مقدار شاخص کفایت نمونه برداری KMO)) به منظور تأیید اعتبار روش ۵/ است و هر چه این آماره به یک نزدیک تر باشد، اعتبار روش بیشتر خواهد بود.
حداقل سه متغیر باید روی هر عامل بار شود. بار عاملی هر شاخص در ماتریس عاملی و ماتریس چرخش یافته، حداقل باید ۳/ باشد. همچنین حداقل میزان اشتراکات شاخص ها ۶/است و هر چقدر میزان آن به یک نزدیکتر باشد، واریانس کل تبیینی افزایش مى یابد. علاوه بر این، گفته مى شود که مدل مناسب باید حداقل ۵۰ درصد از واریانس مشترک را تبیین کند.
اندازه MSA باید بزرگ تر از۵/ باشد
وجود عوامل استخراجی همراه با نمرات عاملی که با بهره گرفتن از آن‌ها، می‌توان به بررسی دقیق­تر و جزئی­تر مشاهدات در هر یک از عوامل پرداخت (بختیار زاده و همکاران ،۱۳۶،۱۳۸:۱۳۹۰).
۳-۲۳-۴-مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی:
فرایند تحلیل سلسله مراتبی( AHP ) یکی از روش های تصمیم‌گیری چند معیاری است که در آن برمبنای یک هدف معین وبا استفاده از معیارها یا سنجه های مختلف و وزن دهی به هر یک از آن‌ها می‌توان از میان گزینه ها یا آلترناتیو ها، گزینه ی مرجح و با اولویت رابرای هدفی خاص برگزید و سایر گزینه ها را نیز رتبه بندی نمود .این روش برای اولین با در دهه ی ۷۰ میلادی بوسیله ی ساتی ابداع شد. ای اچ پی شامل سه مرحله ی اصلی به شرح زیر است :

