کردن است [۱۷۶].
۱-۴-نشوز زن :
نزدودن آنچه مایه تنفر و کام جویی شوهر باشد ترک نظافت و بهداشت و خارج شدن از منزل بدون اذن شوهر[۱۷۷] .
نشوز زن فقط شامل تمکین نمی باشد بلکه باید در اختیار تام و تمام زوج باشد و حتی بدون اذن او برای دیدن والدینش هم نرود در واقع هر نوعی کوتاه در قبال وظایفی که نسبت به زوج دارد .
|
[پنجشنبه 1401-09-24] [ 10:15:00 ب.ظ ]
|
