بر اساس اظهارات فوق کمال گرایی[۵] عبارت است از مجموعه ای از معیارهای بسیار بالا برای عملکرد که با خود ارزیابی های منفی، انتقاد و سرزنش خود همراه است(ابوالقاسمی، احمدی و کیامرثی،۱۳۸۶؛ به نقل از فاتحی، عبدخدایی و پورغلامی، ۱۳۹۱) و می‌تواند با حرمت خود پایین در ارتباط باشد.

به نظر هویت و فلت[۶] (۱۹۹۱؛ به نقل از رایس و همکاران، ۲۰۰۳؛ به نقل از عبد خدایی و همکاران،۱۳۹۰) کمال گرایی دارای سه مؤلفه‌ است که به عنوان سه بعد کمال گرایی تعریف می شود. کمال گرایی خویشتن مدار[۷]، کمال گرایی دیگر مدار[۸] و کمال گرایی جامعه مدار[۹]. این ابعاد به صورت صفات شخصیتی در افراد تثبیت می‌شوند. کمال گرایی خود مدار به معنای کوشش فرد برای دستیابی به خویشتن کامل با توجه به معیارهای افراطی و دقیق برای خود و ارزشیابی سخت گیرانه و اطمینان بخش از رفتار خود و سانسور رفتارهای شخصی می‌باشد کمال گرایی دیگر مدار، بیانگر تمایل به داشتن انتظارات افراطی و ارزشیابی انتقادی از دیگران است (مانند سرزنش کردن دیگران، وضع معیارهای غیر واقعی برای سایرین و ارزیابی سخت گیرانه از کارکرد آنان) و شامل توقعات و باورهایی درباره توانایی دیگران مانند گرایش های کمال گرایانه والدین برای فرزندانشان می‌باشد. و کمال گرایی جامعه مدار شامل عقیده یا ادراک افراد دال بر این مطلب است که افراد مهم زندگی‌شان معیارهای غیر واقعی برای آن ها وضع می‌کنند، آن را به سختی ارزیابی می‌کنند و آن ها را برای کامل بودن تحت فشار قرار می‌دهند. و تنها زمانی راضی خواهندشد که انتظارات آن ها برآورده شود.

خود از معدود مفاهیم مورد علاقه تمامی انسان‌هاست و بررسی آن تحت عناوین متفاوتی مانند آگاهی نسبت به خود، هدایت خود[۱۰]، تحقق خود[۱۱]، حرمت خود[۱۲] انجام شده است. در این بین حرمت خود بنیادی ترین مفهومی است که زمینه اصلی پژوهش ها را به خود اختصاص داده است ‌(لیندنفیلد[۱۳]، ۱۹۹۹؛ به نقل از ‌نجفی، دهشیری، شیخی و دبیری ،۱۳۹۰). براون[۱۴] و همکاران (۲۰۰۱؛ به نقل از نجفی و همکاران،۱۳۹۰) نیز از حرمت خود به عنوان یکی از مهمترین و پرکاربردترین سازه‌های روان‌شناختی مورد توجه روان شناسی یاد می‌کنند.

تفردی و ساوان[۱۵] (۲۰۰۱؛ به نقل از نجفی و همکاران،۱۳۹۰) ابعاد اصلی تشکیل دهنده حرمت خود را در چارچوب دو مؤلفه‌ احترام و علاقمندی قابل تمایز می دانند. این محققان نشان داده‌اند که حرمت خود کلی در دو سطح صلاحیت خود و علاقه به خود متمایز می شود. صلاحیت خود نوعی تجربه شخصی ارزشنمد است که در آن فرد خود را عامل عمل احساس می‌کند. علاقه به خود به عنوان بعد دیگر حرمت خود نیز شرایط تجربه مفیدی را برای فرد به عنوان یک موجود اجتماعی فراهم می آورد.حرمت خود آسیب دیده تحمل شرایط دشوار زندگی را غیر ممکن می‌سازد و پیامد های روانی و جسمانی زیادی به بار می آورد.

محققان در حوزه کمال گرایی سعی کرده‌اند ارتباط کمال گرایی را با پدیده‌های روانشناختی مختلف از جمله حرمت خود را مورد بررسی قرار دهند. تاثیر متقابل حرمت خود و تجربه های موفقیت و شکست در زمینه ای مختلف آموزشی و غیر آموزشی، در پژوهش‌های مختلف بررسی و تأیید شده است (پوپ[۱۶]، ۱۹۸۹؛ فرانکن[۱۷]، ۱۹۹۵؛ ‌لیری[۱۸] و همکاران،‌۱۹۹۵؛ ‌به نقل از بشارت، ۱۳۸۳). لینارز و لیستر[۱۹] (۲۰۰۶؛ به نقل از بختیار پور و همکاران، ۱۳۹۰) در پژوهشی به بررسی رابطه عملکرد تحصیلی و کمال گرایی پرداختند. نتایج حاکی ازآن است که عملکرد تحصیلی همبستگی قوی با نمره های کمال گرایی داشت.

با توجه به اینکه حدود یک سوم جمعیت کشور ها را دانش آموزان تشکیل می‌دهند و مسئله پیشرفت تحصیلی دغدغه مهمی در ارزیابی تحصیلی به شمار می رود، بررسی رابطه متغیرهای مختلف با آن ضروری به نظر می‌رسد. در ادبیات پژوهشی بر ارتباط حرمت خود با عملکرد تحصیلی، موفقیت شغلی، افت تحصیلی، رفتارهای ضد اجتماعی روابط بین فردی و سلامت روانی، افسردگی، خودکشی، تصمیم گیری اخلاقی تأکیدشده است و پژوهشگران بر تأثیر حرمت خود بر تمامی موارد ذکر شده توافق دارند و به عنوان یک عامل مهم در سلامت روانی افراد خصوصاًً جوانان مد نظر قرار می‌دهند(فراقر و همکاران،۲۰۰۵؛ نلسون و همکاران،۲۰۰۶؛ هریس و همکاران، ۲۰۰۷؛ بپی، ۲۰۰۶؛ به نقل از ترقی جاه، ۱۳۸۶). همچنین کوپر اسمیت (۱۹۶۹؛ پوپ، آلیس، میچل و ادوارد، ۱۹۸۹؛ به نقل از مهرابی زاده هنرمند و همکاران، ۱۳۸۶) در پژوهشی ارتباط مثبت بین حرمت خود و عملکرد تحصیلی را تأیید ‌کرده‌است.

استامپ و پارکر[۲۰] (۲۰۰۰ ؛ به نقل از اکبری، ۱۳۸۸) مطرح نمودند که کمال گرایی ناسالم با حرمت خود پایین ارتباط دارد. رایس[۲۱] و همکاران (۱۹۹۸؛‌ به نقل از اکبری، ۱۳۸۸) در تحقیقات به بررسی رابطه کمال گرایی و متغییر های عزت نفس و کمال گرایی منفی با افسردگی ارتباط دارد.

همان گونه که گفته شد به نظر می‌رسد، کمال‌گرایی و حرمت خود با هم رابطه دارند، لذا هدف از انجام پژوهش حاضر این است که به بررسی رابطه بین کمال گرایی و حرمت خود با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان پسر و دختر دبیرستانی که در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ مشغول به تحصیل هستند، پرداخته شود.

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...