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-ساختن سلسله مراتب: اولین گام در ای اچ پی ترسیم یک نمایش گرافیکی از مسئله است که در آن هدف، معیارهای مناسب برای دستیابی به هدف و گزینه های مورد نظر نشان داده شود.در واقع در این مرحله سطوح مختلف تحلیل به صورت سلسله مراتبی و گرافیکی به تصویــــر کشیــده می شوند.
۲- مقایسه زوجی و وزن دهی: در ای اچ پی عناصر هر سطح نسبت به یکدیگر به صورت زوجی ) دوبه دویی )مقایسه شده و وزن دهی می شوند. مقایسه و وزن دهی به عناصر در یک ماتریس K×K ثبت می‌شود مقایسه زوجی به صورت ارزش گذاری عنصر سطر نسبت به عنصر ستون صورت می گیرد و برای ارزش گذاری نیز معمولا از یک مقیاس فاصله ای از ۱ تا۹ استفـــــاده می‌شود. هر چه مقدار ارزش داده شده بیشتر باشد نشان دهنده ی اهمیت و ارجحیت بیشتر عنصر سطری نسبت به عنصر ستونی است. به طوریکه ارزش ۹ بیانگر کاملاً مرجح یا کاملاً مهم تر و ارزش یک بیانگر با ارجحیت و اهمیت یکسان است لازم به ذکر است که ماتریس مقایسه زوجی یک ماتریس معکوس است بدین معنی که اگر ارزش مقایسه ای عنصر سطری a نسبت به عنصر ستونی، b معادل ۹ باشد ارزش مقایسه ای عنصر سطری b نسبت به عنصر ستونی a برابر ۱ ÷ ۹خواهد بود.
۳-محاسبه ی نرخ سازگاری( CR): نرخ سازگاری در روش ای اچ پی شاخصی است که سازگاری مقایسه ها را نشان می دهد.این نرخ گویای درجه ی صحت و دقت ارزش گذاری ها در مقایسات زوجی است ، چنانچه نرخ مذکور برابر و کمتر از ۱/ باشد می‌توان ارزش گذاری ها ومقایسات را خوب و صحیح دانست، در غیر این صورت ارزش گذاری و مقایسات زوجی باید دوباره انجام گرفته یا اصلاح شود. نرخ سازگاری از طریق محاسبه ی شاخص سازگاری (CI) و رابطه زیر حاصل می‌شود.
CI= Σλmax-n/n-1
رابطه ۱
در رابطه بالا λmax عنصر بردار ویژه و n تعداد معیارهاست. عنصر بردار ویژه از رابطه زیر بدست می‌آید:
رابطه ۲ وزن معیار/ سطر ماتریس ارزش گذاری× ستون وزن ها = λmax
λmax باید به تعداد معیارها وبرای همه ی آن‌ها محاسبه شده وسپس از مجموع آن‌ها در رابطه (۱) CI حاصل می گردد. شاخص دیگر مورد نیاز شاخص تصادفی (RI) است:
رابطه ۳ CR = CI/ RI.(کرم . محمدی ،۶۳،۶۸،۱۳۸۸)
اولین مرحله در روش AHP تجزیه نمودن مسأله تصمیم‌گیری به سلسله مراتب است که شامل مهمترین عناصر مسأله تصمیم‌گیری می باشد . در ایجاد یک سلسله مراتب، سطح بالا، هدف نهایی یک تصمیم گیر است. سپس سلسله مراتب از کلی به جزئی تر تا اینکه به سطحی از صفات برسد، پایین می‌آید . این سطحی است که در مقابل آن گزینه های تصمیم‌گیری پایین ترین سطح سلسله مراتب ارزیابی می شوند. هر سطح باید به سطح بالاتر قبلی متصل شود .بطور مثال یکی از ساختارهای سلسله مراتبی شامل چهار سطح است : هدف اصلی، اهداف، صفات و گزینه ها.
گزینه ها در یک پایگاه داده GIS ارائه می شوند . هر لایه شامل مقادیر صفاتی که به گزینه ها تخصیص داده شده، و هر گزینه (مثلا پلیگو ) مرتبط با عناصر سطح بالایی (یعنی صفات می باشد. مفهوم صفت، روش AHP را به روش­های GIS متصل می نماید.
مقایسه عناصر تصمیم‌گیری بصورت دو تایی: یک روش اساسی جهت آزمون روش AHPمقایسه های دو تایی می باشد. این روش از پیچیدگی مدل به طور قابل توجهی می کاهد، زیرا تنها دومؤلفه دریک زمان بررسی می گردند. این روش در سه مرحله انجام می گردد الف( تهیه ماتریس مقایسه در هر سلسله مراتب، که از بالا آغاز شده و به پایین ادامه می یابد. ب( محاسبه وزنهای هر عنصر سلسله مراتب. ج( تخمین نسبت توافق (نیر آبادی و حاجی میر رحیمی ،۴).
مراحل فرایند تحلیل سلسله مراتبی
فرایند تحلیل سلسله مراتبی را می‌توان در پنج مرحله اصلی شامل تشکیل درخت سلسله مراتبی، مقایسه زوجی جایگزین ها و معیارهای تحقیق، عملیات محاسبه داده ها، تحلیل حساسیت و نرخ ناسازگاری ترسیم و اجرا نمود
ترسیم و تشریح درخت سلسله مراتبی: درخت سلسله مراتبی دارای سه سطح اصلی هدف، معیارها، و گزینه ها است که سطح معیار آن قابل تقسیم به زیر معیارهای متعدد می باشد.
هدف: به پرسش اصلی تحقیق یا مشکلی که قصد داریم آ ن را حل نماییم هدف گفته می‌شود. هدف بالاترین سطح درخت سلسله مراتبی است و تنها یک پارامتر دارد که انتخاب آن وظیفه بالاترین سطح تصمیم‌گیری پروژه می باشد.
معیارها: به ملاک های متضمن هدف و سازنده آن معیار گفته می‌شود . معیارها در واقع سنگ محک هدف یا وسیله اندازه گیری آن می باشد. هر اندازه معیارها بیشتر اجزاء هدف را پوشش دهند و بیشتر بیان کننده هدف باشند، احتمال گرفتن نتیجه دقیق­تر افزایش خواهد یافت معیارها دومین سطح درخت سلسله مراتبی پس از هدف می باشند . در این سطح می‌توانیم بنا به ضرورت به تعداد مورد نیاز معیار در سطح افقی ترسیم و تنظیم نماییم معیارهای قابل تقسیم به زیر معیارها و زیر معیارها قابل تقسیم به زیر معیارهای بعدی می باشند. این وضعیت می‌تواند بس ته به ضرورت تا n زیر معیار در سطح عمودی و افقی افزایش پیدا نماید.
جایگزین ها: جایگزین ها در واقع منظور و مقصد هدف در درخت سلسله مراتبی می باشند و پاسخ هدف از میان جایگزین های ترسیم شده به دست می‌آید. جایگزین ها آخرین سطح درخت سلسله مراتبی می باشند بستگی به چگونگی استفاده از روش AHPدارد. در مواردی که از این تکنیک به منظور انتخاب یا اولویت بندی استفاده می‌شود عمومًا تعیین جایگزین ها محقق صورت می گیرد زیرا اوست که تعیین می کند از میان کدام جایگزین ها باید انتخاب صورت گیرد یا چه جایگزی نهایی باید اولویت بندی شود.
تعیین معیارها، زیر معیارها و جایگزین ها:
کشف، شناسایی و دسته بندی معیارها، زیر معیارها و جایگزین ها: در این بخش باید دست کم یک نفر را که دارای سوابق علمی و پژوهشی در زمینه هدف و مسلط به روش تحقیق باشد برای شناسایی، کشف و دست ه بندی معیارها، زیرمعیارها و جایگزین ها به کار گرفته شود این فرد باید با بهره گرفتن از دانش خویش، انجام مطالعات تکمیلی، تحقیقات میدانی و مصاحبه اقدامات لازم را در این زمینه به انجام رساند و در نهایت مجموعه معیارها و جایگزین ها مرتبط با هدف راگردآوری و به صورت دقیق و قابل توجیه دسته بندی و در نهایت تعریف نماید.
استاندارد کردن معیارها، زیر معیارها و جایگزین ها در این مرحله با بهره گرفتن از روش دلفای، مجموعه معیارها، زیر معیارها و جایگزین ها که در بخش قبلی شناسایی و دسته بندی شده اند، استاندارد می گردند . برای این منظور چهار مرحله طراحی و اجرا خواهد شد.
تعیین گروه قضاوت کارشناسی : در این مرحله باید مجموعه ای از کارشناسانی را که درگیر فعالیت های اجرایی در زمینه هدف مورد نظر می باشند برای تشکیل گروه قضاوت کننده، دعوت نمایند . این افراد در خصوص ارتباط یا عدم ارتباط معیارها، زیر معیارها و جایگزین ها با هدف، قضاوت خواهند کرد.
طراحی پرسشنامه: پرسشنامه دلفای دارای چهار قسمت می بـاشد که شامل جدول مقیــاس ١٠ درجه­ای، پرسش های پرسشنامه دلفای جدول پیشنهادها در خصوص حذف اصلاح یا اضافه کردن معیارها و زیرمعیارها جدول ثبت امتیازات مقایسه و زیر معیارها جایگزین ها می‌شود.
جدول مقیاس ١٠ درجه ای: در این بخش جدولی با مقیاس ١٠ درجه برای سنجش اهمیت هر یک از معیارها و زیرمعیارها طراحی می‌شود. این جدول وسیله ای است که به گروه قضاوت کارشناسی کمک می کند تا ارزش عددی اهمیت هر یک از معیارها و زیرمعیا رها را نسبت به یکدیگر مشخص نمایند. جدول از سه بخش امتیاز، نشانگر و جمله اظهاری تشکیل شده است.
پرسش های پرسشنامه دلفای: در این بخش پرسش های پرسشنامه دلفای براساس معیارها، زیرمعیارها و جایگزین های پیشنهاد شده توسط گروه تحقیق طراحی خواهد شد.
شایسته است بر ای نزدیک کردن تصاویر و برداش ت های ذهنی گروه قضاوت کننده شاخص‌های مناسبی برای هر یک از معیارها و زیرمعیارها تدارک دیده شود تا گروه قضاوت کارشناسی نسبت به همه معیارها ذهنیت مشترکی پیدا نمایند و بر اساس آن قضاوت کنند .
جدول ثبت پیشنهادها در خصوص حذف، اصلاح یا اضافه کردن: در این بخش جداولی طراحی خواهد شد که به قضاوت کننده این امکان را می دهد تا پیشنهادهای اصلاحی خود را در خصوص معیارها و زیر معیارها ارائه دهد .
جدول ثبت امتیاز معیارها، زیرمعیارها و جایگزین ها: در این بخش جداولی طراحی خواهد شد که در آن‌ها امتیا ز داده شده توسط گروه قضاوت کننده به هر یک از معیارها و زیرمعیارها ثبت خواهد شد . تعداد این جداول بستگی به تعداد سطوح معیارها و زیر معیارها دارد . به گونه ای که برای سطح اول معیارها یک جدول و برای سطوح بعدی که شامل زیر معیارها می‌شود به تناسب هر یک از زیرمجموعه ها یک جدول در نظر گرفته خواهد شد. بنابراین در مرحله اول اهمیت هر یک از معیارها سنجیده خواهد شد و در صورتی که معیارها توسط تیم قضاوت کننده حائز شرایط استاندارد تشخیص داده شد، اهمیت زیرمجموعه هر یک از این معیارها بررسی خواهد گردید.
محاسبه اعتبار معیارها، زیرمعیارها و جایگزین ها: پس از تعیین ارزش عددی اهمیت هر یک از معیارها، زیر معیارها و جایگزین ها توسط گروه قضاوت کارشناسی، عملیات محاسبه اعتبار برای استاندارد کردن آن‌ها آغاز می‌شود در این مرحله با بهره گرفتن از میانگین حسابی، میانگین هر یک از معیارها و سپس زیرمعیارهای مربوط به هر معیار محاسبه شده و در نهایت مجموعه معیارها و زیرمعیارهایی که ارزش عددی ٧ و بالاتر را از روی جدول مقیاس اندازه گیری کسب کرده اند به عنوان معیارها، زیرمعیارها و جایگزین های استاندارد شده انتخاب خواهد شد .
جدول معیارها، زیرمعیارها و جایگزین های نهایی و استاندارد شده: در این مرحله مجموعه معیارها و جایگزین هایی که توانسته اند امتیاز ٧ از ١٠ را کسب کنند به عنوان معیارها، زیرمعیارها و جایگزین های نهایی در جداول جداگانه ثبت خواهند شد. این مجموعه پایه و اساس گردآوری داده های “AHP"را تشکیل می دهند و با پایان این مرحله، بخش ترسیم درخت سلسله مراتبی پایان خواهد پذیرفت.
گردآوری داده ها: پس از ثبت زیرمعیارهای استاندارد شده، مجموعه زیرمعیارها به دو دسته کلی زیرمعیارهای کمی و کیفی تقسیم خواهند شد. زیرمعیارهای کمی، زیرمعیارهایی هستند که داده های آن‌ها به صورت اعداد و ارقام حقیقی قابل گردآوری است زیرمعیارهای کیفی، زیرمعیارهایی هستند که تنها از طریق نگرش شناختی افراد می‌توان داده های آن را به دست آورد. برای گردآوری داده های کیفی ترسیم و اجرای سه مرحله ضروری است . این مراحل شامل طراحی پرسشنامه گـــردآو ری داده ها تعیین جامعه نمونه و طراحی جداول مقایسه های زوجی می باشد.
طراحی پرسشنامه: در این بخش با بهره گرفتن از زیرمعیارهای استاندارد شده، پرسشنامه گردآوری داده ها طراحی خواهد شد در این پرسشنامه تعداد پرسش ها متناسب با تعداد زیرمعیارها است . پرسش ها به صورت مقایسه بیان هر یک از آخرین سطح زیرمعیارها و جایگزین ها طراحی خواهد شد و پرسش شونده باید براساس آن پاسخ گوید برای آنکه برداش ت های ذهنی پرسش شوندگان نسبت به پرسش ها به یکدیگر نزدیک شود ارائه شاخص‌های مناسب مرتبط با زیرمعیار مناسب خواهد بود.
تعیین جامعه نمونه: انتخاب افراد پرسش شونده به صورت تعمدی، طبقه ای و سهمیه ای صورت خواهد گرفت. در این روش از انتخاب تصادفی افراد به شدت باید پرهیز کرد نحوه انتخاب بدین شکل است که در ابتدا باید با توجه به هدف پروژه و همچنین کمی یا کیفی بودن زیرمعیارها و جایگزی ن ها آن‌ها را طبق ه بندی نمود، سپس به تناسب تعداد زیرمعیارها یا جایگزین های قرارگرفته در هر طبقه، سهمیه مناسبی از پرسش شوندگان را به آن‌ها اختصاص داد و در آخر، از میان افرادی که دارای اطلاعات کارشناسی مناسب در خصوص زیرمعیارها و جایگزین ها و از جهت نوع کار و تخ صیص نیز ترجیحًا درگیر فعالیت های مرتبط با آن م ی باشند، سهمیه های اختصاصی به هر طبقه از زیرمعیارها و جایگزین ها را پر نمود با انجام این اقدامات، مجموعه افرادی که از آنان پرسش شده و همچنین تعداد و نوع پرسش ها مشخص خواهد شد.
جدول مقایسه زوجی: در این بخش سه نوع جدول داریم که شامل جدول مقیاس مقایسه زوجی جایگزین ها و آخرین سطح زیرمعیارها، و جدول ماتریس مقایسه زوجی معیارها و زیر میارها با یکدیگر می باشد .
در روشAHP با بهره گرفتن از منطق فازی که به صورت پیوستاری است جدولی ٩ یا ۱۱درجه ای تهیه می‌شود. این جدول دارای اعداد صحیح ١ تا ٩ یا ١١ می باشد که برای هر وضعیت از مقایسه، یک عدد در نظر گرفته شده است.
جدول(۳-۸): مقیاس مقایسه دو به دو در AHP

