بنابرین، هر گاه دو شخص مدعی خرید مال واحدی از یک نفر باشند و هر یک ادعا نماید که بیع او مقدم بوده است و بیع بعدی غیر نافذ است و یکی از آن ها به موجب سند رسمی مال را خریده باشد در این صورت میتواند به تاریخ مندرج در سند رسمی استناد نماید تا تاریخ وقوع عقد بیع خود را اثبات کند که اگر مقدم باشد بیع او صحیح و بیع طرف مقابل غیر نافذ است.[۳۳]
د-اعتبار نسخه های اسناد
به موجب ماده ۷۴ قانون ثبت«سوادی که مطابقت آن با ثبت دفتر تصدیق شده است به منزلهی اصل سند خواهد بود مگر در صورت اثبات عدم مطابقت سواد با ثبت دفتر». بنابرین رونوشت سند رسمی که مطابقت آن با ثبت دفتر تصدیق شده باشد به منزله اصل آن است؛ پس ابراز کننده آن ملزم به ارائه اصل سند نمیباشد. در نتیجه اگر اصل سند رسمی مفقود و یا معدوم شود، رونوشت گواهی شده مذبور به جای اصل قابل ارائه و استناد است و طرف مقابل نمیتواند به این علت که دارنده اصل آن را ارائه نداده و حتی به صرف ادعای جعل از دادگاه بخواهد که سند را از عداد دلایل خارج کند. البته رونوشت سند رسمی در صورتی به منزلهی اصل سند خواهد بود که مأمور مطابقت آن را با ثبت در دفتر گواهی نموده باشد. در نتیجه، رونوشت یا رو گرفت سند رسمی که برای مثال توسط دفتر دادگاه، برای پیوست به دادخواست برابر با اصل گردیده به منزله اصل سند نمیباشد و نباید ماده ۷۴(ق.ث) را با ماده ۵۷(ق.آ.د.م) اشتباه نمود و در نتیجه اگر سند مورد ادعای جعل قرار گیرد علیالقاعده باید اصل آن در مهلت مقرر به دادگاه تسلیم شود.[۳۴]
سند رسمی بعد از تنظیم در اختیار امضاکننده آن قرار میگیرد و دارنده آن را نگهداری میکند تا در زمان لازم از آن استفاده نماید.
مبحث دوم: اسناد الکترونیکی
تجارت الکترونیکی به عنوان یکی از مظاهر واقعی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد و یا یکی از اثرات اقتصاد محور مطرح است.[۳۵]
تجارت الکترونیکی عبارت است از انجام فرایند خرید، فروش، انتقال و مبادله کالاها، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه های رایانهای از جمله اینترنت.[۳۶]
استعمال کلمه تجارت در تجارت الکترونیک، به این معنا نیست که کلیه فعالیتهای مربوط به تجارت الکترونیکی جزء معاملات موضوع ماده ۲ قانون تجارت ایران است. تجارت در این عبارت به معنای کسب و کار و انجام فعالیت اقتصادی و معامله است. اعم از اینکه آن اعمال مدنی یا تجارتی محسوب شوند. از آنجا که مقررات راجع به تجارت الکترونیک عمدتاً” متأثر از حقوق کشورهای کامنلو است، در این کشورها تقسیم معاملات به تجارتی و مدنی مطرح نمیباشد.
قانون تجارت الکترونیکی ایران در ۱۷/۱۰/۱۳۸۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ ۲۴/۱۰/۱۳۸۲ به تأیید شورای نگهبان رسید.[۳۷]
این قانون متأثر از قانون نمونه تجارت الکترونیکی و همچنین قانون نمونه امضای الکترونیکی آنسیترال تنظیم شده است. این قانون مشتمل بر ۸۱ ماده و ۷ تبصره است.