فهرست جداول
جدول۱-۱، شاخص‌های مالی و علائم بنیادی مورد استفاده به منظور رتبه‌بندی…………………………………………………۹
جدول۲-۱، شاخص‌های افشای اختیاری (عناصر مربوط به آماره های کلیدی غیر‌مالی)……………………………………۱۱
جدول۳-۱، شاخص‌های افشای اختیاری (عناصر مربوط به پیشینه اطلاعاتی)…………………………………………………..۱۲
جدول۴-۱، شاخص‌های افشای اختیاری (عناصر مربوط به اطلاعات بخش ها)………………………………………………….۱۲
جدول۵-۱، شاخص‌های افشای اختیاری (عناصر مربوط بحث و تحلیل مدیریت)……………………………………………..۱۳
جدول۶-۱، شاخص‌های افشای اختیاری (عناصر مربوط به اطلاعات پیش‌بینی)………………………………………………..۱۳
جدول۷-۱، شاخص‌های افشای اختیاری (عناصر مربوط به خلاصه ای از نتایج تاریخی مهم)…………………………..۱۴
جدول۱-۲، همسنجی شاخص‌های برتری شرکت‌ها در بورس های جهان………………………………………………………….۳۴
جدول ۲-۲، شاخص‌های رتبه‌بندی شرکت‌ها توسط سازمان مدیریت صنعتی…………………………………………………..۳۸
جدول۳-۲، متغیرها و نحوه اندازه‌گیری آنها در تحقیق سجادی و همکاران(۱۳۸۸)………………………………………….۸۴
جدول۱-۳، شاخص‌های مالی و علائم بنیادی مورد استفاده به منظور رتبه‌بندی…………………………………………….۱۰۶
جدول۲-۳، عناصر شش گانه مربوط به افشای اختیاری…………………………………………………………………………………..۱۰۸
جدول۱-۴، KMO و آزمون بارتلت…………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۹
جدول۲-۴، تحلیل واریانس شاخص‌های مالی…………………………………………………………………………………………………..۱۲۰
جدول۳-۴،ماتریس ضرایب شاخص‌های مالی در عامل های به دست آمده……………………………………………………..۱۲۰
جدول۴-۴، آمار توصیفی متغیرهای پژوهش…………………………………………………………………………………………………….۱۲۲
جدول۵-۴، همبستگی بین متغیرهای پژوهش…………………………………………………………………………………………………۱۲۳
جدول۶-۴، نتایج آزمون نرمال بودن توزیع متغیر وابسته پژوهش……………………………………………………………………۱۲۴
جدول۷-۴، نتایج آزمون نرمال بودن توزیع متغیر وابسته پژوهش بعد از فرایند نرمال سازی………………………..۱۲۴
جدول۸-۴، اطلاعات مربوط به تعیین روش مورد استفاده برای فرضیه اول…………………………………………………….۱۲۵

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول۹-۴، مدل تصادفی برای آزمون اول…………………………………………………………………………………………………………۱۲۶
جدول۱۰-۴، آزمون ناهمسانی واریانس……………………………………………………………………………………………………………..۱۲۷
جدول۱۱-۴ نگاره، نرمال بودن اجزای باقیمانده……………………………………………………………………………………………….۱۲۸
جدول۱۲-۴ اطلاعات مربوط به تعیین روش مورد استفاده برای فرضیه دوم…………………………………………………..۱۲۹
جدول۱۳-۴ مدل Pooled برای فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………………..۱۲۹
جدول۱۴-۴ آزمون ناهمسانی واریانس………………………………………………………………………………………………………………۱۳۰
جدول۱۵-۴ نگاره، نرمال بودن اجزای باقیمانده……………………………………………………………………………………………….۱۳۱
فهرست نمودارها
نمودار ۱-۴،نمودار نزولی مقادیر ویژه………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۹
۱-۱- مقدمه
سنجش و مقایسه عملکرد شرکت‌ها از جمله اطلاعات حائز اهمیتی است که سرمایه‌گذاران و سایر استفاده‌ کنندگان را در امر تصمیم‌گیری اقتصادی یاری می‌رساند. در واقع رتبه‌بندی شرکت‌ها از نظر معیارهای مالی و غیر‌مالی اطلاعات شفاف و قابل‌فهمی را به استفاده‌ کنندگان درون‌سازمانی و برون‌سازمانی ارائه می‌کند. به‌علاوه تحقیقات نشان داده جایگاه و رتبه شرکت بر عملکرد و هم چنین کیفیت و میزان اطلاعاتی که در اختیار قرار می‌دهد، اثر دارد. از سوی دیگر، شفافیت و افشای داوطلبانه در گزارش‌های مالی اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب می‌کند و زمینه را برای ایجاد بازار کارا مهیا می‌سازد.
مطالعات در زمینه تاثیر شهرت شرکت بر رفتار شرکت بسیار ناچیز است. هم‌چنین، با‌توجه به اینکه تاکنون در ایران موسسه‌ای وجود ندارد که شرکت‌ها را بر‌اساس معیارهای شهرت رتبه‌بندی کند، بنابراین، مطالعات صورت گرفته در این زمینه تنها به رتبه‌بندی شرکت بر‌اساس شاخص‌های مالی و بعضا غیر‌مالی‌کمّی بسنده می‌شود. سابقه تحقیقات در مورد افشای اختیاری در سال‌های اخیر گسترش یافته است، اما پژوهشی که هم‌زمان این دو عامل را بررسی کند، صورت نگرفته است. در این فصل، ابتدا مسأله اصلی پژوهش، اهمیت و ضرورت آن مورد بحث قرار می گیرد و سپس توضیحاتی راجع به اهداف و فرضیات پژوهش و کاربرد نتایج آن ارائه شده و در نهایت، با ارائه شرح مختصری از چگونگی اندازه‌گیری متغیرهای مدل به کار گرفته شده در این پژوهش، فصل به پایان خواهد رسید.
۲-۱- بیان مسئله
تصمیمات اقتصادی بر‌اساس اطلاعات مالی و غیر‌مالی قابل‌اتکا اتخاذ می‌شود. هرچند صورت‌های مالی اطلاعات بسیار مهمی در‌رابطه با وضعیت مالی و عملکرد مالی شرکت در اختیار قرار می‌دهد، با این همه، استفاده‌ کنندگان افزون بر آن به یک سری اطلاعات مقایسه‌ای نیز نیاز دارند. این اطلاعات نه‌تنها در‌رابطه با معیارهای مشخص (مالی و غیر‌مالی) روند گذشته شرکت‌ها را هم با خود و هم با دیگر شرکت‌ها مقایسه می‌کند، بلکه جایگاه و رتبه آن‌ها را نیز مورد سنجش قرار می‌دهد. در واقع رتبه‌بندی شرکت‌ها از نظر معیارهای مالی و غیر‌مالی اطلاعات شفاف و قابل‌فهمی را به استفاده‌ کنندگان درون‌سازمانی و برون‌سازمانی ارائه می‌کند.
استفاده‌ کنندگان برون‌سازمانی از جمله سرمایه‌گذاران و اعتبار‌دهندگان، به منظور تصمیم‌گیری درباره سرمایه‌گذاری و اعتباردهی از این اطلاعات استفاده می‌کنند. هم‌چنین، مدیران هم به عنوان استفاده‌ کنندگان درون‌سازمانی با سنجش عملکرد خود در مورد استفاده بهینه از منابع شرکت تصمیم‌گیری می‌نمایند.
تا به حال رتبه‌بندی شرکت‌هابر‌اساس شاخص‌های مالی وغیر‌مالی مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. در رتبه‌بندی بر‌اساس شاخص‌های مالی، به بررسی آن دسته از نسبت‌های مالی می‌پردازد که بیشتر مورد توجه تحلیل‌گران مالی قرار می‌گیرد . رتبه‌بندی شرکت بر‌اساس شاخص‌های غیر‌مالی نیز با‌توجه به داده‌های مورد استفاده و نحوه انجام آن به روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد. در یک روش که با بهره گرفتن از داده‌های کمّی، مانند حجم معاملات، تعداد دفعات معامله و تعداد خریداران، بر‌پایه ترکیبی از قدرت نقدشوندگی سهام و میزان اثرگذاری شرکت‌ها بر بازار رتبه‌بندی صورت می‌گیرد. در روش دیگر با بهره گرفتن از داده‌های کیفی از جمله کیفیت مدیریت، کیفیت محصولات، خلاقیت و نو‌آوری، مسئولیت پذیری اجتماعی و محیط زیست ، شهرت و اعتبار شرکت را از این منظر مورد سنجش قرار می‌دهد. در واقع، شهرت یک دارایی نامشهود است که در طول زمان کسب می‌شود. انتظار می رود همان‌گونه که این شهرت و اعتبار که در پی یکسری اقدامات و عملیات و مدیریت صحیح به دست آمده، بر تصمیم‌گیری واقدامات بعدی عملیاتی و مالی شرکت ، گزارشگری و افشاء تاثیر داشته باشد.
ادبیات نظری در‌رابطه با این موضوع بیان می‌دارند که شهرت از عدم‌تقارن‌اطلاعاتی ناشی می‌شود. در این رابطه میلیگرام و رابرت^[۲](۱۹۸۲) بر این باورند که اطلاعات نا‌متقارن در‌رابطه با درستی عمل نقش‌آفرین، باوری درباره عمل او به وجود می آوردکه همان شهرت است. هم‌چنین، آنان اظهار می‌کنند که: ” زمانیکه اشخاص راجع به اختیارات یا انگیزه‌های دیگران نامطمئن هستند، انتظار می رود مقوله شهرت مطرح شود.
افشای اختیاری شرکت نقش مهمی در کاهش عدم تقارن‌اطلاعاتی بین مدیران و سرمایه‌گذاران برون‌سازمانی ایفا می‌کند. منافع حاصل از افشای اختیاری اطلاعات هم برای تامین‌شونده و هم برای تامین‌کننده سرمایه، انگیزه افشای داوطلبانه اطلاعات را در مدیران تقویت می‌کند. در واقع باعث کاهش عدم اطمینان سرمایه‌گذار و اعتباردهندگان در‌خصوص بازده شرکت می‌شود و به دنبال آن منابع مالی شرکت تامین می‌گردد.
دلایل متعددی در‌خصوص اینکه شرکت‌هایی با شهرت بیشتر، افشای اختیاری کیفی بیشتری را منتشر می‌کنند، عنوان می‌شود. اولاُ، شرکت‌های مشهورتر نسبت به دیگر شرکت‌ها به منظور نشان دادن کیفیت برترشان و به دست آوردن ارزیابی‌های مثبت از طرف فعالان بازار و هم‌چنین نگهداشت آن انگیزه‌های بیشتری به افشای اختیاری دارند. ثانیاُ، در مقایسه با شرکت‌های دیگر، شرکت‌های مشهورتر، توجه و بررسی عمومی بیشتری را به سمت خود جلب می‌کنند و این فشار مضاعفی برای انجام رویه‌هایی که ذینفعان را منتفع می سازد از جمله افشای اختیاری با کیفیت و تداوم بیشتر اطلاعات، ایجاد می‌کند. ثالثاُ، شرکت‌هایی با شهرت بیشتر نسبت به شرکت‌های دیگر، بیشتر در معرض از دست دادن این مزیت هستند، چون شهرت بنای پیچیده ای است که در طی زمان کسب می‌شود و زمانیکه فرو بریزد، بنا نهادن دوباره آن در برخی از موارد، غیرممکن است. هزینه بالاتر از دست رفتن شهرت شرکت‌های مشهورتر نسبت به هزینه اضافی افشای با کیفیت، انگیزه اضافی به افشا را برای این شرکت‌ها ایجاد می سازد(کاو و همکاران^[۳]،a2013).
براساس مطالعات اکتشافی و مبانی نظری ذکرشده، در‌حقیقت، تحقیق حاضر به دنبال یافتن پاسخی علمی و درخور به این پرسش است که: ” آیا بین رتبه‌بندی شرکت‌ها براساس شاخص‌های مالی و غیر‌مالی‌که نماینده‌ای از شهرت شرکت است با میزان افشای اختیاری آن رابطه معناداری وجود دارد؟”
۳-۱- اهمیت و ضرورت موضوع:
شفاف سازی فضای کسب و کار و جایگاه اقتصادی شرکت‌ها، مدیران، سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و سایرین را در شناخت دقیق تر ساختار مالی و اقتصادی صنایع و بنگاه‌های اقتصادی بزرگ کشور و هم‌چنین تصمیم‌گیری در زمینه‌های مختلف اقتصادی یاری می‌رساند.
این تحقیق می‌تواند به گسترش ادبیات حسابداری در‌خصوص رتبه‌بندی شرکت کمک کند. هم‌چنین، یافته‌های این تحقیق می‌تواند در امر تصمیم‌گیری مالی‌ برای فعالان بازار سرمایه مفید واقع شود. به نظر می‌رسد تحقیق حاضر می‌تواند مدیران را در تصمیم‌گیری در ‌رابطه با افشای اختیاری اطلاعات و کسب جایگاه برتر و حفظ آن و هم‌چنین سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده‌ کنندگان در تحلیل و مقایسه شرکت‌ها و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی‌شان یاری رساند. به نظر می‌رسد، نتایج این تحقیق پاسخی درخور این پرسش که آیا کسب جایگاه برتر از نظر شاخص‌های مالی و غیر‌مالی، انگیزه‌ای در مدیر برای افشای بیشتر اطلاعات ایجاد می‌‌کند، فراهم نماید.
۴-۱- پرسش‌های تحقیق:
تحقیق حاضر در پی یافتن پاسخی به این سوالات است که:
سوال ۱- آیا هرچه رتبه شرکت بر‌اساس شاخص‌های مالی و غیر‌مالی بالاتر باشد، میزان افشای اختیاری آن، بیشتر است؟
سوال ۲- آیا بین تغییر رتبه شرکت بر‌اساس شاخص‌های مالی و غیر‌مالی با تغییر میزان افشای اختیاری، رابطه وجود دارد؟
۵-۱- فرضیه‌های تحقیق:
در این تحقیق با توجه به پرسش‌های مطرح شده، فرضیه‌های تحقیق به شرح زیر قابل‌صورت‌بندی است:
۱- هرچه رتبه شرکت بر‌اساس شاخص‌های مالی و غیر‌مالی بالاتر باشد، میزان افشای اختیاری آن، بیشتر است.

به متغیر

کیفیت درک شده برند

تصویر برند سبز

۱۶/۰

۱۱۹/۰

همان­طور که از جدول ۴-۳۰ و شکل ۸-۴ مشخص است، اثر مستقیم متغیر کیفیت درک شده برند بر تصویر برند سبز برابر با ۱۶/۰ می­­باشد که در سطح ۹۵% معنادار است (۰۳/۳ t-value =). همچنین اثر غیر­مستقیم متغیر کیفیت درک شده برند بر تصویر برند سبز با تاثیر متغیر واسطه اعتبار برند برابر با ۱۱۹/۰ می­­باشد. اثر غیر­مستقیم متغیر کیفیت درک شده برند بر تصویر برند سبز به صورت حاصل­ضرب ضریب مسیر (اثر مستقیم) متغیر کیفیت درک شده برند بر اعتبار برند (۳۴/۰) و ضریب مسیر اعتبار برند بر تصویر برند سبز (۳۵/۰) به دست آمده است. با توجه به اینکه اثر غیر­مستقیم کیفیت درک شده برند بر تصویر برند سبز (۱۱۹/۰) کمتر از اثر مستقیم آن (۱۶/۰) است. در نتیجه نقش واسطه­­ای متغیر اعتبار برند بر رابطه بین کیفیت درک شده برند و تصویر برند سبز پذیرفته نمی­ شود. در نتیجه فرضیه دهم پژوهش پذیرفته نمی­ شود.
۴-۹-۱۱- آزمون فرضیه یازدهم
فرضیه یازدهم: ار­زش درک شده سبز نقش واسطه­­ای در ارتباط بین اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز دارد.
برای بررسی نقش واسطه­­ای (میانجی­گری) متغیر ارزش درک شده برند سبز از خروجی معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. در شکل زیر رابطه اعتبار برند بعنوان واسطه­ای بین کیفیت درک شده برند و ارزش درک شده سبز ترسیم شده است و همچنین در جدول زیر اثر مستقیم، غیر­مستقیم و اثر کل بین متغیرهای اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز محاسبه شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(نمودار ۴-۱۴) رابطه ارزش درک شده سبز به­عنوان واسطه­ای بین اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز
۰۲/۰
۱۵/۰ ۶۱/۰
(جدول ۴-۳۰) اثرات مستقیم، غیر­مستقیم و اثرات کل بین متغیرهای پژوهش

مسیر

اثر مستقیم

اثر غیر­مستقیم

از متغیر

به متغیر

اعتبار برند

ارزش ویژه برند سبز

۰۲/۰

۰۹۱/۰

همان­طور که از جدول ۴-۳۱ و نمودار ۴-۱۲ مشخص است، اثر مستقیم متغیر اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز برابر با ۰۲/۰ می­­باشد که در سطح ۹۵% معنادار نیست (۲۹/۰ t-value =). همچنین اثر غیر­مستقیم متغیر اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز با تاثیر متغیر واسطه ارزش درک شده برند سبز برابر با ۰۹۱/۰ می­باشد. اثر غیر­مستقیم متغیر اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز به صورت حاصل­ضرب ضریب مسیر (اثر مستقیم) اعتبار برند و ارزش درک شده برند سبز (۶۱/۰) و ضریب مسیر ارزش درک شده برند سبز و ارزش ویژه برند سبز (۱۵/۰) به دست آمده است. با توجه به اینکه اثر غیر­مستقیم اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز (۰۹۱/۰) بیشتر از اثر مستقیم آن (۰۲/۰) است. در نتیجه نقش واسطه­­ای متغیر ارزش درک شده برند سبز بر رابطه بین اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز پذیرفته می­ شود. در نتیجه فرضیه یازدهم پژوهش پذیرفته می­ شود.
۴-۹-۱۲- آزمون فرضیه دوازدهم
فرضیه دوازدهم: تصویر برند سبز نقش واسطه­­ای در ارتباط بین اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز دارد.
برای بررسی نقش واسطه­ای (میانجی­گری) متغیر تصویر برند سبز از خروجی معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. در شکل زیر رابطه اعتبار برند به­عنوان واسطه ای بین کیفیت درک شده برند و ارزش درک شده برند سبز ترسیم شده است و همچنین در جدول زیر اثر مستقیم، غیر­مستقیم و اثر کل بین متغیرهای اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز محاسبه شده است.
(نمودار ۴-۱۵) رابطه تصویر برند سبز به­عنوان واسطه­ای بین اعتبار برند و ارزش ویژه برند سبز
۰۲/۰
۳۳/۰ ۳۵/۰
(جدول ۴-۳۱) اثرات مستقیم، غیر­مستقیم و اثرات کل بین متغیرهای پژوهش