اسناد الکترونیکی اسنادی هستند که به روش رایانهای تولید[۳۸]، منتقل[۳۹] و نگهداری [۴۰] شدهاند. آن ها ممکن است به شیوه الکترونیکی[۴۱] ایجاد شده و یا از شکل اصلی خود به فرم الکترونیکی درآمده باشند. (مثل اسکن از پرونده های کاغذی[۴۲])
در آینده، تشخیص صحت و درستی اسناد وابستگی تام به محتوای آن ها دارد. محتوا نیز باید به صورت ثابت و تغییرناپذیر باقی بماند تا نشانگر انجام واقعی عملیات کاری باشد. برای اینکه اسناد
الکترونیکی همانند دیگر انواع آن (کاغذی و غیر کاغذی) از لوازم قانونی اسناد پیروی نماید و دارای ارزش استنادی باشند، باید از محتوا، شکل و ساختار برخوردار گردند.[۴۳]
محتوا (content): چیزی است که اطلاعات را منتقل میکند مثل: متن، داده، نشانه ها، اعداد، عکسها، صدا و تصویر.
شکل (context): عبارت از سابقه اطلاعاتی که درک از محیط تکنیکی و کاری مرتبط با سند را افزایش میدهد. مثل: ابرداده، کاربرد نرم افزار، مدلهای منطقی کار، و یا منشأها مثل آدرس، عنوان، ارتباط با هدف یا فعالیت، سازمان، برنامه یا بخش.
ساختار(structure): پیدایش و نظم محتوای سند را ساختار میگویند مثل ارتباط بین فایلها، موضوعات، زبان، نوع قلم، سایز قلم، صفحهبندی و دیگر روش های اصلاح متن.
برخورداری اسناد الکترونیکی از محتوا، شکل و ساختار به این معنی است که: اسناد الکترونیکی دارای اطلاعاتی هستند که انعکاس دقیقی از آنچه که در زمان خاصی رخداده است را مینمایاند. از سیاق و شکل این اسناد که در ارتباط با محتوای آنهاست، میتوان دوره تولید و نوع استفاده آن ها را فهمید. ساختار این اسناد را میتوان به طریق الکترونیکی بازسازی کرد پس هر جز این ساختار بر روی هم یک کل را تشکیل میدهد که به طریق روشنی ارائه میگردند. بهترین راه برای حفظ محتوا، شکل و ساختار اسناد، مدیریت آن ها در یک سیستم نگهداری اسناد[۴۴] است. برخی سازمانها از نرمافزارهای خاصی برای مدیریت اسناد الکترونیکی خود استفاده میکنند. باید یادآور شد که سیستم نگهداری اسناد فقط بخشی از یک نرمافزار نیست. بلکه چارچوب و ساختاری است که به دفعات دریافت، نگهداری و دسترسی به اسناد را امکانپذیر میکند.
گفتار اول:دادهپیام[۴۵]
الف: دادهالکترونیکی
داده در لغت به معنای اطلاعات، مفروضات، دانستهها و سوابق ترجمه شده است.[۴۶]
در قانون تجارت الکترونیک ایران علیرغم کاربرد این کلمه در عباراتی چون حمایت از داده و پایگاه داده تعریفی از آن به عمل نیامده است. داده را میتوان دارای اقسامی دانست؛ داده رایانهای، داده مخابراتی، داده موجود روی کارتهای اعتباری، داده موجود روی تراشههای مغناطیسی و…. اما به طور کلی داده عبارت است از: اطلاعاتی که در قالبی خاص ایجاد ذخیره و نگهداری میشوند.[۴۷]
آنچه که به ایجاد ماهیت حقوقی می انجامد اراده انسان است. اراده سازنده عمل حقوقی است زیرا اعمال حقوقی اعتباری هستند و بدون دخالت اراده طرفین، هیچ ماهیت حقوقی به وجود نخواهد آمد.[۴۸]
بنابرین، اولین شرط لازم برای ایجاد آثار حقوقی وجود اراده طرفین است که پس از اینکه به مرحله اعلام برسد و مورد توافق قرار گیرد منجر به ایجاد یک ماهیت حقوقی خواهد بود به همین دلیل است که ماده ۱۹۱ قانون مدنی مقرر میدارد:«عقد محقق میشود به قصد انشاء به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند».
[پنجشنبه 1401-09-24] [ 10:16:00 ب.ظ ]
|