مسیر

رشیدی و انالویی(۱۳۸۵)، در پژوهشی با عنوان"استفاده از الگوریتم K-means تعدیل یافته برای خوشه­بندی شرکت­های فعال در بازار سهام” از این روش برای خوشه­بندی شرکت­های فهرست شده در شاخص داوجنز(DJ) استفاده کردند. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که ۸۳ درصد از شرکت­های مذکور در یک خوشه قرار می­گیرند، لیکن سایر شرکت­های، غیر مرتبط به هم در خوشه­ای دیگر قرار گرفتند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

عظیمی بید­گلی(۱۳۸۵)، در پژوهش خود با عنوان"تعیین معیارهای ارزیابی متوازن و رتبه ­بندی آن­ها با بهره گرفتن از فرایند تحلیل سلسله مراتبی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” چهار شاخص حاشیه سود ناخالص، نرخ بازگشت سرمایه ­گذاری، رشد سالانه سود، رشد سالانه فروش و فروش را از دیدگاه منظر مالی بررسی کردند.
انواری رستمی و ختن­لو(۱۳۸۵)، در پژوهشی با عنوان"بررسی مقایسه­ ای رتبه ­بندی شرکت­های برتر براساس نسبت­های سودآوری و شاخص­ های بورس اوراق بهادار تهران” به تفکیک شرکت­های برتر از غیر برتر پرداختند. در این تحقیق بررسی مقایس­های میان دو روش معمول رتبه ­بندی شرکت­ها براساس شاخص­ های برتری بورس اوراق بهادار تهران و نسبت­های سودآوری حسابداری(شامل نسبت سود ناخالص، نسبت سود عملیاتی، نسبت سود خالص، نسبت بازده جمع دارایی­ ها و نسبت بازده حقوق صاحبان سهام که به نظر در شاخص­ های بورس نادیده گرفته شده ­اند) به عمل آمده است. این تحقیق بر­اساس داده ­های پنجاه شرکت برتر طی سه سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ به اجرا در­آمده و همبستگی میان نتایج این دو نوع رتبه ­بندی را مورد بررسی ، مقایسه­ ای قرار می­دهد. نتایج آزمون تجربی نشان­گر آن است که هم­بستگی ضعیفی میان این دو گروه رتبه ­بندی به عمل آمده وجود دارد. این بدان معنی است که شرکت­های برتر منتخب بورس لزوماً دارای رتبه ­های بالاتر ازحیث نسبت­های سودآوری نمی­باشند. بنابراین آنچه را که نسبت­های حسابداری برتر تلقی می­ کنند از حیث بورس برتر محسوب نمی­شوند. به عبارتی دیگر، نسبت­های سودآوری شرکت­های بورس برای پیش ­بینی و تعیین شرکت­های برتر از نظر بورس مناسب نمی­باشند.
عالم تبریز و همکاران(۱۳۸۷)، در پژوهشی با عنوان"ارائه روشی در ارزیابی عملکرد ادارات مالیاتی با بکار­گیری تحلیل مولفه­های اصلی و تحلیل خوشه­ای” به ارائه روشی جهت ارزیابی عملکرد و رتبه­دهی ادارت امور مالیاتی بر حسب ۴ شاخص استخراجی پرداختند; و این شاخص­ های مستقل، با بهره گرفتن از روش Claster Analyses خوشه­بندی گردید. سپس با بهره گرفتن از روش AHP با توجه به الویت­های مورد نظر بر حسب منابع مالیاتی الویت­دهی شده و مجدداً رتبه ­بندی شدند.
دانش­شکیب و فضلی(۱۳۸۸) در پژوهش خود با عنوان"رتبه ­بندی شرکت­های سیمان بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از رویکرد ترکیبی AHP-TOPSIS” شاخص­ های مالی پژوهش خود را پنج نسبت اصلی؛ نقدینگی، اهرم مالی، فعالیت، سودآوری و رشد قرار دارند. هریک از این نسبت­های اصلی نیز تعدادی نسبت فرعی را شامل می­ شود.
آقای نبی باقری(۱۳۸۸)، پژوهشی با عنوان"تعیین و شناسایی معیار­های بخش­بندی بازار محصولات شوینده و پاک شونده(شامپو گلرنگ)” انجام داده که در این تحقیق بازار بر­اساس نیاز مصرف­ کنندگان شهر تهران بخش­بندی شده است ۶ متغیر به عنوان متغیر ورودی وارد الگوریتم تحلیل خوشه­ای K میانگین شد و پس از اجرای تحلیل خوشه­ای بازار به شش بخش تقسیم شد. نتایج حاصل از آزمون­های آماری بیانگر وجود رابطه معنی­دار بین عوامل جنسیت، درآمد، تحصیلات، سن، شغل و وضعیت تاهل مصرف­ کنندگان با منافع مورد نظر مصرف­ کنندگان شامپو که در قالب بخش­های بازار ارائه شده است­می باشد.
آقای محمد صفری کهره(۱۳۸۸)، پژوهشی با عنوان"تجزیه و تحلیل ارزش دراز­مدت مشتری(CLV)^[40] به منظور بخش­بندی و مدیریت سودآوری مشتریان” در بانک ملی انجام داده­اند. در این تحقیق چارچوبی جهت اندازه ­گیری و محاسبه ارزش دراز­مدت مشتریان در حوزه بانکداری معرفی کرده ­اند. برای این منظور حساب­های قرض­الحسنه پس­انداز برای مدت ۴ سال از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۷ انتخاب و مبنای تحلیل و اجرای چارچوب مورد­نظر قرار گرفته­اند. پس از محاسبه CLV مشتریان به بخش­بندی مشتریان بر اساسCLV پرداخته و در نهایت به مدیریت سودآوری مشتریان براساس بخش­بندی انجام گرفته پرداخته است.
نیما یحیی­پور جلالی(۱۳۸۸)، پژوهشی با عنوان"بخش­بندی بازدید کنندگان مراکز تجاری شهر تهران بر مبنای نوع فعالیت با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل خوشه­ای و تحلیل عاملی” انجام داده است. در این پژوهش فعالیت­هایی که بازدید­کنندگان مراکز تجاری انجام می­ دهند براساس اطلاعات پرسشنامه­هایی که توسط بازدید­کنندگان پاسخ داده شده به صورت چهار عامل فعالیت­های تفریحی و سرگرمی، خرید با برنامه­ی قبلی، کسب اطلاعات خرید و خرید بدون برنامه­ی قبلی در نظر گرفته شده است و از تحلیل خوشه­ای Kمیانگین استفاده شده و در نهایت بازدید­کنندگان به چهار خوشه خریداران سنتی، مشتاقان مراکز تجاری، مشتریان گذری و مشتریان تفریحی تقسیم شده ­اند و خصوصیات هر بخش بررسی شده است.
احمدپور و همکاران(۱۳۸۸)، در مقاله خود با عنوان"استفاده از مدل­های تصمیم ­گیری چند شاخصه­ای در انتخاب سهام شرکت­های دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” از دوازده معیار موثر استفاده نمود که این معیار­ها عبارتند از: نسبت قیمت به درآمد، درآمد هر سهم، سود تقسیمی هر سهم، مسبت ارزش بازار به ارزش دفتری هر سهم، نسبت قیمت به فروش، نسبت بدهی به سرمایه، نرخ بازده دارایی، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، مقدار سرمایه ­گذاری بازار، حجم معادلات، روند سود تقسیمی، افشاء و شفافیت اطلاعات شرکت.
میرغفوری و همکاران(۱۳۸۸)، در مقاله خود با عنوان"کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی در اولویت­ بندی عوامل موثربر انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار تهران از دیدگاه سهامداران” معیارهای موثر بر انتخاب سهام را شناسایی نموه و سپس با بهره گرفتن از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی به اولویت­ بندی معیار­های شناسایی شده پرداخت.
پهلوان و همکاران(۱۳۸۹)، در مقاله خود با عنوان"اولویت­ بندی عوامل موثر بر انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده ازفرآیند تحلیل شبکه­ ای فازی” معیارهای شناسایی شده پژوهش خود را در چهار خوشه اصلی که شامل خوشه سودآوری، خوشه رشد، خوشه بازار و خوشه ریسک دسته­بندی کردند. در این پژوهش معیارهای خوشه سودآوری شامل(بازده دارایی­ ها، حاشیه سود خالص، سود هر سهم)، معیارهای خوشه رشد شامل(نرخ رشد درآمدها، نرخ رشد سود خالص، نرخ رشد سود هر سهم)، معیارهای خوشه ریسک شامل(ریسک تجاری، ریسک مالی، ریسک سیستماتیک)بتا() و معیار­های خوشه بازار شامل( نسبت ارزش بازار به دفتری، نسبت قیمت به درآمد) شناسایی شدند.
امیری و همکاران(۱۳۸۹)، در مقاله خود با نام"انتخاب سبد سهام بهینه با بهره گرفتن از تصمیم ­گیری چندمعیاره"از ۴ دسته معیار که عبارتند از: خوشه سودآوری که شامل)معیارهای بازده دارایی­ ها (ROA)^[41]، بازده حقوق صاحبان سهام(ROE)^[42]، حاشیه سود خالص، حاشیه سود عملیاتی، سود هر سهم(EPS)، خوشه رشد که شامل)نرخ رشد درآمدها، نرخ رشد سود خالص، نرخ رشد سود هر سهم، نرخ رشد پایدار(، خوشه ریسک که شامل(ریسک تجاری، ریسک مالی، ریسک سیستماتیک(بتا)) و خوشه بازار که شامل(نسبت ارزش بازار به دفتری(P/BV)، نسبت قیمت به درآمد­ها(P/E)، نسبت سود تقسیمی(DPS/EPS)^[43] ، آن­ها با بهره گرفتن از روش فرایند تحلیل شبکه­ ای وزن معیار­ها را محاسبه نموده و با بهره گرفتن از روش تاپسیس به رتبه ­بندی شرکت­ها پرداخته و با بهره گرفتن از روش الگوریتم ممتیک سبد سهام بهینه را بدست آوردند.
رضا صالح­زاده و همکاران(۱۳۸۹)، در پژوهشی با عنوان” ترکیب روش­های خوشه­بندی، AHP و کانو برای توصیف خدمات بانک سامان در شهرستان قم” به بخش­بندی مشتریان می­پردازند. در این پژوهش بعد از جمع­آوری داده ­ها، خوشه­بندی روی آن­ها انجام شد; سپس با بهره گرفتن از AHP خوشه ­ها الویت­بندی شده و در نهایت با بهره گرفتن از الگوی کانو، نیاز­های هر خوشه تعیین شد و خدمات متناسب با هر خوشه پیشنهاد شد. بعد از خوشه­بندی تعداد خوشه ­ها چهار عدد تعیین شده و الویت خوشه ­ها به ترتیب خوشه دوم، سوم، اول و خوشه چهارم به دست آمد. سپس با توجه به تحلیل­های انجام شده، نیازهای افراد خوشه اول بیش تر یک بعدی، جذاب و بی تفاوت; خوشه دوم و سوم، بیش­تر الزامی و خوشه چهارم بیش­تر یک بعدی به دست آمده­اند. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که تلفیق سه روش مورد بحث، فنی توانمند ایجاد می­ کند که به وسیله آن یک سازمان می ­تواند با بخش­بندی بازار، شناسایی مشتریان با ارزش و کسب رضایت آن­ها، مزیت رقابتی به دست آورد.
عباسی و مشعشعی(۱۳۸۸)، در پژوهشی با عنوان"ارائه­ مدلی نوین در رتبه ­بندی و ارزیابی مالی شرکت­ها” با ترکیب روش AHP با نظریه فازی شرایط عدم اطمینان را به گونه ­ای منطقی و کاربردی مدلسازی کردند; و با بهره گرفتن از پرسشنامه توزیع شده بین گروه ­های مختلف تأثیر­گذار در تصمیمات سرمایه ­گذاران اوزان شاخص ­ها را محاسبه و درنهایت با بهره گرفتن از روش TOPSIS شرکت­های عضو صنعت فلزات اساسی بورس اوراق بهادار تهران را رتبه ­بندی نمودند.
وفایی و بابایی(۱۳۸۹)، در پژوهشی با عنوان"طراحی مدل تصمیم ­گیری چند شاخصه فازی گروهی جهت رتبه ­بندی سهام در بورس اوراق بهادار تهران” به طراحی مدل پرداختند. آن­ها در تحقیق خود جهت انتخاب شاخص ­ها، از خبرگان در حوزه بورس و مدیریت مالی نظرخواهی به عمل آوردند. نتایج این مرحله از تحقیق آن­ها به انتخاب ۴ شاخص بازدهی، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، نسبت جاری و نسبت اهرم مالی(حقوق صاحبان سهام به کل دارایی­ ها) منجر گردید. در تحقیق آن­ها تمامی شاخص ­ها جنبه مثبت دارند، یعنی هر چه مقدار عددی آن­ها بیشتر باشد، از نظر تصمیم­گیرنده، مطلوب­تر است.
محبوبه خواجوند و محمد جعفر تارخ(۱۳۹۰)، در مقاله­ای که با عنوان"تحلیل بخش­بندی مشتریان بر­اساس مولفه­های ارزش مشتری” در یک بانک خصوصی انجام دادند به تحلیل بخش­بندی مشتریان براساس مولفه­های ارزش مشتری(CLV) در یکی از بانک­های خصوصی ایران پرداخته­اند. براساس داده ­های معاملاتی، دموگرافیک و داده ­های رفتاری مشتریان آن­ها را به ۴ گروه مشتریان طلایی، مشتریان با ارزش، مشتریان با ارزش کم و مشتریان بی وفا بخش­بندی کرده ­اند.
غلامیان و نیک­مرام(۱۳۹۰)، در پژوهشی با عنوان"ارائه الگویی تطبیق یافته برای بخش­بندی مشتریان بانک­ها براساس ارزش دوره عمر آنان” به ارائه الگویی تطبیق یافته برای بخش­بندی مشتریان در صنعت بانکداری خرد پرداختند; و بعد از ارائه مدل بر روی اطلاعات حساب جاری مشتریان بخش­بندی لازم را انجام دادند.
فرید و پور­حمیدی(۱۳۹۰)، در پژوهشی با عنوان"بخش­بندی سهام شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از تحلیل خوشه­ای فازی” به بخش­بندی سهام شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی سال­های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ پرداختند. نتایج بررسی آنان نشان داد که بخش اعظم این شرکت­ها در سبد سهام ترکیبی قرار می­گیرند، لیکن گرایش آن­ها به سبد سهام رشدی است.
خلاصه فصل دوم:
این فصل با توجه به موضوع مورد پژوهش، شامل هشت بخش است. در ابتدای فصل به تعریف سهام و انواع آن پرداخته شد. سپس در بخش دوم به تعریف بازار بورس، انواع بورس، تاریخچه بورس اوراق بهادار تهران پرداختیم. بخش سوم این فصل به سهام رشدی و ارزشی تعلق دارد که شامل مفاهیمی چون تعریف سهام رشدی و ارزشی، تفاوت سهام رشدی و ارزشی می باشد. در بخش سوم تعریف شاخص و انواع شاخص­ های مالی آمده است. در بخش چهارم فرایند تحلیل سلسله مراتبی، ویژگی­های آن، روش فرایند سلسله مراتبی و فرایند سلسله مراتبی گروهی توضیح داده شده است. بخش بعدی این فصل به تعاریف مفهوم خوشه­بندی می ­پردازد; مفاهیمی همچون تجزیه و تحلیل خوشه­ای، هدف تجزیه و تحلیل خوشه­ای، انواع و کاربردهای خوشه­بندی در این بخش آمده است و نهایتاً در بخش آخر پیشینه تحقیق از دو جنبه مورد بررسی قرار می­گیرد. بخش اول آن به مطالعات انجام شده در زمینه سهام رشدی و ارزشی و شاخص­ های مالی می ­پردازد; و بخش دوم آن به بررسی مطالعات انجام شده در زمینه فرایند تحلیل سلسله مراتبی و خوشه­بندی می ­پردازد که در دو قسمت پژوهش­های خارجی انجام شده و پژوهش­های داخلی انجام شده به آن پرداختیم.
فصل سوم
روش تحقیق
مقدمه:
انتخاب روش پژوهش یکی از اساسی­ترین بخش­های این فرایند به شمار می­رود، چه بسا پژوهش­هایی که به علت عدم استفاده از روش­های مناسب عملاً موجب هزینه­ های اضافی شده و یا به نتایج مطلوبی نرسیده­اند. لذا برای اینکه بتوان نتایج درستی بدست آورد، لازم است از یک روش پژوهش علمی مناسب و متناسب با موضوع استفاده شود تا با هزینه کمتر و سرعت و دقت بیشتر نتیجه مطلوب حاصل آید. انتخاب روش بستگی به هدف­ها و ماهیت موضوع و امکانات اجرایی آن دارد.
در این فصل به منظور آشنایی با چگونگی روش پژوهشی که در رسیدن به اهداف مورد استفاده قرار گرفته است، مباحث نوع پژوهش، جامعه آماری، روش نمونه گیری، روش گردآوری اطلاعات، ابزار گردآوری اطلاعات، متغیرها، روایی و پایایی پرسشنامه و روش­های تجزیه و تحلیل داده ­ها مورد بررسی قرار می­گیرد.
۳-۱- نوع پژوهش
با توجه به اهداف پژوهش حاضر و با در نظر گرفتن اینکه از روش­های مطالعه­ کتابخانه­ای و بررسی متون و نیز از پرسش­نامه به عنوان وزن معیارها استفاده شده است، پژوهش حاضر از نظر ماهیت و روش توصیفی - پیمایشی است.
۳-۲- جامعه آماری پژوهش
جامعه آماری این پژوهش، شرکت­های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران مربوط به سال­های ۱۳۹۰،۱۳۸۹و ۱۳۹۱ می­باشد که در مجموع ۴۲۷ شرکت می­باشند. همچنین کلیه کارشناسان و خبرگان بورس، عضو جامعه آماری می­باشند.
۳-۳- شیوه نمونه گیری و حجم نمونه
نمونه گیری به روش در دسترس که نمونه گیری غیر تصادفی می­باشد، صورت گرفته است. به این ترتیب با مراجعه به مراجع کتابخانه­ای از جمله کتابخانه سازمان بورس، شرکت­هایی که در سال­های مذکور اطلاعات مربوط به شاخص­ های مالی آن ها موجود بوده به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده ­اند; در نتیجه، فرایند یاد شده، تعداد ۳۵۳ شرکت به عنوان شرکت­های عضو نمونه برگزیده شده ­اند.
برای رتبه ­بندی و وزن­دهی به شاخص­ های پژوهش، پرسشنامه­ای به منظور تحلیل سلسله مراتبی این شاخص ­ها به کمک استاد راهنمای مربوطه طراحی گردید که بین شش نفر از خبرگان در زمینه بورس اوراق بهادار توزیع و جمع­آوری گردید.
۳-۴- روش گردآوری اطلاعات
روش­های گردآوری اطلاعات را به طور کلی می­توان به دو طبقه روش­های کتابخانه­ای و روش­های میدانی تقسیم نمود (حافظ نیا،۱۳۸۳). در این پژوهش برای جمع­آوری اطلاعات مربوط به پاسخ گویی به سؤالات با ساختار سلسله مراتبی به طور عمده از روش میدانی استفاده شده است و برای جمع­آوری اطلاعات مربوط به شاخص­ های موردنظر پژوهش از روش­های کتابخانه­ای(مطالعه کتاب­ها، مقالات، مجلات، طرح­های پژوهشی و بانک­های اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار و اینترنتی) استفاده شده است.
۳-۵- متغیرهای پژوهش
شاخص­ های انتخابی برای خوشه­بندی سهام شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از طریق مطالعه کتب و مقالات بین المللی و بررسی شاخص­ های مشابه گردآوری شد و پس از گفتگو با ۸ نفر از خبرگان در این زمینه(مدیران و کارشناسان سازمان بورس، اساتید رشته­ های اقتصاد و حسابداری)، ۱۰ شاخص نهایی برای خوشه­بندی انتخاب گردید. با توجه به مبانی نظری پژوهش و اجماع گروهی خبرگان، متغیرهای تحقیق برای شناسایی سهام رشدی و ارزشی به صورت زیر شناسایی شده اند:

1. 1. نسبت قیمت به درآمد هر سهم

1. 1. نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری

1. 1. سود هر سهم

1. 1. سود تقسیمی

1. 1. مومنتوم

1. 1. نرخ رشد پنج ساله درآمد هر سهم

1. 1. میزان تغییر پنج ساله نسبت قیمت به درآمد هر سهم

1. بازده حقوق صاحبان سهام

شهید صدر مى فرماید: اگر غیر مسلمانان و یا تسلیم نشدگان، اساس توحید و بنیان هاى دینى را آشکار کنند و علیه مؤمنان و نقشه هاى خرابکارانه بکشند، جاى شگفتى نیست؛ چرا که همان گونه که تاریخ گواه است، مؤمنان، همواره، در تمامى تاریخ، شاهد سخت ترین شکنجه ها و آزارها از سوى چنین کسانى بوده و هستند (نعمانی، ۱۳۷۹: ۶۳۸)

1. 1. فلسفه غیبت از نظر شیخ طوسی

خواجه نصیرالدین طوسی هم، سرآمد متکلمان و متفکران شیعی قرن هفتم، اشاره ای به این موضوع کرده است.
او، می نویسد: «غیبت نمی تواند ناشی از اراده خدا، یا اراده امام زمان باشد، بلکه باید سبب غیبت امام را در اعمال مکلفان، که سبب ترس و پیروی نکردن است، جست و ظهور وقتی واجب خواهد شد که سبب غیبت از بین برود»(طوسی، ۱۴۰۵: ۴۳۳)
شیخ طوسی، مردم را به دلیل مهیا نکردن خود برای دیدار مهدی، نکوهش می کند (طوسی، ۱۴۰۵: ۹۵) و عمل آنان را مانع اصلی در بهره گیری از لطف می داند:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

«وجود امام، لطف است و تصرف او در امور، لطف دیگر. خدا با ایجاد امام به لطف خود جامعه عمل پوشید و فردی را که برای اداره جامعه لازم است آفرید و حجت را بر مردم تمام کرد، تا اگر شایسته بودند، از وجودش بهره ببرند و بسط ید امام لطف دیگری است که به کوشش ما مربوط می شود. تقویت قدرت امام در مواردی، در توان ماست. بنابراین، ما مکلّف به آن هستیم و قدرت نداشتن امام را باید از چشم خود ببینیم»(نعمانی، ۱۳۷۹: ۱۱)
او، سه مرحله را برای بسط ید امام لازم می داند:

1. 1. ایجاد امام از سوی خدا.

1. 1. قیام امام برای امامت و رهبری جامعه.

1. 1. عزم مردمان بر تقویت او.

و نتیجه می گیرد که انجام مرحله سوم از مراحل بسط ید امام، بر عهده ماست. ما باید زمینه اقتدار او را فراهم سازیم(نعمانی، ۱۳۷۹: ۱۲و ۱۳)، چون خدا خواسته، تا تقویت او، به وسیله بشر صورت گیرد، نه فرشتگان(نعمانی، ۱۳۷۹: ۹۲)
در نتیجه می توان گفت که مسأله مهدویت و غیبت امام دوازدهم، بر خلاف پیشینه ای که در اسلام داشته، بیشتر در دامن شیعه پرورش یافت و حکمت الهی اهل سنت، اجازه نداده است چنین عقیده ای رسمیت بیابد. هر چند کم نیستند معاریف و مشاهیر سنّی که آن را بخشی از عقیده خود قرار داده. و کتابهایی در این باب، نوشته اند.
به عقیده شیعیان، غیبت امام، مانع از آن نیست که وی قائد حقیقی جهان باشد. چون او در غیبت نیز، مددکار مومنان است و با حضور خود در جامعه، سبب قوت دل ارباب معرفت می شود و آنان برای این که گامی به سوی ظهور مهدی برداشته باشند، خود را به انجام کارهای نیک موظف می دانند و همین پروسه عمل است که شیعیان مؤمن را برای درک حقیقت عمل صالح و دسترسی به جامعه آرمانی آماده می کند و به آنان امید ماندن و حرکت می بخشد. در واقع، فلسفه سیاسی شیعه را در فلسفه غیبت مهدی می توان، جست.
گفتار سوم: رمزگشایی از فلسفه غیبت و آرمان مهدویت
پس از بررسی نقطه نظرات علما و اندیشمندان بزرگ شیعه در خصوص موضوع مهدویت و فلسفه غیبت، اینک با مراجعه به روایات متعدد و همچنین بهره گیری از اصول عقلیه بر مبنای آنچه تا کنون در فرایند رساله بدان رسیدیم تحلیلی کلی برای رسیدن به نظر نهایی در مورد فلسفه غیبت و آرمان مهدویت ارائه خواهیم داد.

1. 1. علل غیبت در روایات

در نگاهی به مجموع روایاتی که در باب علل غیبت وارد شده پنج دلیل عمده را می توان در این مورد استخراج کرد:
الف) خوف از قتل
ب) آزمایش انسان‎ها
ج) تشکیل حکومت عدل جهانی
د) ظلم و جور و اسراف مردم بر خودشان^[۳۶]
ه) رفع بیعت تحمیلی حکومت های جائر بر حضرتش^[۳۷]
که از میان آنها «خوف از قتل» شمار زیادی از روایات را به خود اختصاص داده است، تا آن‎جا که طبق آن چه مرحوم مجلسی در «بحار الانوار» (مجلسی، ۱۳۷۹، ج ۵۲: ۹۸ـ۹۰) روایت کرده این مطلب در ده روایت، به عنوان علت غیبت حضرت مهدی(عج) معرفی شده است. هم‎چنین احادیث مربوط به این‎که حضرت مهدی، آخرین حجت خدا و مأمور تشکیل حکومت عدل جهانی است، درحد تواتر است و از طریق شیعه و اهل سنت روایت شده است.
مسئله ابتلا و آزمایش نیز در پاره‎ای از روایات به عنوان فلسفه غیبت امام زمان مطرح گردیده است، چنان‎که امام صادق ـ علیه السلام ـ خطاب به جمعی از اصحاب خود که درباره حکومت بر حق «اهل بیت» گفت‎وگو می‎کردند، فرمود: «به خدا سوگند! آن چه در انتظارش هستید، واقع نخواهد شد تا آن که آزمایش و غربال شوید. به خدا سوگند! این امر تحقق نخواهد یافت، مگر پس از یأس و پس از آن که اهل شقاوت و سعادت، شقاوت و سعادت خود را بازیابند»(کلینی، ۱۳۶۵، ج۱: ۱۳۲)

1. 1. تحلیل و بررسی دلایل غیبت

با قدری تامل در دلایلی که برای غیبت ذکر شد این نکته به خوبی روشن می شود که موضوع و مبنای تمام دلایل مذکور، مستقیم و غیر مستقیم بر پایه مردم تکیه دارد. به این ترتیب که در دو مورد، با صراحت به مردم و انسان ها اشاره شده است که در یک مورد تاکید بر «آزمایش انسان ها» مبنی بر ثبات قدم آنها در طی طریق کمال و سعادت و یا پیمودن راه شقاوت تاکید شده است و در مورد دیگر علت غیبت ظلم و جور و اسرافی است که مردم بر خودشان روا می دارند.^[۳۸]
در همین راستا دو مورد «رفع بیعت تحمیلی حکومت های جائر» و «ترس از قتل» نیز با موضوعیت مردم مطرح شده است یعنی از یک طرف دستگاه حاکمیت حکومت های جائر خود متشکل از قشری از مردم است و از طرف دیگر نا آگاهی توده مردم نسبت به شان ولایت و جایگاه امام معصوم علیه السلام مانعی بزرگ برای احقاق حق ولی خدا می باشد که این احقاق حق دو پایه دارد اولی اسقاط حکومت های جور و دومی اعطای حق امامت و ولایت به ذی حق و این دو محقق نمی شود جز به اظهار کلیت دین در نفوس مسلمین و آگاهی تام آنها از تمامیت معارف شریعت اسلام.
در خصوص «تشکیل حکومت عدل جهانی» نیز اگر چه تصریحی بر نقش مردم نیست لکن تاملی در کنه آن این واقعیت را به خوبی روشن می کند که تشکیل حکومت جهانی آن هم با محوریت عدل الهی نیازمند بستری است از آگاهی های بالنده توده مردم و نقش آفرینی های فزاینده توده مسلمانان و خصوصا شیعیان حضرات معصومین علیهم السلام. در توضیح این مورد باید گفت هر انقلاب و نهضتی که برای هدف معینی به وجود می آید، در صورتی پبروز است که زمینه های آن از هر جهت فراهم باشد، در غیر این صورت انقلاب با شکست روبرو خواهد شد و قیام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز از این قاعده مستثنی نیست و در صورتی می تواند پیروز شود که شرایط آن فراهم گردد. (امینی، دادگستر جهان: ۲۹۴)
تنبه و توجهی که تذکر آن در اینجا لازم به نظر می رسد اینکه قیام و انقلاب جهانی مهدی موعود ارواحنا فداه به هیچ وجه مبتنی بر اعجازهای الهی نخواهد بود که ما برای اثبات این ادعا به سه دلیل اشاره می کنیم:
الف) اگر هدایت جوامع بشری بر اساس اعجازهای الهی سزاوار بود خداوند متعال در طول تاریخ به قوه اعجاز انبیا و اولیای خود موجبات هدایت ابناء بشر را فراهم می کرد این در حالی است که به شهادت تاریخ، معاندان توحید و ابناء دنیا با قوه اعجاز هم هدایت نشده اند.
ب) اگرچه اراده الهی مبتنی بر حاکمیت صالحان در زمین است لکن در طول ۲۵۰ سال حیات اهل بیت نبی مکرم اسلام صلوات الله علیهم اجمعین که سرآمد همه صالحان بودند اوج فشار و خفقان بر آنها چیره بود و در هیچ موردی امداد غیبی و اعجاز الهی موجب هدایت امت نبوده است.
ج) در صورت اعتقاد به اعجاز غیبی و در هم کوبیدن هیمنه ظالمین به طور دفعی و ناگهانی، ناگزیر باید پذیرفت که آگاهی، بلوغ فکری و نقش آفرینی توده مردم در تحقق وعده الهی جایگاهی نداشته و صرف اذن خدا و اراده الهی در آن دخیل بوده است در این صورت شائبه جبر پدید می آید و ارج و قربی برای انسان ها در عدل گستری جهانی متصور نخواهد بود.
تنبیهات فوق از آن جهت ذکر شد که تاکیدی باشد بر نقش آفرینی جمعی انسان ها در تحقق وعده الهی و در این خصوص احادیث فراوانی دلالت بر آن دارد که گروهی در زمان های مختلف با حرکت های اصلاح گرانه در جوامع بشری، زمینه ساز ظهور حجت خواهند بود ـ این احادیث در برخی از کتاب ها گرد آمده است^[۳۹] ـ از جمله این احادیث را صاحب کشف الغمه از پیامبر (ص) نقل می کند که فرمود: «یخرج اناس من المشرق فیوطئون للمهدی سلطانه» یعنی «مردمی از مشرق خروج می کنند و شرایط را برای سلطنت و حاکمیت حضرت مهدی تمهید می کنند».^[۴۰]
اما اینکه این زمینه سازی چیست و به چه نحو انجام می شود نیازمند بررسی و تحلیل است که در ادامه به آن اشاره می کنیم.

1. 1. ارگانیسم اصلاح و تمهید شرایط

پیش از این در باب ارگانیسم انسانیت و الهیت و حقیقت تقوا سخن گفتیم و عرض کردیم که پرواپیشگی خدامدار آنچنان که شایسته ذات اقدسش باشد برابری می کند با حقیقت اسلام؛ و در حد اجمال و متناسب با ظرفیت رساله به مراتب هشت گانه تقوا که اهل معرفت برشمرده بودند اشاره کردیم و به این نتیجه رسیدیم که ذوات مقدس اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام در نهایت مراتب تقوا بوده و تجسم عینی اسلام و مظهر حضور تکوینی حضرت حق در زمین هستند همچنانکه اسلام مظهر حضور تشریعی حضرت حق برای بشریت است.
و نیز در باب حقیقت ولایت الهی سخن گفتیم و تصریح کردیم که مقام ولی اللهی کسانی را سزد که ضمن حفظ توازن فطری خود با منشا لایزال هستی و ذات مقدس ربوبی پیوندی تنگاتنگ و ناگسستنی برقرار کرده و مستحیل در ولایت الله تبارک و تعالی شده اند و در نهایت مظهری تام برای تجلی اسماء و صفات جمالیه و جلالیه الهی به بشریت عرضه کرده و بنی آدم را به سلوک در راه الهی شدن فراخوانده اند.
از سوی دیگر این حقیقت را متذکر شدیم که انسان در دو جهت «یلی النفس» و «یلی الرب» قابلیت سیر بی حد دارد؛ نتیجه اینکه مقتضیات هر یک از این دو جهت تضاد و تعارضی آشکار با یک دیگر داشته و متمایل شدن به هر یک از این جهات به معنای واماندن و بی رغبت شدن و بلکه معاند شدن نسبت به جهت دیگر است. این بدان معنا است که هر قدر انسان متمایل به ولایت الهی باشد به همان میزان معاند است با ولایت طواغیت و بالعکس هر قدر انسان متمایل به ولایت طواغیت باشد رویگردان، معاند و متخاصم خواهد شد با ولایت الهی و اولیای الهی؛ و حقیقتی که تاریخ صریح و بی پرده بدان گواهی می دهد این است که جنبه یلی النفس انسان ها که موجب سوق آنها است به سمت التذاذات نفسانی و دنیاگرایی و مادیت، همواره به جهت ملموس بودن و آنی بودن لذایذ آن، بر جنبه یلی الرب غلبه داشته و این غلبه از آن روست که لازمه حرکت در جهت یلی الرب، ایمان به مغیبات عالم است که در این مورد باید گفت دل های واله دنیا که سر سپرده جهات نفسانی هستند به نور ایمان به غیب روشن نمی شوند و از طرفی درک لذایذ ایمانی علاوه بر اینکه غیر آنی است، مستلزم زیر پا نهادن لذایذ آنی نفس و بلکه ریاضت های عقلی و شرعی نفس است. (طی مراتب تقوا)
از این روست که ابناء دنیا در طول تاریخ همواره پیامبران و اولیای الهی را متهم به جنون می کردند و هم امروز نیز این نگاه نسبت به راسخان طریق الهیت وجود دارد و راز تخاصم جناحینی (کفر و ایمان) را در همین حقیقت باید جستجو کرد.